10 soruda Muammer Aksoy cinayeti: 32 yıl geçti, cevaplar hâlâ yok

Gökçer Tahincioğlu 

Hukukçu, eski Ankara Barosu Lideri, öğretim üyesi, eski Türk Tarih Kurumu Lideri, eski milletvekili, Atatürkçü Niyet Derneği’nin kurucu genel lideri 32 yıl evvel, 31 Ocak 1990’da meskeninin önünde uğradığı silahlı hücum sonucunda hayatını kaybetti.

Aksoy’un akabinde kısa aralıklarla Çetin Emeç, Bahriye Üçok ve Turan Dursun cinayetleri işlendi. Bu cinayetleri, 90’lı yıllar boyunca işlenen başka faili meçhul cinayetler izledi.

Lakin bütün bu cinayetlerin faillerinin bulunamadığı yıllar boyunca, bilhassa Muammer Aksoy, Bahriye Üçok ve Uğur Mumcu cinayetlerinin katiller tarafından “sac ayakları” olarak planlandığı konusunda genel bir kanı oluştu.

Çünkü bu cinayetler, hem 90’lı yılların iklimini belirledi hem de 28 Şubat sonrasındaki iklimin şartlarını oluşturdu.

Yüzbinlerce insan bu cinayetlerin akabinde katillerin bulunması için yürüdü fakat günün sonunda tıpkı sepete atılan tüm cinayetleri Selam-Tevhid isimli örgütün işlediği belirtilerek belgeler kapatıldı.

Yargıya ve polise nazaran cinayetler çözüldü fakat kimse tatmin olmadı. Aksoy öldürüldükten sonra meskeninin önüne güvenlik şeridi bile çekilmedi. Boş kovanlardan birini, mahalledeki çocuklardan biri buldu. İlerleyen yıllarda isimli emanetteki kovanların değiştirildiği kuşkusu ortaya çıktı. Tıpkı Uğur Mumcu cinayetinde olduğu üzere kanıtlar, “devlet büyükleri” gelmeden evvel çalı süpürgesi ile süpürüldü.

Türkiye’deki faili meçhul cinayetlerin simgelerinden biri de sayılabilir “çalı süpürgesi.” Çünkü 32 yılda yaşananlar, cinayetlerin ispatlarının süpürüldüğünü, geriye kalan kırıntıların ise belgelerin kapatılmasının münasebeti yapıldığını gösteriyor.

• Muammer Aksoy, nerede, ne vakit ve nasıl öldürüldü?

Aksoy, mütevaziliği ile tanınan, Ankara’daki sade yaşantısı bilinen bir isimdi. Atatürkçü Niyet Derneği’nin kuruluşundan sonra aldığı tehditlere karşın bu yaşantısını sürdürüyordu. Ofisinden konutuna yürüyerek gidip geliyor, Bahçelievler’deki konutundan Kızılay’a gideceği vakit otobüse binmeyi tercih ediyordu. ADD’deki faaliyetleri, irtica konusundaki ikazları, Türkiye’deki doğal kaynakların satışı, tarihe Emlakbank skandalı olarak geçen yolsuzlukla ilgili türel gayretleri Aksoy’u gaye haline getirmişti. Buna karşın rastgele bir muhafaza verilmeyen Aksoy, 31 Ocak 1990’da, Hürriyet gazetesini ziyaret edip ofisine uğradıktan sonra, 19.00 sıralarında meskeninin bulunduğu apartmanın girişinde öldürüldü. Saldırgan, 73 yaşındaki Aksoy’u ikisini başına, birini göğsüne hakikat ateşlediği üç kurşunla öldürdü.

• Cinayetten sonra neler yaşandı?

Aksoy cinayeti, Üçok, Turan Dursun, Çetin Emeç ve 1993’teki Uğur Mumcu cinayetlerinin de habercisiydi. Siyasi bir cinayetin işlendiği çok açık olmasına karşın tıpkı başka cinayetlerde olduğu üzere çok eleştirilen bir olay yeri inceleme yapıldı. “Devlet büyüklerinin” geleceği niyetiyle olay yeri çalı süpürgeleriyle süpürüldü. Üç kovandan bir tanesi mahalledeki çocuklar tarafından bulunarak polise verildi. Olay yerine güvenlik şeridi bile çekilmediği için onlarca kişi beklenen delillerin üzerinde yürüdü.

• Cinayeti kim üstlendi?

Suikastten yaklaşık 2 saat sonra jetonlu telefondan gazeteleri arayan bir kişi, “Tesettür konusunda İslam’a karşı takındığı hal nedeniyle Müslümanlar tarafından cezalandırıldı” dedi. Bu kişi cinayeti “İslami Hareket” ismine üstlendi. Lakin daha sonra gazeteler, tekrar kestirimlere nazaran birebir kişi tarafından arandı ve bu kere cinayetin İslami İntikam Örgütü tarafından işlendiğini söyledi. Birebir saatlerde İzmir’deki bir gazeteyi arayan kişi ise cinayeti “Müslüman Kardeşler” ismine üstlendi.

• Birinci soruşturmada hangi bulgular elde edildi?

Hem birinci soruşturmada hem de sonraki 10 yıl boyunca dişe dokunur hiçbir bulgu elde edilemedi. İsmini gizleyen bir şahit, bir müddet sonra Tempo mecmuasına verdiği röportajda, seyyar satıcı olduğunu, Arap’a benzettiği bir kişinin Aksoy’un meskeninin etrafında aylarca çöp toplayıcı üzere dolaştığını, cinayetten sonra da ortadan kaybolduğunu söyledi. Seyyar satıcı birkaç defa bu gizemli adamla karşılaştığını hatta bu kişinin kendisini vefatla tehdit ettiğini sav etti. Bir diğer şahit ise Aksoy’u “Arap Selim kod isimli Filistin kökenli ülkücü militanın öldürmüş olabileceği” tezinde bulundu. Fakat rastgele bir fail bulunamadı.        

• Bu örgütlerden yakalanan isim oldu mu?

İslami Hareket Örgütü ile ilgili operasyonlarda çok sayıda isim yakalandı. Fakat yakalananların Aksoy cinayeti hakkında bilgi sahibi olmadığı söylendi. Cinayetin akabinde Ankara’da gözaltına alınan iki İranlı ise hür bırakıldı. Cinayeti soruşturan ve “Muammer hoca yakın dostumdu, bu soruşturmada ona vicdan borcumu ödeyeceğim” diyen Ankara DGM Savcısı Nusret Demiral, rastgele bir bulguya ulaşamadı.

• Aksoy ailesi, cinayetin aydınlatılmamasını hangi gelişmelere bağladı?

Aksoy’un eşi Ülke Aksoy, 1999’da Milliyet’e yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Öldürüldüğü gece bile, etrafta önemli tedbir alınmadı. Denetleme, polis kordonu, etrafta detaylı parmak izi araması üzere şeyler yapılmadı. Kaç kurşun var, ona bakıldı. Nasıl takip edildi, apartmanın içine mi saklanıldı, bunlar açığa çıkmadı. Olay anında evdeydim. Muammer, meskenin önünde vuruldu ancak hiç silah sesi duymadım. Cinayet susturucu ile mi işlendi? Halbuki susturucu temin etmek o denli kolay değil. Bunlar açıklığa kavuşmadı. Üstelik öldürüldüğü cadde hayli işlekti ve herkesin işten çıktığı bir saatte atağa uğradı. Katiller bulunamadı, hesap sorulamadı, kanı yerde kaldı… O vakit güç kimde? Katillerin bulunamamasında iki ihtimal var. Ya görevlilerin gereğince bilgi ve hünere sahip olmaması, ya da bunların bu işi yapanlarla bir irtibatlarının olması. Cinayetin işlendiği periyotta Turgut Özal Cumhurbaşkanı, Yıldırım Akbulut Başbakan, Nusret Demiral DGM Başsavcısı, Mehmet Ağar da Ankara Emniyet Müdürü. Bu beşerlerle cinayet nasıl çözülür? Bugüne kadar bu türlü bir cinayet lakin çözülmek istenmediği için çözülmemiştir. Yoksa çözülmemesi mümkün değil. Evvel, emniyet takımlarının değişmesi gerek. Bu işi hedef edinen yetenekli beşerler gelir, tahminen o vakit aydınlanır. Mehmet Ağar, gazeteciler cinayetle ilgili sorular sorunca ‘Üstüme gelmeyin’ karşılığını verdi. Bu bir karşılık değildi…”

• Cinayet, Umut Operasyonu davasına nasıl dahil edildi?

Uğur Mumcu cinayetini aydınlattığı sav edilen Umut operasyonu, ismini “Uğur Mumcu Uzun Takip” operasyonundan aldı. Operasyon Ocak 2000’de Hizbullah önderi Hüseyin Velioğlu’nun Beykoz’daki villasına yapılan baskında bulunan hard disklerin incelenmesinden sonra başlatıldı. Buradaki bilgilerden İstanbul’da “Tevhit – Selam / Kudüs Ordusu” isimli örgütün İran irtibatıyla hareketleri yaptığı kuşkusu doğdu. Yalnızca Uğur Mumcu cinayeti değil, tıpkı örgütün Muammer Aksoy, Bahriye Üçok suikastleri üzere pek çok aksiyona imza attığı söylendi.

Bu bilgilerin açığa çıkmasının akabinde büyük bir operasyonla iki kişi yakalandı. Bu iki bireye, Mumcu cinayeti başta olmak üzere Ankara’da işlenen emsal cürümlerle ilgili tatbikat yaptırıldı. Her ikisi de cinayetleri kabul ediyor, detaylarla basının önünde bilgi veriyordu. Fakat bu iki ismin, Yusuf Karakuş ve Abdülhamit Çelik’in asıl şüpheliler olmadığı kısa müddette ortaya çıktı. Her ikisi de azap altında söz verdiklerini söyledi. Birkaç gün içinde  Karakuş ve Çelik’in bağlı olduğu tıpkı örgütün üst seviye isimlerine yönelik operasyon yapılması, azap tezlerini güçlendirdi. Yapılan soruşturma Temmuz ayında tamamlandı. Birinci gözaltına alınan gruptakilerin verdikleri isimler doğrultusunda çalışmalar yürütüldü. Ferhan Özmen liderliğinde olduğu ileri sürülen yeni bir küme gözaltına alındı ve tutuklandı.  Özmen, yapılan tatbikatta Aksoy cinayetini işlediğini söyledi.

• Suikast silahı bulunabildi mi?

O periyot, basına silahın bulunduğu bilgisi verildi. Bununla ilgili tutanaklar da dava belgesine girdi. Lakin başta ailesi olmak üzere kamuoyu bu bilgiyi kuşkuyla karşıladı. Özmen, tatbikatta silahı kanalizasyona attığını söylemişti. Fakat silahın daha sonra Sincan’da, örgüte ilişkin cephanelikte ele geçirildiği söylendi. 17 sanıklı davada, Aksoy cinayetinin Özmen, Necdet Yüksel ve Rüştü Aytufan tarafından planlanıp gerçekleştirildiği tez edildi.

• Dava nasıl sonuçlandı?

Birinci yargılama sonunda sanıklardan Necdet Yüksel, Rüştü Aytufan ve Ferhan Özmen’e “Anayasal nizamı cebren değiştirmeye teşebbüs etme” cürmünden ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezası verildi. 2002’de Yargıtay, Necdet Yüksel’e ve Rüştü Aytufan’a verilen mahpus cezaları onadı. Hakkındaki birinci karar bozulan Özmen’e 28 Temmuz 2005’te Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından ağırlaştırılmış müebbet, Ekrem Baytap da 15 yıl mahpus cezası aldı.

Hala bulunamayan firari sanık Oğuz Demir’in evrakı ayrıldı. 2006’da Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Özmen hakkındaki kararı onadı.

• Davanın sonuçları neden kamuoyunu tatmin etmedi?

Umut Operasyonu’nda yaşananlar, operasyona kuşkuyla yaklaşılmasına yol açtı. Cinayetlerin İran istihbaratının faaliyetleri sonucu işlendiğine yönelik mahkeme kararlarına karşın Türkiye’nin İran’a yönelik rastgele bir teşebbüste bulunmaması bu kuşkuları besledi. Cinayetleri organize ettiği söylenen örgütün silahları ve patlayıcıları nereden edindiği, bu örgütün nasıl birden teğe çözülebildiği, örgütün kimlerden talimat aldığının ve Türkiye’de kimlerle işbirliği yaptığının bulunamaması soruları cevapsız kaldı.

Aksoy’un oğlu Arın Aksoy da 2013’te verdiği röportajda, bu kuşkuları şöyle lisana getirdi: