Son Dakika: Cumhurbaşkanı Erdoğan’a “Edirne’deki İmralı’ya hesap verecek” kelamları soruldu: Öcalan, Demirtaş’ın bildirilerinden rahatsız

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NTV özel yayınında Ahmed Arpat, Seda Öğretir, Star Haber Genel Yayın Direktörü Nazlı Çelik ve İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Basri Yalçın’ın sorularını yanıtlıyor.

“VAR Kİ SÖYLÜYORUM”

Geçtiğimiz haftalarda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın küme toplantısında kullandığı “Edirne’deki İmralı’ya hesap verecek” kelamlarıyla alakalı olarak bir gazeteci “Öcalan, Demirtaş’tan rahatsız’ demiştiniz, devletin bu türlü bir bilgisi mi var?” sorusunu sordu. Erdoğan ise “Var ki söylüyorum” cevabını verdi.

“KAR YAĞIŞINI RAHMET OLARAK GÖRÜYORUM”

Programın başında Türkiye’yi tesiri altına alan kar yağışlarıyla alakalı konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Kar yağışını bir rahmet olarak görüyorum, felaket olarak telakki etmiyorum. Çünkü kuraklıkların ülkemizde önemli manada toprağımızı tehdit ettiği ve birçok yerlerde artık bitki, meyve, zerzevat, her şeyde dertler yaşadığımız devirleri geride bıraktık. Tarımda yaşanan tüm sorunlar ortada, daima yağmur diye bekledik. Artık ise kar yağışı gelince farklı bir yaklaşım ortaya koymaya başladık. Kar yağışını engellemek elimizde değil lakin karın sebep olduğu bilhassa ulaşım zahmetlerine karşı gerekli önlemleri almak elimizde.” açıklamalarında bulundu.

“İSTANBUL’A YAKIŞMAYACAK MANZARALAR ORTAYA ÇIKTI”

İstanbul’da kar yağışının hayatı adeta felç etmesi hakkında ise Erdoğan, İBB’ye yüklenerek “Son kar yağışının tesirleri manasında maalesef bilhassa İstanbul’a yakışmayacak imajlar ortaya çıktı. Tuzlanmayan yollarda araçlar kilometrelerce kuyruklar oluşturursa bunun herhalde bir sorumlusu yahut sorumluları vardır. Vatandaşlarımız saatlerce yollarda mahsur kaldı. Daha evvelki yılların altında bir ölçüde kar yağışı kelam konusuydu üstelik. Buna karşın bu sorun gereken yol tuzlama ve yol açma çalışmalarının yapılmamasından kaynaklandığını ilçe belediyelerinden de dinledik.” tabirlerini kullandı.

“TAM MANASIYLA BASİRETSİZLİKTİR”

Çalışmaları koordine etmek için iki bakanını İstanbul’ a göndermesi hakkında Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu tam manasıyla bir basiretsizliktir. Siz kar yağdıktan sonra önlem alamazsınız, kış mevsimine girerken bütün önlemlerinizi almalısınız. Biz İstanbul’umuzu yazgısına terk edemeyiz. Çalışmaları koordine etmeleri için ben bakanlarımı o gece İstanbul’a gönderdim. Her iki bakanım da kendi altyapıları durumunda olan, örneğin ulaştırma bakanımızın koordine ettiği hangi kurumlar var? Birinci derecede Karayolları var, Karayolları büyük bir ehemmiyet arz ediyor bu durumda. Süleyman beyin altında Jandarma teşkilatı var, o da devreye girdi. Akaryakıtı biten araca akaryakıt ulaştırma uğraşına girdiler, yiyecek noktasında düşünce olan yerlere yiyecek ulaştırma çabasına girdiler. Ancak bu hazırlıklar daha evvelden yapılmalıydı. Bu çalışmalar yurt genelinde 446 karla uğraş merkezinde gerçekleştiriliyor. 10 bin 916 makine ve ekipman, 12 bin 645 işçi vazife yapıyor. Siz kalkar da belediyenizde insanları dışarı döker, onların yerine hiç İstanbul’u tanımayan insanları belediyeye boca ederseniz bu türlü sıkışır kalırsınız. Son yağışta ayrıyeten yolda kalan araçlara KGM, AFAD, Kızılay ve valiliklerle koordineli müdahale edilerek insani gereksinimlerin da karşılanması sağlandı.” dedi.

İMAMOĞLU’NUN “ENGELLENİYORUZ” KELAMLARINA CEVAP

İBB Lideri Ekrem İmamoğlu’nun çalışmalarıyla ilgili “Engelleniyoruz” telaffuzlarına de karşılık veren Erdoğan, “Ben gece saat 3’e kadar takip ettim, arkadaşlarımla irtibat halinde oldum. Ortada yanlışsız olmayan sözler var. Bir palavra kelam konusu burada. İBB kalkıp Cumhurbaşkanlığından yahut Plan Bütçe Başkanlığından talepte bulunur ve bu talebi bütün incelemeleri yapılır, tüm bunlardan sonra da gereken karar alınır. Bunların da ödenme süreçleri muhakkaktır. Kentlerine hizmet etmek üzere bir kaygıları, kabiliyetleri olmayanlar “Engelleniyoruz” diyor. Milletime bu türlü bir şeyin olmadığını somut sayılarla anlatmak istiyorum. İstanbul, Ankara, İzmir başta olmak üzere muhalefet belediyelerine gelen bütçeden aktarılan hisseler 2019’dan bu yana aşağı üst 2 kat arttırılmıştır. AK Parti’ye, MHP’ye ve başka partilere mensup belediyelerin gelirlerinde yapılan artış birebir orandadır. İBB 2019’da 13 milyar 848 milyon lira merkezi yönetimden hisse alırken bu sayı 2021’de 25 milyar 376 milyon liraya çıkmıştır.” sözlerini kullandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, açıklamalarının devamında şu açıklamaları yaptı:

“‘Cumhurbaşkanı CHP’li belediyelerin projelerini engelliyor’ tezi koskoca bir palavradır zira Cumhurbaşkanlığı yalnızca belediye yatırımlarının finansmalarında kullanılacak kredilerin değerlendirmesini yapar. İstanbul’da 2014-2019 devrinde büyükşehir belediye meclisine 22 borçlanma evrakı gelmiş, CHP bunun 20’sine hayır oyu vermiştir. CHP’nin hayır oyu verdiği borçlanma evraklarının ortasında İstanbul’da şu anda işleyen ve yapılmakta olan tüm metro projeleri de vardır. 2019-2021 devrinde tıpkı mecliste CHP idaresi 50 borçlanma belgesini getirmiş, AK Parti kümesi bunun yalnızca 1’ine hayır oyu vermiştir.

“KENDİ BECERİKSİZLİKLERİYLE BORÇ BATAĞINA GİRDİLER”

Biz kimseyi engellemiyoruz. Onlar kendi beceriksizlikleri, kendi yanlış tercihleri sebebiyle belediyeyi borç batağına sokmuştur. Bunların kendi partileri içerisinde iktidar arbedesi vermekten öteki maharetleri de yoktur. Ülkenin ve milletin geleceği için rastgele bir vizyonları, projeleri, sıkıntılar yoktur. Bunlardan eser ve hizmet beklemek beyhude çabadır. Biz Marmaray’ı yaparken tekrar bizim önümüze bu CHP zihniyeti çıktı ve biz 3-4 yıl evvel bitirecekken bu CHP zihniyetinden ötürü gecikmeyle bitirdik. Kar, tipi var; Biz Marmaray’ı fiyatsız yaptık. Bu türlü bir vakitte Marmaray’ın değeri insanımıza ne kadar fırsat sağlıyor, çok açık ortada. Tıpkı şey Avrasya için de geçerli.

“İBB ADETA 1994 YILINDA DEVRALDIĞIMIZ PERİYODA GERİ DÖNDÜ”

Kanuna nazaran büyükşehir belediyeleri bütçe gelirlerinin en fazla 1.5 katı kadar borçlanabilir. Bu yeni değil, 2005’ten beri var. Burada İBB’nin Mart 2019’daki borç fiyatı 28.5 milyar liraydı. Üstelik bunun 6 milyar lirası kendi kurumlarıyla ortasındaki borç-alacak alakasından yani fiili değil, bilanço borcundan oluşuyordu. Devam eden projeler olan borç da 5.2 milyar liraydı. Kalan 17.3 milyar liralık borç ise vadesi 30 yıla yayılmış, çok uygun kaidelerde alınmış borçlardı. Halbuki kanuna nazaran borç limitinin gelirinin yüzde 150’sinin yani 32.3 milyar lirayı geçmemesi gerekiyordu. 2022 için öngörülen borçlanmalarla bu sayı 73 milyar liranın üzerine çıkacaktır.

2018 yılında İBB öz gelirlerinin toplam gelirlere oranı yüzde 32 düzeyinde iken bu oran 2020’de yüzde 14’e gerilemiştir. Merkezi yönetimden gelen kaynak 2018’de toplam gelirlerin yüzde 68’ini, bu oran 2020’de yüzde 86’ya yükselmiştir. İstanbul’da maharetsiz ve liyakatsiz idare sebebiyle belediyenin özgelirleri yok edilmiş, masrafların tamamı merkezi idareden gelen parayla karşılanmaya çalışılmıştır. Bu türlü olunca da belediye süratle borç batağına saplanmıştır. Maalesef İBB adeta 1994 yılında bizim devraldığımız periyoda geri dönmüştür. Biz hükümet olarak kendi sorumluluk alanımızda İstanbul’a hak ettiği hizmetleri vermeyi sürdüreceğiz.

“İRAN’A BORCUMUZ YOK, DOĞAL GAZ AKIŞI 10-15 GÜNE DEVAM EDECEK”

Biz İBB değiliz. Bizim İran’a borcumuz katiyetle kelam konusu değil. Bu savlar palavradır ve Cumhurbaşkanı İbrahim beyefendiyle yaptığım görüşmede de kendilerine söyledim, onlar bir arızadan dolayı bu işi 10-15 gün erteleme durumları olacağını söylediler. Şu anda İran’da da kış koşulları çok sert. Bütün bunlarla bir arada en makûs koşullarda bir 10 gün esneme yaparsak bu süreci atlatırız dedi sayın cumhurbaşkanı. Takımlarımız orada görüşmelerini yapıyorlar. İnşallah 10-15 gün içerisinde bu doğalgaz akışı tekrar devam edecek. Olağan önlemlerimiz var.

FATURALARDA KADEMELİ SİSTEM

Salgın şartları nedeniyle alınmış bir önlem. Dünyada hammadde fiyatlarında yaşanan artışlar sonucu güç maliyetlerinde de büyük artışlar meydana geldi. Dünyada elektrik üretiminin ana hammaddelerinden olan kömür fiyatlarında 5 kat, doğalgaz fiyatlarında 10 kat artışlar kelam konusu.

“2022’DE DE MİSAL SÜBVANSİYONLAR DEVAM EDECEK”

Bilhassa fiyatlarda sübvansiyon hala mevcuttur. 2021’de vatandaşlarımızın elektrik faturalarında yüzde 50, doğalgaz faturalarında ise yüzde 75 oranında devletimiz sübvansiyona gitmiştir. 2022’de de benzeri sübvansiyonlar devam edecek. Ayrıyeten bir konut abonesinin aylık elektrik ve doğalgaz faturaları için ödediği toplam meblağ 2002’de net minimum fiyatın yüzde 47’sini oluşturuyor. Birebir ölçüdeki tüketim için 2022’de bu oran yüzde 12,9 düzeylerine düştü. 2021 datalarına nazaran ülkemizdeki konutlarda kullanılan ortalama tüketim aylık 134 kw/saat olarak gerçekleştir. Kademeli tarifenin hedefi elektriğin verimli kullanımı teşvik etmek, dar gelirli vatandaşlarımızın kullandığı elektriğin sübvansiyonunu sağlamak.

FAİZ VE YENİ İKTİSAT SİYASETİ

Uyguladığımız bu akılcı siyasetlerle kamu maliyesinde ve bankacılık bölümünde önemli kazanımlar ve güçlü bir duruş elde ettik. Faiz oranlarında tarihi düşük düzeyleri yakalama muvaffakiyetini göstermiştik. 2013’te Türkiye tarihinin en düşük faiz ortamını yakaladı. Fakat bunun akabinde bir dizi iç ve dış olumsuz gelişme ile bu süreç kesintiye uğradı. Son 20 yılda altyapı yatırımları konusunda kıymetli aralar kat ettik.

Üretim odaklı ihracat ve istihdamı arttırmak daima önceliğimiz oldu. Bütün bunlar yeni modelimizin uygulanmasına yönelik uygun yeri hazırladı. Böylelikle en son maksadımız olan istikrarlı ve sürdürülebilir büyümeye mutlaka ulaşacağız.

Yüksek faiz ortamının orta-uzun vadede kırılganlık oluşturduğu aşikar. Biz işte bu sebeple düşük faiz ortamında kaynaklarımızı üretim, istihdam, ihracat ve büyüme olarak kullanmak istiyoruz. Önümüzdeki periyoda çok optimist bakıyoruz. Son devirde döviz kurundaki istikrarlı seyir bu bakışımızı destekliyor. Kamusal kaynakları ve banka kredilerini faal ve verimli biçimde üretimin arttırılması için kullanarak bu gayretimizde başarılı olacağımıza inanıyorum. Bu modelle birlikte ekonomimiz spekülatif ve manipülatif müdahalelerden daha az etkilenecektir.

Bu makas özel bankaların bu hususta hâlâ sömürü çarkını devam ettirme çabasının olduğunu görüyoruz. Vatandaşlarıma diyorum ki kamu bankalarına gidin ve bu türlü bir sömürü çarkı içerisine girmeyin. Kamu bankaları vatandaşını mutlaka yüksek faizle sömürme üzere bir çabaya giremez. Biz bu ülkede tüketim iktisadına takviye vereceksek sömürü yoluyla değil, vatandaş temin ettiği kredisini gelsin sizinle de kullansın. Lakin siz bu türlü yaparsanız gideceği yer uygun krediyi veren kamu bankasıdır. Faizden medet umulmasını katiyetle gerçek bulmuyoruz.

“ENFLASYONLA UĞRAŞ ÖNCELİĞİMİZDİR”

Salgın tedbirlerinin gevşemesiyle global güç ve emtia fiyatlarında artış yaşandı. Global tedarik zincirlerindeki bozulmalar açık ve net ortada. Bütün bunlarla birlikte girdi maliyetlerinde değerli artışlar oldu. Bu durum tüm dünyada enflasyonist baskıları arttırdı. Maliyet enflasyonuna yol açan bu gelişmeler öbür ülkelerde olduğu üzere ülkemizde de tesirli oldu. Çoğunlukla dışsal ve süreksiz olan faktörlerin normalleşmesiyle yurtiçi finansal piyasalarda bir dengelenme kelam konusu.

Enflasyonla uğraş önceliğimizdir. Enflasyon görünümündeki bozulmayı sınırlamak ve vatandaşlarımıza minimum seviyede yansıtmak hedefiyle gerekli adımlar atılıyor. Rekabeti ve verimliliği arttırıcı yapısal siyasetleri da hayata geçiriyoruz. Bu yolla enflasyonun düşürülmesini hedefliyoruz.

Para siyasetinin aktifliğinin hudutlu kaldığı arz şokları durumunda alınacak önlemler bütüncül bakış açısıyla gözden geçiriliyor. Muhalefetin bugüne kadar iktidar olarak 20 yılda bizim hangi yaptığımıza yanlışsız dediği var ki? Kent hastaneleri konusunda ‘bütçede yeri neresidir’ diyen mantığı anlamıyorum zira o mantık SSK’nın başındayken hastanelerimizi rezil eden mantıktı. Hiçbir vakit bunlar kalkıp da bütün bu hoşluklara ‘hayırlı olsun’ demeyecekler. TL cinsinden enstrümanlara itimadı arttırmak ve tasarruflarını TL’de kıymetlendiren vatandaşlarımızın kurdaki oynaklık karşısında mağdur olmaması maksadıyla kur muhafazalı mevduat ve iştirak eserin uygulamaya aldık.

“KUR MUHAFAZALI SİSTEME VATANDAŞIN İLGİSİ BÜYÜK”

20 yıldır bu işi yapan biziz, biz denedik, sonuçlarını aldık, artık bunu tekrar uygulamaya koyduk. Uygulamanın şimdi başlarında olmamıza karşın vatandaşlarımızın mevduat ve iştirak fonuna ilgisi şu an süper. Pek âlâ gidiyoruz. 25 Ocak prestijiyle bu hesaplarda toplam 203 milyar lirayı aşmış durumda. Vatandaşın ilgisi bu derece büyük olduğuna nazaran 58.6 milyar lirası da döviz hesaplarından dönüşen meblağ.

Hukukî şahıslar ise 15.3 milyar lira ile yüzde 7 buçuk hisseye sahip. Döviz kurundaki oynaklık nedeniyle fiyatlamada zorluk yaşan ithalatçı ve ihracatçı firmalarımıza yönelik döviz satım ihaleleri uygulanmaya başlandı. Önümüzdeki devirde ferdi ve kurumsal yatırımcılara yönelik alternatif borçlanma adımlarının ihraç edilmesi de planlanıyor.

İktisat programımızda bilhassa KDV’de aktifliği, adaleti ve kolaylaştırmayı sağlamak hedefiyle çalışmalar yapılacağı tarafında karar almıştık. KDV konusunda da bakanlığımız çalışmalarını yürütüyor. KDV oranlarının sadeleştirilmesi, oran farklılıklarının giderilmesi, Gelir Yönetimi Başkanlığımız tahlil tekliflerini de alıyor. Her çeşit eser bu hususta masaya yatırılarak, bunların olağan arz-talep istikrarındaki yeri neyse ona nazaran adım atacağız.

UKRAYNA-RUSYA

Bu gelişmeleri uygun bulmamız, güzel bulmamız mümkün değil. Rusya ile Ukrayna ortasındaki mevcut tansiyonun yeni bir krize dönüşmeden çözülmesini istiyoruz. Her iki ülkenin de Türkiye’nin samimiyetinin farkında olduğunu düşünüyorum. İki önderi istek ederlerse ülkemizde bir ortaya getirerek barış ortamının yine tesisine giden yolu açabiliriz.

Sorunun diyalogla halledilmesini, güç kullanılmasından kaçınılmasını Türkiye olarak gerekli görüyoruz. NATO’nun bu mevzuyla ilgili kurmuş olduğu devrelerin başarılı olması en büyük temennimiz. Ülkemiz Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve egemenliğine en başından beri dayanak verdi. Bu tavrımızın değişmesi kelam konusu değildir. Rusya’nın Ukrayna’ya silahlı bir taarruz ve işgal yoluna gitmeyeceğini temenni ediyorum.

Umarım gerginlik bu türlü bir noktaya ulaşmaz, biz de bu türlü bir anlayışla gerginliğin bir silahlı çatışmaya dönüşmesini engellemek için elimizden gelen her çabayı göstermeye hazır olduğumuzu belirtiyoruz. Rusya’ya birtakım taleplerinin niçin kabul edilemez olduğunu anlatmamız lazım. Biz şu anda sayın Putin’i de ülkemize davet ettik. Ülkemizde kendisiyle ikili görüşme yapmak suretiyle birtakım adımları atalım istiyoruz.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Selahattin Demirtaş, Abdullah Öcalan, İmralı, Siyaset, Aktüel, Haber