Osman Kavala: AİHM tespitinin ülkemizdeki hukuk devletini savunan yargı mensuplarına güç vereceğine inanıyorum

1 Kasım 2017 yılından bu yana Silivri Cezaevi’nde tutuklu bulunan Anadolu Kültür İdare Konseyi Lideri ve Açık Toplum Vakfı kurucusu iş insanı Osman Kavala, kutuplaştırıcı siyaset ve siyasetin güdümünde olan yargının ortak pahalar etrafında birleşmeye bir pürüz olduğunu belirterek, “AİHM’nin tutukluluğumun sürdürülmesi için yapılanların kamu yetkisinin ve maddelerin berbata kullanımı olduğunu tespit etmesi bu türlü bir şeyin tekrarlanmaması için değerli. Bu değerlendirmenin ülkemizdeki hukuk devletini savunan yargı mensuplarına da güç vereceğine inanıyorum” dedi.

Kavala,  Aç Parantez isimli YouTube kanalında soruları yanıtladı. Kavala ile yapılan kısa röportaj, 11 Şubat 2022 Cuma günü saat 15:00’da, Aç Parantez YouTube kanalında izleyiciyle paylaşıldı.

Programın ‘3 soru 3 cevap’ kısmında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Kavala, tutukluluğunu devam ettirmek için aleni biçimde maddelerle oynanmasının ve temel ahlaki bedellerin çiğnenmesinin kendisine güçlü bir biçimde temel hukuk prensiplerinin savunulması gerekliliğini hissettirdiğini söyledi. 

Kavala’ya yöneltilen sorular ve cevapları şöyle: 

Akın Olgun: “Mahkemenin verdiği kararı tanımıyorum” diyen Ülke Yöneticisi Recep Tayyip Erdoğan’ın iki dudağı ortasından çıkan kelamla hala cezaevinde tutuluyorsunuz. Buna rağmen siz, hukuka ve adalete dair olumlu telaffuzunuzu ısrarla müdafaaya devam ediyorsunuz. Yaklaşımınızda sizi neyin bu kadar güçlü kıldığını bizimle paylaşır mısınız?

Osman Kavala: Tutukluluğumun birinci devrinde bana yöneltilen suçlamaların temelsiz olduklarını rahatlıkla gösterebileceğime ve bunun anlaşılacağına inandığım için cezaevinde uzun müddet kalmayacağımı kestirim ediyordum. Sözlerimde cürüm sayılan bir faaliyette bulunmadığımı anlatmaya çalıştım. Seyahat iddianamesinde kanıt sayılabilecek bir şeyin olmaması, AİHM’nin belgemde somut kanıt olmamasından ötürü derhal hür bırakılmamı talep eden kararı da bana itimat verdi; Seyahat davasının beraat ile sonuçlanmasıyla da suçlamaların haksızlığı teyit edildi, üzerimden ağır bir yük kalkmış oldu.

Bundan sonra yaşananlar yeni bir durum yarattı. Tutukluluğumu devam ettirmek için aleni biçimde maddelerle oynanması, temel ahlaki bedellerin çiğnenmesi, bana güçlü bir halde temel hukuk unsurlarının savunulması gerekliliğini hissettirdi. Kendi durumumu bu maksada hizmet edecek halde kıymetlendirme yükümlülüğünde olduğumu düşündüm. Sanırım bu fikir, bu his, direnç veriyor. Gelen dayanışma bildirileri da direncimi güçlendiriyor.

Beğenilen Bedeloğlu: Somut kanıtlara dayanmadığı için ‘iftiraname’ olarak tanımladığınız bir iddianameyle dört yıldan fazladır tutuklusunuz. Beraatiniz, demokrasi ismine umutlanmanın ön koşulu sayılır. Otoriter idareye karşı, hak ve özgürlük talebiyle gerek sokakta, gerek masa etrafında bir ortaya gelen siyasi parti ve sivil toplumun demokratik Türkiye ittifakını kurma gayretlerini nasıl değerlendiriyorsunuz? Kutuplaştırıcı sistem, önünde sonunda toplumu ortak kıymetler etrafında birleşmeye mi zorluyor?

“6 siyasi partinin bir ortaya gelmesi umut verici”

Osman Kavala: Kutuplaştırıcı siyaset ve siyasetin güdümünde olan yargı ortak kıymetler etrafında birleşmeye bir mani. Altı muhalefet partisinin parlamenter sisteme geçme ve yargıyı temel hukuk normlarına nazaran işleyen bağımsız bir erk haline getirme konusunda somut amaçlar etrafında anlaşmış olmaları umut verici. Kanaatimce bu teşebbüs kutuplaştırma siyasetini etkisiz kılma istikametinde güçlü bir ortak iradeyi yansıtıyor. Siyasi aktörlerin hukuk ve demokrasi unsurlarını öne çıkartan telaffuzları ve siyasetlerinin toplumun geniş kesitlerini kutuplaştırıcı siyasete ilgi etmeme tarafında etkilediğine, etkileyeceğine inanıyorum. Şu sıralar toplumun geniş kısımlarını rahatsız eden bahisler hukuk devletinin uğradığı tahribat, hak ve özgürlüklerle ilgili kısıtlamalardan çok hayat pahalılığı ve işsizlik. Bu meselelerin objektif biçimde ele alınmasının ve rasyonel tahlil tekliflerinin ortaya konulmasının da kutuplaşmanın aşılmasına yardımcı olacağına inanıyorum.

Kemal Bozkurt: Avrupa Kurulu’nun hür bırakılmanız için yaptığı davete uyulmamasına karşılık Türkiye’ye yaptırım uygulamasını istemediğinizi bunun Türkiye için vahim olacağını belirtiyorsunuz. Ayrıyeten İktidarın sizin hakkınızda daima karşı beyanda bulunmasının yargıyı etkileyeceğini de söylüyorsunuz. Türkiye’nin Avrupa Kurulu’nun kurucu üyesi olmasına, münasebetiyle AİHM kararlarını uygulamak zorunda olmasına karşın tıpkı İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararı üzere çağrıcı ve kurucu olmasına karşın üniversal kıymetlerden, adaletten uzaklaşan AKP Türkiye’sinde demokratikleşmenin, adaletin nasıl mümkün olacağını düşünüyorsunuz?

Osman Kavala: Kastettiğim Avrupa Kurulu ile değil Avrupa Birliği ile ilgili ekonomik yaptırımlardı. Bunlar toplumu, Türkiye ve Avrupa’dan lokal yönetimler ve sivil toplum kuruluşları ortasındaki bağları olumsuz etkileme potansiyeli taşıyor. Buna karşılık temel hak ve özgürlüklerin, üniversal hukuk unsurlarının korunmasını gündemde tutan, bağlantıların gelişmesi için bunların temel kriterler olduğunu vurgulayan bir milletlerarası ortamın yaratılmasını kıymetli buluyorum. Avrupa Kurulu kararlarının siyasal, sembolik kıymeti var. Birçok vakit sağlam hukuksal ve ahlaki pahalara dayalı tenkitler, ihtarlar değişim için ekonomik yaptırımlardan daha tesirli olabiliyor. Benim durumumda da AİHM’nin tutukluluğumun sürdürülmesi için yapılanların kamu yetkisinin ve maddelerin berbata kullanımı olduğunu tespit etmesi bu türlü bir şeyin tekrarlanmaması için değerli. Bu türlü bir değerlendirmenin ülkemizdeki hukuk devletini savunan yargı mensuplarına da güç