Konrad Adenauer Vakfı’nın “Türkiye Gençliği” anketi: Gençler ortasında en tanınan başkanlar Erdoğan ve Yavaş; en yaygın ideoloji Kemalizm

Almanya’da Angela Merkel liderliğinde uzun yıllar iktidar partisi olan lakin son seçimlerde ana muhalefet partisi pozisyonuna gerileyen Hıristiyan Demokratik Birlik (CDU) ile ilişkili olduğu bilinen fakat çalışmalarını bağımsız yürüten Konrad Adenauer Vakfı (KAS) tarafından yapılan ankete nazaran Türkiye’nin gençler ortasındaki en beğenilen siyasetçileri AKP Genel Lideri ve Ülke Yöneticisi Tayyip Erdoğan ile CHP’li Ankara Büyükşehir Belediye Lideri Mansur Yavaş.

Ankette gençlerin yüzde 16.8’i en beğendikleri siyasetçinin Erdoğan olduğunu söylerken, yüzde 16.3 de Yavaş karşılığını verdi. İştirakçilerin yüzde 20.1 ile en büyük oranı ise seçeneklerden hiçbirini beğenmediklerini söyledi. Erdoğan ve Yavaş’ı yüzde 8.7 ile Güzel Parti Genel Lideri Meral Akşener, 7.9 ile tutuklu eski HDP eş genel lideri Selahattin Demirtaş, 7.3 ile CHP’nin 2018 ülke yöneticisi adayı Memleket Partisi Genel Lideri Muharrem İnce ve 6.3 ile CHP başkanı Kemal Kılıçdaroğlu takip etti. MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli yüzde 4.5’te kalırken, kimi çemberlerde ismi cumhurbaşkanlığı adaylığı için geçtiği tez edilen İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu da yüzde 3.3 ile listenin gerisinde yer aldı. Uzun yıllar AKP’de çeşitli hükümetlerde yer aldıktan sonra yeni partiler kuran Ali Babacan ile Ahmet Davutoğlu da yüzde 3 ve yüzde 1.1’de kaldı.

‘2021 Türkiye Gençlik Araştırması’ için 20 Mayıs-10 Eylül 2021 ortasında Türkiye’nin 28 vilayetinden 18-25 yaşları ortasında 3 bin 243 gence 100 soru yöneltildi. Görüşmeler yüz yüze yapıldı. İştirakçilerin yüzde 92.5’i kentlerden seçilirken erkek-kadın oranı yüzde 52.5’e yüzde 47.5 idi. Araştırmanın başyazarlığını Prof. Ali Çağlar yapıldı.

TÜİK bilgilerine nazaran Türkiye’de 15-24 yaş ortasında yaklaşık 13 milyon genç bulunuyor. KAS, genel seçimlerin planlandığı üzere 2023’te yapılması durumunda yaklaşık 6 milyon seçmenin birinci kez oy kullanacağına; ve 18-25 yaş kümesinin seçmenlerin yaklaşık yüzde 15’ini oluşturacağına dikkat çekti.

İştirakçilerin yüzde 10.9’u kendilerini milliyetçi, 6.8’i devrimci-sosyalist, 2.3’ü merkez sağcı-liberal, 4.3’ü merkez sol- toplumsal demokrat, 7.1’i İslamcı, 9.1’i Türkçü, 2.8’i Kürt, yüzde 18.8’i apolitik ve yüzde 3.5’i başka ideolojilere ilişkin olarak nitelendiriyor. Ankete nazaran gençler ortasında bugün en yaygın olan siyasi görüş ise yüzde 20.5 ile Atatürkçülük/Kemalizm. İştirakçilerin yüzde 14’ü de ideolojisini belirtmek istemedi.

Gençlerin yüzde 62.5’i mevcut iktidardan mutlu değil

KAS anketine nazaran Türkiye’de gençlerin yüzde 62.5’i Adalet ve Kalkınma Partisi ile Ülke Yöneticisi Erdoğan liderliğindeki mevcut iktidardan şad değil.

Bununla birlikte gençlerin yüzde 38.9’u, Türkiye’nin mevcut sorunlarından hem iktidarı, hem muhalefeti sorumlu tutuyor.

Ankete katılanların en sık lisana getirdiği sorunlar ise makus ekonomik kurallar (yüzde 17.8), işsizlik (yüzde 16.1), eğitim sisteminin kalitesizliği (yüzde 15.8) ve yozlaşma (yüzde 15.4).

Gençlik Avrupa Birliği’ne aralı

Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne katılma uğraşları bu ankete katılanlar doğmadan yıllar evvel başladı, üyelik süreci 2004’te resmiyete döküldü ve kağıt üzerinde hala işliyor. Lakin AB ve Türkiye bu süreci aslında fiilen dondurmuş durumdalar; yıllardır bir fasıl açılmadı ve kapatılmadı. Süreç ilerlemeye başlasa bile Türkiye’nin AB üyeliğinin önündeki en büyük mahzurlardan olan Kıbrıs sıkıntısına dair ufukta bir tahlil görünmüyor. Mevcut olarak Ankara da Lefkoşa da çift devletli tahlili destekliyor; AB ve Güney Kıbrıs Rum İdaresi ise tek devletli bir federatif tahlil taraftarı.

Mevcut şartlarda gençler ortasında da Euroskeptisizmin yaygınlaştığını görüyoruz. KAS anketine katılanların yüzde 32.6’sı AB’ye hiç güvenmediklerini, 18’i güvenmediklerini, yüzde 28.4’ü eşit uzaklıkta olduklarını, yüzde 8.8’i güvendiklerini, yüzde 3.9’u ise çok güvendiklerini söyledi.

Brüksel’e itimat duymayanların yüksek oranına karşın iştirakçilerin yüzde 42’si Türkiye’nin AB üyesi olması gerektiğini söylerken, yalnızca 14.2’si Türkiye’nin AB üyesi olmasını istemediklerini söyledi. Yüzde 40.6 üzere büyük bir oranda ise “bilmiyorum” cevabı alındı.

“Türkiye’de insan haklarına ehemmiyet verilmiyor”

Batı’nın Türkiye’yi en çok eleştirdiği başlıklardan biri insan hakları. Ankete nazaran gençlerin önemli bir oranı bu tenkitlerle hemfikir.

KAS anketine nazaran gençlerin yüzde 65.9’u Türkiye’de insan haklarına hürmet gösterilmediğine inanıyor. Bunlardan yüzde 36.3’ü “Türkiye’de insan haklarına hiç hürmet gösterilmiyor” diyor.

Gençler ortasında insan haklarına kısmi olarak hürmet gösterildiğine inananların oranı yüzde 18.8, yüksek hürmet gösterildiğini düşünenlerin oranı ise yalnızca 3.7.

KAS, 5 kentte en beğenilen siyasetçilere dair de açık bilgiler paylaştı. İstanbul’da Mansur Yavaş yüzde 28 ile çok önemli bir farkla birinci çıkarken, yüzde 22.6 da listede yer almayan siyasetçilerin ismini verdi. Erdoğan, siyasi mesleğinin başında belediye başkanlığını yaptığı İstanbul’da ise Yavaş’ın yanı sıra İmamoğlu ve Akşener’in de gerisinde kaldı.

AKP’nin değerli kalelerinden Trabzon’da ise Meral Akşener, gençler ortasında Erdoğan’ın yalnızca yüzde 1.3 gerisinde.

Kürt nüfusun yoğunlukta olduğu Van’da 2016’dan bu yana tutuklu olmasına karşın Demirtaş, açık orta farkla gençler ortasında en tanınan siyasetçi pozisyonunda.

Ankette en değişik sonuçlardan biri AKP’nin bir öbür kalesi olan Gaziantep’ten çıktı. Yavaş, gençler ortasında Erdoğan’a yüzde 11.9 fark attı.

Birçok vakit ‘Türkiye’nin en muhafazakar kenti’ olarak anılan Konya’da ise gençlerin tercihi yüzde 29.6 ile Erdoğan. Listede yer almayan siyasetçileri tercih ettiklerini söyleyenlerin oranı da yüzde 29.6.

Gençler en çok bilim beşerlerine güveniyor

Ankete nazaran Türkiye’de gençlerin yüzde 70.3’ü bilim beşerlerine güveniyor. Orduya itimat yüzde 61.8, polise inanç ise yüzde 47.5. İştirakçilerin sadece 19.4’ü bir kurum olarak Cumhurbaşkanlığı’na güvendiğini söylerken, din adamları içinse bu oran 16.9. Onları yüzde 11.9 ile adalet sistemi takip ediyor.

Ülkede gazeteciler(yüzde 6.9), siyasi partiler(yüzde 4.4) ve politikacılara(yüzde 3.7) itimat ise taban yapmış durumda.

Gençlerin yalnızca yüzde 10’u memleketler arası tertiplere güvendiklerini söylüyor.

KAS anketine nazaran gençlerin yüzde 63.6’sı Türkiye mahkemelerine ve adalet sistemine güvenmediklerini yahut hiç güvenmediklerini söylüyor.

Vilayetlere nazaran Ülke Yöneticisi’na itimat

Bordo: %0 / Kırmızı: %1-15/ Pembe: %15-25/ Turuncu: %25-35/ Sarı: %35-45/ Beyaz: Araştırma kapsamı dışı

Suriyeli sığınmacılar

Ankete nazaran gençlerin yüzde 80.4 ile çok büyük çoğunluğu AKP iktidarının sığınmacı siyasetini yanlış buluyor ve değiştirilmesini istiyor. Gençlerin yüzde 56.8’i de Suriye’de barış sağlandığında Türkiye’deki Suriyeli sığınmacıların ülkelerine geri gönderilmesini istiyor.

Sonuçlara nazaran iştirakçilerin yüzde 75.8’i, Suriyelilerin Türkiye’de kalması durumunda kültür ve hayat tarzı farklılıkları nedeniyle Türk toplumuna entegre olamayacağına inanıyor.

Gençler için en kıymetli bedeller

KAS araştırmasına nazaran Türk gençleri için en kıymetli pahalar sırasıyla şöyle: Aile (yüzde 96.6), dürüst olmak (yüzde 96.6), etik olmak (yüzde 95.7), hayvan hakları (yüzde 93.2), eğitimli olmak (91.8), çevreyi korumak (yüzde 90.6), Türk Bayrağı (yüzde 89.7), Türkiye Cumhuriyeti (yüzde 87.4), Atatürk (yüzde 83.3), arkadaşlar (yüzde 82.9), din (yüzde 72.7), Türk olmak (yüzde 71.6), Müslüman olmak (yüzde 70.5), akrabalar (yüzde 42.7) ve komşular (yüzde 24.9)
Birçok araştırma Türkiye’de gençler ortasında ateizm ve deizmin yaygınlaşmaya başladığını gösterse de, ankete katılan gençlerin yüzde 72.7’si dinin kendileri için değerli olduğunu söyledi. Bu yüzde 72.7’lik kesitin yüzde 51’i ise dinin kendileri için ‘çok önemli’ olduğunu vurguladı.