Akyaka Afet Gönüllüleri İnisiyatifi’nden yangına karşı mahalli örgütlenme daveti: Tehdit artıyor, tedbir şart!

Geçen yaz Akdeniz ve Ege’de yaşanan yangınlar sırasında örgütlenerek alevlerin termik santrale ulaşmadan söndürülmesinde faal rol alan ‘Akyaka Afet Gönüllüleri İnisiyatifi’, tecrübelerini bir rapora taşıdı. Birinci 30 dakikada yangına müdahalede elde ettikleri başarıyı rapora aktaran inisiyatifin sözcüsü Buğra Çelik, yaz döneminde yangın tehlikesinin yine kritik boyuta ulaşacağını belirterek mahalle bazlı örgütlenme daveti yaptı. 

8 yangına birinci 30 dakika içerisinde müdahale ile örnek bir dayanışma

Yangınlarla çaba sırasında bir ortaya gelen Akyaka Afet Gönüllüleri’nin o günlerdeki tecrübelerini kapsayan raporda, şu bilgiler yer aldı:

“European Forest Fire Information System (EFFIS) bilgilerine nazaran yıllık orman yangınları ortalamasının yüzde 755 üzerinde bir yangın alanının, 10 gün üzere kısa bir müddette yandığı bu süreçte ‘Akyaka Afet Gönüllüleri’ zaten bir ortaya geldi. Gökova’nın Marmaris, Köyceğiz ve Ören yangınlarının ortasında olması ve Akyaka bölgesindeki birinci yangının etraftaki yangınlardan 7 gün sonra çıkması, bölgedeki sivil inisiyatifin örnek bir çalışma ortaya koymasına alan açtı. Bu sayede Akyaka ve Karabörtlen Jandarma Komutanlığı ve Orman Şefliği ile uyum halinde Gökova bölgesinde çıkan 8 yangına birinci 30 dakika içerisinde müdahale edilerek yayılmadan denetim altına alınmıştır.”

“İlk 30 dakika çok önemli”

Orman yangınlarına en faal müdahalenin, önleyici faaliyetler ve yangın çıktıktan sonraki birinci 30 dakikada yapılacak çalışmalar olduğuna vurgu yapılan raporda, bölgedeki 2 Jandarma Karakolu, 32 mahalli yerleşim, yaklaşık bin kişilik istekli grup ve toplamda 35 tırlık bağış lojistiğini kapsayan sivil inisiyatifin çalışmaları şöyle anlatıldı:

“Marmaris yangınlarında misyonlu itfaiye takımları için bölgeden gelen davetle, 200 sandviç  hazırlamakla başlayan ve giderek büyüyen sivil inisiyatifin deneyimlerinin, mahallesini afete hazırlamak isteyenlere ilham kaynağı olmasını diliyoruz. Ormana hudut mahallelerde yaşayan mahallî halk ile kolluk kuvvetleri ve kamu kuruluşları ortasında itimat ve bilgi köprüsü oluşturarak birlikte hareket eden bir yapı geliştirdik. Bu inanç ağı sayesinde uzmanların birikimlerinin ve hassas vatandaşların yardımlarının hakikat noktalara yönlendirilmesinde kritik bir rol aldık.” 

“30 TIR yardım gereci dağıtıldı”

“Nasıl dayanak verebileceğimizi öğrenmek ismine yetkili makamlarla bağlantıya geçtik. Afet uyum gruplarına dayanak için irtibat trafiği başlattık. Gereksinimlerin ulaşması için lojistik ve transfer takviyesi verdik. Soğutma çalışmalarında insan gücüne muhtaçlık nedeniyle gönüllülerin kısa eğitimler almalarını ve uygun ekipmanlara sahip olmalarını sağladık. Konutları, eşyaları, hayvanları ziyan görenlere konaklama, ulaşım, transfer ve yemek dayanağı verdik. Yaralanan hayvanların tedavisini ve sahiplerine ulaştırılmasını sağladık.”

Yeni yangınlara karşı ormanlık alanlarda kümeler halinde çöp ve çalı paklığı yapan grup, deneyimlerini aktarmaya şöyle devam etti:

“Gözlem grupları kurduk”

“Yangının birinci dakikaları çok kıymetli olduğu için erken ihtar sistemi çerçevesinde müşahede grupları kurduk. Jandarma Komutanlığı’nın onayıyla belirlenen noktalarda nöbetleşe müşahede yaptık. Birinci müdahale kapasitesini artırmaya odaklandık. Yangın bölgeleri için şimdiki gereksinim listeleri oluşturduk. İnternetteki bilgi kirliliğini engellemek için teyitle gerçek bilginin paylaşılmasını, dayanak olmak isteyenlerin gerçek gereksinim listelerine ulaşmalarını sağladık. Lojistik trafiğini rahatlatmak için gereçlerin tek bir alanda toplanıp afet uyum merkezlerine gitmesine yardım ettik. Risk altındaki mahallelerde, su deposu, traktör üzere söndürmede kullanılacak araçları belirledik. Eksikleri muhtarlara ilettik.”

“2022 yılı hazırlıkları kapsamında orman yangınları için mahalle örgütlenmesi aksiyon planına muhtaçlık olduğunu görmekteyiz”

Çok az sayıda insanın birbirini dinleyerek kaynakları mobilize edip gidişata tesir edebildiğini ortaya koyan raporun sonuç kısmında şu davet yer aldı:

“Çok sıcak ve düşük nem müddetinin uzadığı 2021 yangınları gösterdi ki tıpkı anda çok sayıda yangın çıktığında müdahale gücü ve uyumda doğan boşluk nedeniyle, gönüllüler kritik rol oynadı. En değerli tecrübemiz, dayanışmayla kamu, sivil toplum, özel bölüm ve akademinin koordine halde uğraşını sağlamaktı. Yangından sonraki çalıştay ve uzman görüşmelerinden anladık ki ülkemizin yangınla gayret stratejisi ‘çıkan yangınları söndürmek’ üzerinedir. 2022 yılı hazırlıkları kapsamında orman yangınları için mahalle örgütlenmesi aksiyon planına muhtaçlık olduğunu görmekteyiz. Bu sebeple 2021’in yangın tecrübelerini ardımıza alıp gelecek dönem için önleyici hazırlıklardan mahalle bazlı örgütlenmeye kadar yapılması gereken çalışmalar konusunda dayanışma daveti yapıyoruz.”

Rapora linke