Eski İstanbul ve Ankara Vali Yardımcısı Mehmet Seyman: Aleviyim diye vali olamadım

Eski İstanbul ve Ankara Vali Yardımcısı Mehmet Seyman, başarılarına karşın vali olamamasında Alevi olmasının tesirli olduğunu düşündüğünü tabir etti. Resmi olarak bunun hiç lisana getirilmediğini lakin bürokrasi ve siyasetteki birtakım bireylerden, “Sen çok başarılısın ancak Alevi olman nedeniyle olmadın ve olamazsın” değerlendirmeleri duyduğunu söyledi.

Seyman, “İncitici, üzücü. Bir düş kırıklığı. Aşık olduğum, severek yaptığım mesleğimde maksada ulaşamadan, devlet tarafından değerlendirilmeden emekli olmak elbette ki kırıcı” hissini paylaştı.

Gazeteci İsmail Saymaz, Halk TV’deki bugünkü yazısında 40 yıl 6 ay kaymakamlık, Habur Sonu Kapısı Mülki Yönetim Amirliği, beş sefer vali yardımcılığı yapan Mehmet Seyman’ın açıklamalarını aktardı. Seyman’ın açıklamaları şöyle:

Kaç yıl bürokraside kaldınız?

40 yıl 6 ay mülki yönetim amirliği yaptım. 1980’de kaymakamlığa atadım. 12 Eylül’den sonra Pertek’te belediye başkanlığı da yaptım. Bala, Eynesil ve Yeşilhisar’da kaymakamlık; Çanakkale, İstanbul, Antalya, Ankara ve Adana’da vali yardımcılığı yaptım.

Hiç vali olamadınız değil mi?

Hiç atanmadım.

Neden?

Zira hükümetlerin siyasi bakışlarının bunda tesirli olduğunu ve iktidara yakınlığın değerlendirildiğini düşünüyorum. Bir de Alevi olmam etken oldu.

Alevilik münasebeti size tabir edildi mi?

Hayır, yetkili makamlarca bu türlü bir şey söylenmez. Dolaylı olarak “Sen çok başarılısın lakin Alevi olman nedeniyle olmadın ve olamazsın” değerlendirmelerini duydum.

Kimden?

Bürokrasi ve siyasetteki birtakım şahıslardan.

Vazife yaptığınız periyotta SHP ve DSP’nin koalisyon hükümetleri vardı.

Evet, vakit zaman taslak atama kararnamelerine girdim. Baktık ki taslakta var olan Mehmet Seyman, kararnamede yoktu.

Bu, Alevilik kimliğinizin, mesleğinizin önüne geçmesi manasına geliyor.

Alevi kimliğim ve dünya anlayışımın, benim için eksi puan olarak değerlendirildiğine inanıyorum.

Dünya görüşünüz ne?

Toplumsal demokratım. Demokrasiye şaşmaz biçimde bağlı bir beşerim. Öyleydim ve daima o denli kaldım.

Hiç fişlendiniz mi?

Hayır, Alevi kimliğime dair takibat olduğunu düşünmedim. Alevilerin ağır yaşadığı yerlere atandığım oldu. Devletin temel prensiplerine ve Cumhuriyet’in prensiplerine alışılmamış tavır ve davranışlara sahip olsaydım görevlendirilmezdim. Lakin şu bir gerçek: Büyük ilçelerde değerlendirildiğimi söyleyemeyeceğim. Türkiye’nin en büyük vilayetlerinde ikinci adam oldum.

Sizi incitmiş olmalı.

Elbette. Kaymakamlığa başlayan bir mülki yönetim amirinin ideali vali olmaktır. Bu bir gerçek. Ben mülkiyeye aşık bir mülkiyeliyim. Ekonomik ve toplumsal kaideleri daha yeterli alanlarda çalışabilirdim. Türkiye’nin ücra yerlerinde misyon yaptım. İki buçuk yıl Habur Hudut Kapısı Mülki Yönetim Amirliği yaptım. Kritik vazifelere layık olmasaydım, devlet beni burada kıymetlendirir miydi?

Bu serüvene karşın vali olamamak…

İncitici, üzücü. Bir düş kırıklığı. Aşık olduğum, severek yaptığım mesleğimde maksada ulaşamadan, devlet tarafından değerlendirilmeden emekli olmak elbette ki kırıcı.

Alevi olmaktan kaynaklı öbür ayrımcılıklara uğradınız mı?

Bence en büyük ayrımcılık budur. Bunu hissediyorsunuz İsmail Beyefendi, çok acı fakat bir gerçek. Hiç ummadığınız ortamlarda, bürokraside ya da toplumsal hayatta, söyleyen insanın dünya anlayışına yakıştırmadığınız halde, sizi çok inciten bir değerlendirmeyle pat diye karşılaşıyorsunuz. Yüzünüze karşı söyleniyor. Daha sonra bunu anladıklarında nasıl telafi edeceklerini bilmiyorlar.

İnsan ve çocuk haklarıyla ilgili BM’nin, Avrupa Kurulu’nun ve Avrupa Birliği’nin pek çok projesine katıldım. Büyük bir inançla insan, bayan ve çocuk haklarının peşinde koştum. Devlet, şayet başarılı değil idiysem beni saydığım vazifelerde niçin tuttu ki? 40 yıl mülki yönetim amirliği yapmış, özel birtakım vazifelerde bulunmuş insan olarak neyin nasıl niçin o denli değerlendirildiğini bilirsiniz. Bunu lisana getirmek sahiden güç. Acı da. İncitici de.

Bir yerden sonra asla vali olamayacağınızı kabullenmiş olmalısınız.

İstanbul’da sekizinci yılımda benim için kapılar kapanmıştı. Biliyor, görüyor, yaşıyor, öğreniyorsunuz. Etkin vazifedeyken bunları söyleyemezsiniz. Lisana getirmek bile başınızın önemli manada kedere girmesine yol açar.

Sizin devrinizde Alevi vali oldu mu?

Elbette oldu. Şahsen tanıyorum. Biri periyot arkadaşım, bir ağabeyimizle de tıpkı vilayette vazife yaptık.

Şahidiniz kaç Alevi vali var?

Üç.

40 yıl boyunca sırf üç vali mi?

Evet, üç. Hatta birisi mesleğe başladığım zamandaydı. İki vali demek daha yanlışsız.

Emekli olurken Alevi vali var mıydı?

Yoktu.

Kaymakamlar…

Sayıca azdı. Çok fazla değildi.

Herhalde rastlantısal olamaz.

Rastlantısal olduğuna inanmıyorum.

Yalnızca AK Parti’ye mahsus da değil.

Değil. Bütün iktidarlarda şahit olduğumuz maalesef bu.

Hiç Alevi kimliğinizi sakladınız mı? Saklamak zorunda hissettiniz mi?

Saklamak zorunda kaldığımı söylemek de benim için çok üzücü. Tahminen devlette bir kıdem düzeyine gelinceye kadar, saklamak değil lakin susmuşsunuz. Bu da bir saklamadır.

Sustuğunuz oldu mu?

Tabi ki sustuğumuz oldu. Vakit zaman patladığımız da oldu. Şu da bir gerçek: Yeri geliyor, susuyorsunuz, susmak zorunda kalıyorsunuz. Sonra kendinizle hengame ediyorsunuz. Şu gözardı edilmemeli: Yetişme kültürüm gereği, (Aleviliği) toplumsal bağlarda ve iş bağlarında özel kimlik olarak düşünmedik ki. Karşınızdakiler (Aleviliği) aşağılama sebebi saymamış, rencide edici olarak kullanmamışsa, Alevi olmuşsun olmamışsın, önemsemezsiniz ki. Sizin için değerli olan insandır. İnsani kıymetlere hürmet duyulup duyulmamasıdır. Demokrasidir, haktır, hukuktur. Ben bu türlü baktım. Ancak bize daima bu türlü mi bakıldı? Hayır, bu türlü bakılmadı. Bunu hissettiniz mi? Evet, hissettim. Az mı hissettiniz? Hayır, çok hissettiğim vakitler da oldu. Susmadınız mı? Evet, sustum vakit zaman. Ancak vakit zaman da patladığım olmuştur.

Konuşsaydınız durum değişir miydi?

Ortama bağlı… Tahminen çok farklı tartışmalara sebep olurdu. Karşınızdaki beşerler farklı bir duruma yol açmayacak kültürde, birikimde, dünya anlayışında olsalar lisana getirirler mi? Biriyle ilgili kıymetlendirme yaparken, Alevi olup olmadığını gündeme getirirler mi? Bazen bu türlü bakan, düşünen ve telaffuz kullanan şahısla tartışma yapmanın manası yok diye düşündüğünüz oluyor.