AYM Lideri Zühtü Arslan: Anayasa Mahkemesi neredeyse tek başına AİHM’in 47 ülkeden aldığı kadar müracaat alıyor

Anayasa Mahkemesi Lideri Prof. Dr. Zühtü Arslan, “Bugün Anayasa Mahkemesi önünde 66 bine yakın ferdi müracaat bulunmaktadır. AİHM önünde şu anda 70 bine yakın derdest müracaat bulunmaktadır ve bu müracaatlar 47 ülkeden alınan müracaatlar. Anayasa Mahkemesi neredeyse tek başına AİHM’in 47 ülkeden aldığı kadar müracaat alıyor” dedi.

Anayasa Mahkemesi Lideri Prof Dr. Zühtü Arslan, Avrupa Kurulu tarafından uygulanan “Anayasa Mahkemesi’nin Temel Haklar Alanındaki Kararlarının Tesirli Biçimde Uygulanmasının Desteklenmesi Projesi” kapsamında düzenlenen toplantıya katıldı. İstanbul’da bir otelde düzenlenen toplantıya Avrupa Kurulu Ankara Ofisi Lideri Cristian Urse, Yargıçlar ve Savcılar Konseyi Başkanvekili Mehmet Akif Ekinci, İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Şaban Yılmaz ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Lideri Murat Uzunluklu ve çok sayıda hakim savcı katıldı.

Açılışta konuşma yapan Anayasa Mahkemesi Lideri Zühtü Arslan, Türkiye’de yapılan müracaat sayısının neredeyse Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ile tıpkı olduğunu belirtti. Ocak ayında 12 bin ferdi müracaat yapıldığını lisana getiren Arslan, bu durumun işleri zorlaştırdığını belirtti.

Zühtü Arslan konuşmasında, şunları kaydetti:

“Bireysel müracaatın Türkiye’de 2010 Anayasa değişikliğiyle sistemimize girdiğini düşündüğümüzde anayasa değişikliğinin münasebetine bakmak gerekiyor. Bu münasebete baktığınızda 2 şey olduğu söyleniyor. Birincisi hak ihlali tezlerinin ulusal hudutlar içerisinde halledilerek Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşınmasını engellemek. Öteki bir sözle AİHM önünde Türkiye aleyhine yapılan müracaat sayısını azaltmak ve bununla irtibatlı olarak ihlal sayısını azaltmak. Bu ulusal müracaatın pratik emeli. Doğal bir de ilkesel maksadı var. Bu da temel hak ve özgürlüklerin korunmasının standardını yükseltmek. Nitekim bütün zorluklara, her geçen gün artan iş yüküne karşın Türkiye’de ferdi müracaat tesirli bir hak arama yolu olarak tesis edilmiştir ve yoluna devam etmektedir. İş yükü dramatik bir boyuta ulaştı. Bugün Anayasa Mahkemesi önünde 66 bine yakın kişisel müracaat bulunmaktadır. Bu sayının ne kadar korkutucu olduğunu söz edebilmek için bizim üzere ferdî müracaat sistemini benimseyen ülkelerin müracaat sayısına bakmak lazım. Mesela Alman ve İspanya Anayasa Mahkemesi bizden çok daha evvel kişisel müracaat sistemine geçmiş olmasına karşın önlerinde bizim müracaat sayımızla karşılaştırmayacak kadar az müracaat var. Şu kadarını söz edeyim; Ocak 2022 tarihinde bize gelen müracaat sayısı 12 bine yakın. Yani yılın birinci ayı bize 12 bin ferdi müracaat geldi. Bu sayı Almanya ve İspanya Anayasa Mahkemeleri’ne yılda gelen müracaat sayısından daha fazla. O yüzden biz söylüyoruz ferdi müracaatta Anayasa Mahkemesi’nin tek rakibi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi. AİHM önünde şu anda 70 bine yakın derdest müracaat bulunmaktadır ve bu müracaatlar 47 ülkeden alınan müracaatlar. Anayasa Mahkemesi neredeyse tek başına AİHM’in 47 ülkeden aldığı kadar müracaat alıyor. Hasebiyle bu sorun çözülmesi gereken acil sorunlardan biri. Anayasa Mahkemesi’nin işini yapmasını engelleyen bir öteki tehdit de objektif tesirinin hayata geçirilememesi. Bununla şunu kastediyoruz. Kişisel müracaatın maksadı tek tek sivrisinekleri yok etmek değildir, sivrisinekleri üreten bataklığı kurutmaktır.”