Çalışma barışına enflasyon tehditi; çalışan ve patron karşı karşıya gelmeye başladı

Yüksek enflasyon işgücü piyasasında sıkıştırma yaratıyor. Taban fiyata yapılan yüzde 50’lik artırıma rağmen, birçok dalda bilhassa yüzde 30’un altında kalan artırım oranları çalışanlarda huzursuzluk yarattı. Birçok çalışan beklenti enflasyonu nedeniyle alınan artırımların yıl içinde enflasyon karşında eriyeceğini düşünüyor. Patronlar ise başta güç olmak üzere artan maliyetlerle çaba ediyor.

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Lideri Şekib Avdagiç, şubat ayı meclis toplantısında hususa ait açıklamalarda bulundu. Avdagiç, yüksek enflasyonun emekçi ve patron olmak üzere herkes üzerinde tehdit yarattığına işaret ederek “Çalışanlarımıza sahip çıkmalıyız. Bu periyotta, çalışanların haklarına halel getirilmesine müsaade vermemeliyiz. Piyasa gerçekleriyle ve gerekleriyle bağdaşmayan fiyat ve fiyat baskılarına karşı her kısmın hassaslık göstermesi ve sorumluluk şuuru içinde hareket etmesi gerektiğine inanıyoruz. Unutmayalım ki, fiyat-ücret ve ücret-fiyat sarmalının kazananı yoktur, olmayacaktır. Biz de bu sarmaldan el birliğiyle, sorumluluklarımızın şuurunda olarak çıkacağız” tabirlerini kullandı.

“Yeni artışların yükünün yalnızca patrona yüklenmemesi gerekir”

Hususla ilgili Dünya’dan Merve Yiğican’a konuşan Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜ- KONFED) Lideri Orhan Turan, tüm bireylerin onurlu ömür hakkının korunması için başta taban fiyat olmak üzere tüm fiyatlarda enflasyonun üzerinde bir artış yapılması gerektiğini en başından beri savunduklarını söyledi. Çalışan, patron ve devlet sacayağındaki herkese bu bahiste kıymetli sorumluluklar düştüğünü de söylediklerini vurgulayan Turan, şöyle dedi:

“Yüzde 50’lik taban fiyat artışının şirketlerin mali yapılarında, maliyet yapılarında, mal ve hizmet piyasalarında ve iş gücü piyasasında tahlil getirilmesi güç sıkıntılar ortaya çıkaracağı aşikardı. Minimum fiyatla birlikte fiyat skalası yine belirleniyor ve taban fiyat üzerinde fiyat alan çalışanlar da maaşlarında benzeri oranda bir düzgünleştirme talep ediyor. Taban fiyatta yapılan yüzde 50’lik artış ve bunun tüm fiyat skalasına yansıması iş dünyası tarafından bir biçimde karşılandı lakin enflasyonun artmaya devam etmesiyle birlikte gündeme gelecek yeni artışların yükünün yalnızca patrona yüklenmemesi ve bu hususta başta devlet olmak üzere tarafların gerekli fedakarlığı yapması gerektiğine inanıyoruz.”

“Çalışanların maaşlarına revize bir artırım yapma durumu doğacak”

İstanbul Tüccarlar Kulübü Lideri İlker Önel ise işletmelerin içine düştüğü darboğazı şöyle anlattı:

“Ocak 2022 ile birlikte yükselen taban fiyat ve güç maliyetleri ile operasyonel masrafların artması işletmeleri enflasyon karşısında zorlamaya başladı. Öteki taraftan açıklanan yüzde 50’ye yakın enflasyon oranı minimum fiyat artışı kadar olunca tüketicilerin satın alma gücünde beklenen artış olmadı. Enflasyonun en azından nisan mayıs aylarına kadar yüksek olacağı düşünülürse, yılın ortasına yanlışsız çalışanların maaşlarına revize bir artırım yapma durumu doğacak üzere duruyor. Bizim hedefimiz çalışanlarımızın refahını yükseltmek, başka taraftan işletmelerin yaşamasını ve üretime katkı yapmasını sağlamak olduğu için önümüzdeki periyodun şiddetli geçeceği beklentisi içerisindeyim.”

“Elektrik, doğalgaz ve suya gelen artırımlar geri alınmalı”

Türkiye Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Lideri İstek Çerkezoğlu, yüksek enflasyonun çalışma barışına yönelik risklerini ve atılması gereken adımları kıymetlendirdi. Bilhassa temel tüketim eserlerinde fiyatların çok arttığını, lakin fiyatların buna uygun formda artmadığını söyleyen Çerkezoğlu, “Minimum fiyat yüzde 50 artırıldı, fakat o artış ele geçmeden eridi. Öteki fiyatlara de minimum fiyat kadar artış yapılmadı. Bu da Türkiye’yi daha fazla taban ücretliler topluluğu haline getirdi” dedi.

Üretici tarafında da maliyetlerin çok arttığını, üretici fiyatları ile tüketici fiyatları ortasındaki makasın açıldığını, Türkiye iktisadının de üretim ve istihdam yaratma kapasitesini yitirmeye başladığını ileri süren Çerkezoğlu, çalışma barışının bozulmaması için bu tablonun asıldan değişmesi gerektiğini vurguladı. Çerkezoğlu, “Kalıcı ve garantili istihdam yaratacak üretime dayalı yeni siyasetler gerekiyor. Öncelikle elektrik, doğalgaz ve suya gelen artırımlar bir an evvel geri alınmalı ve temel besinde KDV sıfırlanmalı. Taban fiyat yine güncellenmeli ve bütün maaşlar o oranda artırılmalı. En düşük emekli maaşı da en azından minimum fiyat kadar olmalı. Tıpkı vakitte gelirler üzerindeki dolaylı vergi azaltılmalı. Tüm bunların yanında sendikalaşmanın önündeki pürüzler de ortadan kaldırılmalı” sözlerini kullandı.