CHP’li Açıkel: Saray iktidarında yollar ve havaalanları üzere ilaç da dövize endeksli

CHP Ar-Ge Bilim Platformu’ndan sorumlu Genel Lider Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Fethi Açıkel, ilaçlara gelen artırımları değerlendirdiği konuşmasında, “Saray iktidarında yollar ve havaalanları üzere ilaç da dövize endeksli” tabirlerini kullandı.

CHP’li Açıkel, Tıbbı İlaç ve Aygıt Kurumu tarafından, ilaç fiyatlandırmasında kullanılan Euro kurunun 19 Şubat 2022’den itibaren geçerli olacak formda 4,57 TL’den 6,29 TL’ye çıkarılmasının ilaçlara gelecek artırımlar nedeniyle vatandaşları mağdur edeceğini söyledi.

Açıkel, “Ancak, 2022 yılı için belirlenen kur, gerçek Euro kurunun yeniden altında kaldığı için önümüzdeki aylarda ilaçta yeni tedarik sıkıntıları yaşanması olasıdır. Sorunun temelinde ilaç ve tıbbi aygıt dallarında ithalata bağımlı hale gelinmesi vardır.

Dışa bağımlı hale gelen dal, döviz şoklarından korunmalı, ilaç tedarik zincirinin bozulmasına ve arka niyetli stokçuluğa müsaade verilmemeli, vatandaşlarımızın sıhhati riske atılmamalıdır” sözlerini kullandı.

“Türkiye’nin sıhhat kapasitesi yetersiz”

CHP’li Açıkel’in, çalışmayla ilgili değerlendirmesi şu biçimde:

“Türkiye, AKP iktidarının kusurlu iktisat ve sıhhat siyasetleri nedeniyle sıhhatte kendine yeterliliğini kaybetti, halk sıhhati ve sıhhat hizmetlerini sürdürmek bakımından iki stratejik dal olan ilaç ve tıbbi aygıt bölümlerinde dışa bağımlılığın neden olduğu önemli sıkıntılar derinleşti.

Koronavirüs pandemisi öncesinde mevzuyla ilgili yaptığımız çalışmalarda, Türkiye’nin sıhhat kapasitesinin hem ilaç ve tıbbi aygıt dalında, hem de sıhhat hizmetlerinin yürütülmesinde kâfi seviyede olmadığını ortaya koymuştuk.

Tüm dünyayı önemli halde etkileyen ve devletlerin sıhhat siyasetlerini radikal bir biçimde değiştirmelerine neden olan Koronavirüs Pandemisi devrinde dahi Türkiye’de sıhhat hizmetlerini besleyen iki temel bölümdeki meşakkatlerin devam ettiğini hatta daha da derinleştiğini görmekteyiz.

Bununla birlikte bilhassa 2021 yılının ikinci yarısından itibaren TL’nin, tarihimizde görülmedik halde kıymet kaybı yaşaması, AKP’nin akıl dışı siyasetleri nedeniyle dışarıya bağımlı hale gelen sıhhat bölümümüzü derinden etkilemiş durumda. Toplumsal devletin yokluğunda, piyasa şartlarının ticari dertlerine terk edilen sıhhat alanında yaşanan sıkıntılar, halk sıhhatini riske atmaktadır.

“Yabancı ilaç ve tıbbi aygıt sanayisine bağımlıyız”

AKP iktidarının; tıbbi aygıt, aşı ve ilaç kesimlerine gerekli Ar-Ge ve yatırım bütçelerini ayırmaması, “Sağlıkta Dönüşüm Projesi” gerekçesiyle başta Refik Saydam Hıfzıssıhha Kurumu başta olmak üzere bu alanda çalışan Cumhuriyetimizin esaslı kurumlarını kapatması ya da atıl bir hale getirmesi bugün yaşanan sıhhatte kendine yetememe krizinin temel nedenlerindendir.

Yerli ilaç ve kimya sanayisinin, tıbbi aygıt ve sarf dalının devlet muhafazası ve takviyelerinden uzak tutulması, yabancı firmaların ise gerek tedarik gerekse ödeme evresinde avantajlı pozisyona getirilmesi ve yabancı firmalara ayrıcalıklı davranılması; Türkiye’nin ilaç ve tıbbi aygıt gereksiniminin yabancı ilaç ve tıbbi aygıt sanayisine bağımlı hale gelmesine neden olmuştur.

Eczanelerde bilhassa son 3-4 aydır yaşanan ilaç kıtlığının esas nedeni de budur. Döviz kuru farklılıkları nedeniyle yabancı ilaç şirketlerinin ülkemize ilaç vermemesi, mevcut ilaçların stoklanması ve ithal hammadde kullanan yerli ilaçların üretilememesi nedeniyle ilaç yokluğu yaşanmaktadır. Saray iktidarında yollar ve havaalanları üzere ilaç da dövize endeksli.

“Türkiye’nin ilaç ve tıbbi aygıt bölümlerinde önemli bir siyaset değişikliğine muhtaçlık vardır”

İktisattaki krizin ve kurdaki oynaklığın denetimden çıktığı ortamda, Avro kuru 15 TL’yi aşmışken, yeni ilaç kuru 2021 yılında 4,57 TL’de sabitlenmiş, 2022 yılı için ise 6,29 TL olarak belirlenmiştir. Bu artış bir yandan vatandaşın alacağı ilaçlara artırım olarak yansıdığı üzere, öbür yandan ilaçları yurtdışından temin eden kesimin beklentilerini de karşılayamadığı için önümüzdeki süreçte yeni ilaç temin krizleri yaşanabilecektir. Bununla birlikte; istihdam ettiği tabipler, mühendisler, biyologlar, genetik bilimciler ve öteki pek çok nitelikli uzman ile ülkemizden daha fazla beyin göçü yaşanmasının da önüne geçen yerli tıbbi aygıt ve ilaç kesiminin içine gireceği bir kriz, nitelikli uzmanların yurt dışına gidişini hızlandıracağı üzere pek çok iş kolunda işsizliğe de neden olacaktır.

Kısa vadede yapılması gereken; gerekli devlet dayanaklarının sağlanarak fiyat artışlarının vatandaşlarımızı etkilemesini önlemek ve dalın ilaç tedarik zincirini kaybetmesine neden olacak finansman problemleri yaşamasını engellemektedir. Lakin yaşanan bu krizler göstermektedir ki; Türkiye’nin ilaç ve tıbbi aygıt kesimlerinde önemli bir siyaset değişikliğine muhtaçlık vardır. Cumhuriyet Halk Partisi, vatandaşlarımızın nitelikli ve ucuz ilaç, tıbbi gereç ve aygıtlara erişebilmesi için yerli tıbbi aygıt, sarf gereç, ilaç ve kimya dallarını geliştirecektir.

“Yerli ilaçların hammaddesinin yüzde 80’i ithal”

İthal ilaç harcamaları 14 yılda yüzde81 arttı. 2020 yılında 1,8 milyar dolarlık ilaç bölümü ihracatının Türkiye’nin toplam ihracat içindeki hissesi yalnızca yüzde 1. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 32. Yerli üretim ilaçların 2002’de yüzde 66 olan pazar hissesi 2020’de yüzde 50’ye geriledi.. Yerli ilaçların hammaddesinin yüzde 80’i ithal. İlaçta gerçek yerli üretim yalnızca yüzde 10.

Dünyada en çok Ar-Ge harcaması yapan dal olan ilaç ve biyoteknoloji bölümünün 2020 yılındaki Ar-Ge harcamaları 198 milyar dolar iken; Türkiye’de ise 2019 yılında eczacılık eserlerinin imalatında Ar-Ge harcamaları bir evvelki yıla nazaran yüzde 27 azalarak 424 milyon TL’ye geriledi. İlaç dalı Ar-Ge harcamalarının Türkiye’de toplam imalat sektörüAr-Ge harcamaları içindeki hissesi yalnızca yüzde 2,4. İlaç bölümü Ar-Ge insan gücünün imalat bölümü toplam Ar-Ge insan gücü içindeki hissesi yüzde 2,6

“Yerli firmaların dünya aygıt pazarındaki hissesi yalnızca yüzde 1”

Avro kuru 15 TL’yi aşmışken, aktüel ilaç kuru 2021 yılında 4,57 TL’de sabitlendi, 2022 yılı için ise 6.29 TL olarak belirlendi. İlaçlar ithal edilemiyor, üretilemiyor; 700 kaleme yakın ilaç piyasada yok. Bilhassa 2021 yılının son aylarında ve 2022 yılının birinci aylarında önemli bir ilaç kıtlık sorunu yaşanıyor. İlaçta kutu başı ortalama fiyatta 2015’ten 2020’ye yüzde 157,66’lık artış yaşandı. Ele geçirilen düzmece ilaç sayısında, son yıllarda büyük bir artış yaşanmaktadır.

2,3 milyar dolarlık tıbbi aygıt ve materyal pazarının yüzde 85’i ithal. Yerli firmaların dünya aygıt pazarındaki hissesi yalnızca yüzde 1. Kamu ve üniversite hastanelerinin tıbbi aygıt bölümüne borcu 19 milyar TL’ye ulaştı. Hastaneler borçları nedeniyle tıbbi aygıt bakım tamiri ve materyal alımı yapamadıkları için ameliyatlar durduruluyor.

Yerli firmalara kamu ödemeleri yapılmayıp çok uzun mühletler bekletilirken, yabancı firmalar ülkelerinin devlet seviyesinde korunması ile ödemelerini tahsil edebilmektedir. Yerli firmaların ayakta kalma bahtı kur ve finansman dengesizlikleri ile her geçen gün daha da azaltılmaktadır.”