Cumhurbaşkanı’nın müsabaka programını amaç alan genelgesi ve milli-manevi kıymetler

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, örneğine az rastlanır bir genelgeye imza atarak, yeni bir tartışmanın ve sürecin fitilini de ateşledi.

Erdoğan, genelgede açıkça yazmasa da FOX TV’de yayımlanan ve yakın vakitte hükümete yakın medya kuruluşlarının kaldırılması için açıkça propaganda yaptıkları “Maske sen kimsin?” programını gaye aldı.

Tek bir program üzerinden medyanın bütününe hal vermeye yönelik, “Basın ve Yayın Faaliyetleri Genelgesi”ne imza attı.

Tüzel altyapı

RTÜK’ün yalnızca “muhalif” olarak kodlanan kanallara yönelik baskı ve cezaları yetmemiş olacak ki bunun dozajının Cumhurbaşkanlığı genelgesine atıf yapılarak artırılmasına, cezaların sopa ve ayar çekme olarak kullanılmasına imkan sağlayacak imkanı yarattı.

Artık RTÜK ceza verirken, mahkemeler erişim mahzuru kararları verirken Cumhurbaşkanlığı genelgesini destek olarak gösterebilecek.

Ulusal ve manevi bedeller münasebeti

Genelgenin çabucak her paragrafında ulusal ve manevi kıymetlere atıf yapılıyor.

“Bu çerçevede, toplumumuzun temel kıymetlerine muhalif ögeler taşıdığı gözlenen ve son günlerde bilhassa yabancı içeriklerin uyarlaması formunda ekranlara gelen televizyon programlarının toplum üzerindeki yıkıcı tesirlerini bertaraf edecek adımlar acilen atılacak. Birtakım semboller kullanılmak suretiyle verilmeye çalışılan iletilerle çocuk ve gençlerin zihin dünyalarını maksat alan üretimlerden onları koruyacak, aile ve çocuk dostu üretimler teşvik edilecek. Medya aracılığıyla ulusal ve manevi kıymetlerimizi yıpratmaya, aile ve toplum yapımızı temelinden sarsmaya yönelik açık yahut örtülü faaliyetlere karşı Anayasa, kanun ve ilgili öbür mevzuatla düzenlenen müeyyidelerin gereği yerine getirilecek… Ulusal ve lokal medya organlarının tehdit ve tehlike oluşturan bu cins üretimlerine karşı ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından gerekli tüm önlemler gecikmeksizin alınacaktır. Bu prestijle ulusal ve manevi kıymetlerimize uymayan yazılı, kelamlı ve görsel basın ve yayım faaliyetleri aracılığıyla aile kurumunu, çocukları ve gençliği maksat alan tehdit ve tehlikelerin yayılımının önlenmesi konusunda tüm kurum ve kuruluşlar tarafından gerekli hassasiyetin gösterilmesi, yöneticiler tarafından sürecin titizlikle takibinin ve gereğinin yapılmasını kıymetle rica ederim.”

Hangisi ulusal, hangisi manevi?

Elbette genelgenin temel sorunu, anayasa ve kanunlarda sıralanan temel hakların genelge ile aşılmaya çalışılmasının yanı sıra bütünüyle soyut olması.

Ulusal ve manevi pahaların ne olduğu, kimin kriterlerinin geçerli olacağı bütünüyle belgisiz.

Misal RTÜK’ün kesinlikle ceza vermediği birtakım televizyonlarda yayınlanan, cinayetlerin, tecavüzlerin, ensestin açıkça konuşulup tartışıldığı yayınlar da bu kapsamda mı bilinmiyor.

Ya da toplumun aşikâr kısımlarını zan altında bırakan, ağır hakaret ve iftira içeren haber bültenleri bu bedellerle uyuşuyor mu o da belgisiz.

Gerçek olmadığı herkes tarafından bilinen, propaganda maksatlı haber programlarının bu kapsama girip girmeyeceği de genelgeden anlaşılmıyor.

Sansür kapısı

Lakin bundan sonra bu soyut münasebetleri barındıran genelgeye atıf yapılarak çok sayıda program için “muhalif” olarak kodlanan kanallara ceza verileceği ortada.

Tekrar internet yayınlarına da mahkemelerin tıpkı soyut münasebetlerle erişim manileri getireceği de açıkça görülüyor. Bütün bunlar da daha da sıkılaştırılmış, güzele gitmeyen tüm yayınların engellendiği bir periyoda kapı aralandığının işareti.

Cihaner: Fiili ilga

Hukukçu, CHP PM üyesi, hukukçu İlhan Cihaner, toplumsal medya hesabından, genelge ile ilgili kritik bir ihtarda bulunarak, “Kanunlar Hiyerarşisinin” en altlarında bulunan bu düzenleme ile kanunların, anayasanın ve milletlerarası mukavelelerin ‘fiili olarak ilga’ edilmesi sürecinin hızlanacağı çok açık. Umarım ‘TBMM muhalefeti’  işin ciddiyeti ile uyumlu reaksiyon oluşturur” sözlerini kullandı.

Cihaner’in ihtarına, CHP’li olduğu için değil, hukuksal bir ikazda bulunduğu için kulak vermek gerekiyor. Genelgenin, kanunlar, anayasa ve memleketler arası mukaveleler konusunda manası yok lakin Türkiye’de hukuk sisteminin bu türlü işlemediğini biliyoruz.

Kritik bir ihtar da RTÜK üyesi Okan Konuralp’ten geldi:

“Ekteki genelgenin sansür atılımı olması bir yana… İktidar medyasının isteği doğrultusunda yayınlanan genelge, büyük ‘medya ekonomisi’ arbedesinin işaretidir. İzlenirlik, saygınlık ve reklam geliri düştükçe, rakiplere Cumhurbaşkanlığı yoluyla ve ulusallık telaffuzuyla müdahale!”

İktidar hangi düzenlemeyi yapsa gerisinden giden, neye imza atsa destekleyen kesim bir yana, geri kalan herkesin algısı birebir istikamette. Bir müsabaka programı amaç alınarak, Cumhurbaşkanı genelgesiyle müdahalelerin yolu eskisinden daha da net biçimde açıldı. Bunu destekleyenlerin iktidar ve muhalefetin yer değiştirmesi halinde nasıl pozisyon alacağı da çok açık. Daha da berbatı genelgeye dayanılarak yapılacak süreçlere karşı yargının da inanç veren bir adres olmaması.