El Pais: ‘ABD, Rusya’ya Ukrayna’yı tehdit etmemesi karşılığında tabancasızlanma önerdi’

El Pais gazetesi, ABD ve NATO’nun Rusya’ya Ukrayna’daki gerginliği azaltması karşılığında nükleer tabancaların azaltılması da dahil birtakım itimat artırıcı tedbirler önerdiğini yazdı. NATO, El Pais’in ele geçirdiğini söylediği dokümanlar üzerinde yorum yapmayı reddediyor.

İspanyol gazetesi El Pais’e nazaran, ABD, Rusya’ya Ukrayna’ya yönelik askeri tehdidi azaltması karşılığında tabancasızlanma mutabakatları da dahil olmak üzere, karşılıklı inanç artırıcı tedbirler önerdi.

Gazete, Washington ve NATO’nun Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in taleplerine karşılık verdiği dokümanlara ulaştığını bildirdi. NATO ise BBC’ye sızdırılmış evraklarla ilgili yorum yapmadığını söyledi.

El Pais’e nazaran, ABD ile NATO, bu evraklarda Putin’in esas talepleri olan Avrupa’nın güvenliğine dair ikili mutabakat imzalanması fikrini ve ittifaka yeni üye alınmamasını reddediyor.

Fakat bunun yerine, tabancasızlanma muahedeleri ile ilgili müzakereler ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) ve NATO-Rusya Kurulu üzere forumlarda karşılıklı itimat artırıcı tedbirler öneriyor.

El Pais haberini, Washington ile NATO’nun geçen Çarşamba günü Moskova’ya gönderdiği iki bâtın evraka dayandırdı.

NATO bu evraklara nazaran “Ukrayna ve civarı ile Belarus’ta bir münasebet olmadan büyük askeri yığınak yapan Rusya’ya, bu tansiyonu derhal azaltma” davetinde bulunuyor. Washington da “Ancak Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik tehditkar halinde azalma olursa ilerleme sağlanabileceği” görüşünde olduğunu lisana getiriyor.

Rusya, NATO’nun doğuya gerçek genişlemeyeceği konusunda teminat istemiş ve bu hususta bir muahede taslağı da eklediği talebine yazılı karşılık verilmesini rica etmişti.

El Pais buna cevaben gönderilen iki belgeyi gördüğünü bildirdi.

Dokümanlara nazaran ABD, Ukrayna’ya yönelik tehdidin azaltılması şartıyla nükleer tabanca ve füze fırlatma rampalarını azaltmak konusunda görüşme yapmayı öneriyor.

ABD ayrıyeten, Rusya’nın Avrupa’daki ABD füzeleriyle ilgili korkularını giderecek bir şeffaflık düzeneği kurulabileceğini belirtiyor.

ABD, Avrupa’nın güvenliğini ilgilendiren tüm bahisleri müttefikleriyle görüşeceğini kaydediyor.

• Ukrayna tansiyonu: Putin’e nazaran ‘ABD Rusya’yı savaşın içine çekmeye çalışıyor ‘
• Ukrayna-Rusya krizi: Sonda son durum ne, tansiyon nasıl tırmandı?
• Rusya, NATO’ya neden güvenmiyor?

ABD ile NATO’nun Rusya’ya hitaben kaleme aldığı metinler, birbirlerini tamamlayan bildiriler veriyor. Lakin birtakım görüş ayrılıkları da dikkat çekti.

İki metin ortasındaki en büyük fark, ABD’nin 2010 yılında Kazakistan’ın Nur-Sultan kentinde toplanan AGİT tepesinin onayladığı “bölünmez güvenlik” kavramını tartışmaya açık olması.

Moskova, gönderdiği muahede taslağının birinci hususuna bunu ekledi ve buna dayanarak, Ukrayna’nın ilerde NATO’ya üye olmasının kendi güvenliğini etkileyeceğini öne sürdü.

ABD, yanıt metninde Rusya’nın görüşüne katılmadığını belirtiyor, lakin tekrar de güvenlik kavramına dair “karşılıklı yorumları” ele alabileceğini belirtiyor.

En başından beri NATO’nun açık kapı siyasetine verdiği dayanağı vurgulayan ABD dokümanında, Ukrayna yahut Gürcistan’ın ileride NATO üyesi olma ihtimali dışlanmıyor.

NATO dokümanında de “tüm ülkelerin dışarıdan müdahale olmadan istediği güvenlik muahedesini seçme hakkı” olduğu vurgulanıyor.

Moskova’nın cevabı ne olacak?

Moskova şimdi yazılı yanıt vermedi.

Lakin NATO kaynakları, Rusya’nın ABD ile NATO’nun güvenliğin parçalanamaz olması kavramı konusunda ortak görüş belirlemesini istediğini kaydettiler.

Rusya, son haftalarda Ukrayna sonuna yaklaşık 100 bin asker göndermişti.

Rusya’nın Kırım’ı ilhakından sekiz yıl sonra yaptığı askeri yığınak, Rusya ile Batı ortasında gerginliğin tırmanmasına yol açıyor.