Eski BOTAŞ yöneticisi: Artan gazı Tuz Gölü’ne depolamamız ve Şubat’ın ikinci haftasına hazırlık yapmamız gerekiyor

Eski BOTAŞ Doğalgaz Alım Daire Lideri Ali Arif Aktürk, İran’ın doğalgaz kesintisi kararı ile ilgili olarak; “Önümüzdeki günlerde ısınıyor hava. Şubat ayının ikinci haftasında yeni bir soğuk hava dalgası bekleniyor. Önümüzdeki haftalarda artan gazın hepsini, muhakkak Tuz Gölü’ne yine depolamamız ve şubat ayının ikinci haftasına hazırlık yapmamız gerekiyor” dedi.

Eski BOTAŞ Doğalgaz Alım Dairesi Lideri Ali Arif Aktürk, endüstride uygulanan doğalgaz ve elektrik kesintisini ANKA Haber Ajansı’na kıymetlendirdi. Türkiye’nin doğuda iki kaynaktan gaz girdiğini aktararak, şunları anlattı:

“Bunlardan biri Şahdeniz gazı. Azerbaycan’da Hazar’dan çıkardığı gaza Şahdeniz deniyor, Azeri gazı. İkincisi de İran gazı. 2021 yılında Azerbaycan ile olan kontrat sona erdi. Tıpkı ölçüde gazı Azeriler, 6 milyar metreküp yıllık kontrat ölçüsüdür ve günlük kontrat ölçüsü da 19 milyon metreküptür, biz TANAP’a deplase ettik, TANAP üzerinden taşımaya başladık. Bu ölçü TANAP’ta Gürcistan hududundan giriyor. BOTAŞ’ın sistemine dahil olmadan birinci çıkış noktası Eskişehir’de BOTAŞ’ın iletim sistemine gaz veriyor. Verdiği gaz da 16 milyon metreküp, yani 19 yerine 16. İkinci durağı da Trakya bölgesindir.

BOTAŞ’ın kendi iletim sisteminde doğudan giren ölçü azaldı. 19 milyon metreküp günlük olarak azaldı. İran’da da kesinti olduğu anda, doğudan giren hiçbir gaz akışı olmadı. Bunun doğudaki tüketim açısından iletim sistemindeki tesiri çok cüzi.

Lakin Gaziantep, Malatya, Kahramanmaraş, Adana ve Mersin’i besleyen çizgi buradan aşağıya branşman ile iniyor, o çizgisi buradan besliyor. İran ve Azeri gazı kesilince Antep ve Adana bölgesine giren bir gaz kaynağı olmadı.

“Teknik olarak imkanları yok”

Aslında, bunu bertaraf etmek için aşağıya Dörtyol’a LNG tesisi kuruldu, ancak tesisin çalışma prensibi olağan konvansiyonel LNG terminalleri üzere değil…  İran gazı kesilmesi durumunda buradan daima tıpkı hacimdeki ikame etmenin teknik olarak imkanı yok.”

Türkiye’nin, gaz fiyatlarının dünya piyasasında düşük olduğu devirde mutabakat yapmakta geç kaldığını aktaran Aktürk; Rusya ile az bir ölçüde gaza daha yüksek fiyattan anlaşıldığını belirtti. Aktürk, Rusya’nın Türkiye’deki özel dal şirketlerine sattığı gazı da tahkimlik olduktan sonra kestiğini söyledi.

“Hiçbir kesintiye müsaade vermememiz gerekiyor”

Aktürk, Türkiye’nin gaz kullanımının da arttığını anlatarak, “Konutlardan her sene ek 11 milyon metreküp günlük, ek bir talep sisteme giriyor. Bunları alt alta topladığınızda 290 milyon metreküplere yakın tüketim bir günde tüketime ulaştık. Bu tüketimi karşılamak için giriş noktalarınızda hiçbir kesintiye müsaade vermemeniz gerekiyor” dedi. 

Aktürk yer altı depolarının ülkelerin gaz gereksinimini kesilme durumunda kullanım gayesi olmadığını söyleyerek, İstanbul ve Tuz Gölü’nde bulunan Türkiye’nin iki yer altı deposunun toplamının günlük 45 milyon metreküp gaz üretebildiğini belirtti.

Aktürk, yalnızca İstanbul’un 53 milyon metreküp günlük gaz muhtaçlığı olduğunu kaydederek, “Yani iki yer altı deponuz ağzına kadar dolu olsa bile sisteme gaz verdiğinizde İstanbul’un talebini karşılayacak durumda değil” diye konuştu.

Aktürk, Tuz Gölü’deki gazın artık “yastık gazı” ölçüsüne geldiğini belirterek, şunları aktardı:

“İran kesintisi devam ederse oradan sisteme gaz verme mümkünlüğü azalacak ve hatta birkaç gün sonra düşecek. Bu soğuklar da devam ederse. Tüm Türkiye’de kesinti şiddeti daha da artacak. Lakin önümüzdeki günlerde ısınıyor hava durumu. Şubat ayının ikinci haftasında yeni bir soğuk hava dalgası bekleniyor. Biz önümüzdeki haftalarda artan gazın hepsini katiyetle Tuz Gölü’ne tekrar depolamamız ve şubat ayının ikinci haftasına hazırlık yapmamız gerekiyor. Yer altı deposu, bu cins büyük kesintilerde ilaç değildir. Yer altı depolarının maksadı arz-talep dengesizliğinde talebe yetecek ilave gazı sisteme vermek temeline dayanır.”