Kısmında 1.5 liraya alan yok

His Erdoğan – Verimli bir dönem geçiren narenciye eserlerinden ne üretici, ne de tüketici faydalanabildi. Eser bol olunca üreticide para etmeyen limon ve portakal toplanmadan kısımda bırakıldı. Hala çeşitli bölgelerde kısmında 1-2 liraya satılan portakalı alan tüccar yok. Son olarak ise geçtiğimiz günlerde bilhassa Antalya bölgesindeki kar yağışı ve dondan etkilenen bu portakallar büsbütün kollardan da döküldü. Markette kilosu 10 liranın altını görmeyen portakal ve mandalina, kısmında ise mevsim boyunca 1/2 TL bandından satın alındı. Mandalina, portakala nazaran daha yeterli kazandırırken kısmında 3 liranın üzerinde fiyatı da gördü. Bu durumda mevsimin geri kalanında da fiyatlar tüketici için el yakmaya devam edecek. Kumluca Ziraat Odası Lideri Hidayet Kökce, “Portakal kısımda 1.5 lira ancak ne soran var, ne alan” dedi.

Evvelki dönemde narenciye mevsim kaidelerinden etkilendiği için eser az olmuştu. Üreticide portakal, limon, mandalina 3-4 liranın üzerinde fiyatlara satılmıştı. O denli ki limonda ihracat kısıtlamasına da gidilmişti. Bu ihracat kısıtını da hatırlatan üreticiler, eserlerde uygulanan ihracat yasaklarının pazar kayıpları yaşattığını tabir ediyor. 

‘Maliyeti 3 lira’

Dönemde tüccarların çok az portakal aldığını anlatan Hidayet Kökce, birçok üreticinin eserini toplama masrafını bile çıkaramayacağı için kollarda bıraktığını söyledi. Kökce, “Şimdi de don yüzünden kalanlar da döküldü. Kısımda 1.5 lira lakin alan yok. Üreticinin durumu çok vahim; maliyeti 3 liraya çıkan portakalı 1.5 liraya satamıyor, gübrenin kilosu 8 lirayı geçti… Tüketicinin durumu da vahim, zira bu kadar ucuz olan bir eseri bile kentte 10 liraya yiyor” dedi. Üreticilerin gelecek yıl için diğer eserleri gündeme aldığını anlatan Kökce, “Dün en az 15 üretici gelip bana, ‘seneye ne eksek borçlarımızı öderiz’ diye sordu. Esasen kâr eden yok, borçlarını ödemek istiyorlar. 25-30 yıllık bahçeler, geçmiş yok olacak. Bilhassa zeytin ekmek isteyenlerin sayısı artıyor” diye konuştu.

‘2 liranın altı zarardır’

Adana’da bilhassa mayer cinsi limonun kollarda toplanmadan bırakıldığı imajlar çok konuşulmuştu. Lakin alıcı çıkmaması ve fiyatın 1 lirayı dahi görmemesi nedeniyle çiftçi toplama masrafını bile çıkaramamıştı. Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, “Limonda ihracatçı pazarların bir kısmı kaybedildi. içeride esere alıcı olmadı. Mayer cinsi kolda kaldı. Akabinde çıkan çeşitlerde 1-1.5 lira bandına geldi. Artık son çıkan limon ise 2 lira düzeyinden satılıyor. Depolanıp yıl uzunluğu tüketilecek. Portakal (Washington) 1-1.5 lira. Mandalina daha yeterli kazandırdı. Lakin bunlar çiftçinin kâr edeceği para değil. 2 liranın altı ziyandır. Gübre, mazot, elektrik, zirai ilaç hepsine kat bekat artırım geldi. Birçok yerde beşerler limonlarını kesiyor. Üretim planlaması yapmamız lazım, bu dönem bol olan gelecek dönem az olmasın. İhracatta belirli ülkelere bağımlı olmayalım, pazarları çeşitlendirelim” değerlendirmesini yaptı.