Mahkeme, ‘Ermeni Soykırımı’ ve ‘Kürdistan’ tabirlerini kullanmanın hata olmadığına hükmetti

Diyarbakır Barosu yöneticilerinin TCK 301’inci husustan yargılandığı davada mahkeme, verdiği beraat kararları ile ‘Ermeni Soykırımı’ ve ‘Kürdistan’ demenin hata olmadığı kabul edildi.

Türkiye’de bir “ilk” olarak Diyarbakır Barosu yöneticilerinin TCK 301’inci unsurdan yargılandığı davada mahkeme, verdiği beraat kararları ile “Ermeni Soykırımı” ve “Kürdistan” demenin kanunlara nazaran hata olmadığına hükmetti.

Savcılık mütalaasında beraat taleplerinin münasebeti olarak, “Yargıtay kararlarında da belirtildiği üzere söz özgürlüğü yalnızca memnuniyetle karşılanan zararsız yahut değersiz sayılan insanların kayıtsız kalabileceği bilgi ve fikirler için değil, tıpkı vakitte demokratik toplumu şekillendiren çoğulculuğun, müsamahanın ve geniş fikirliliğin tabiatında bulunan bir gereklilik olarak saldırgan, şok eden, rahatsızlık veren yahut ayrılık yaratabilen fikirler içinde uygulanabilmelidir’ kararı ışığında da bu kullanılan sözlerin tabir özgürlüğü kapsamında kıymetlendirilmesi gerektiği, bu sebeple sanıkların üzerine atılı cürümlerin ögeleri bakımından oluşmadığı anlaşıldığından, CMK’nin 223/2-a unsuru mucibince atılı hatalardan sanıkların başka ayrı beraatlarına karar verilmesi kamu ismine talep ve mütalaa olunur” sözleri kullanıldı.

Mezopotamya Ajansı’nın haberine nazaran Diyarbakır Barosu tarafından 2016 ve 2018 yılları ortasında yapılan açıklamalar ve hazırlanan raporlar nedeniyle devrin Baro Lideri Ahmet Özmen ve ortalarında mevcut Baro Lideri Nahit Eren’in de bulunduğu 10 İdare Şurası üyesi hakkında Diyarbakır 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen yargılamada değerli bir karara imza atıldı.

Davanın temelini oluşturan münasebetlerden biri, Baro tarafından 24 Nisan 2017 tarihinde “24 Nisan/Büyük Felaket: Ermeni Halkının Acısını Paylaşıyoruz” ve 24 Nisan 2018 tarihinde “Ermeni Halkının Dinmeyen Acısını Paylaşıyoruz” başlıkları ile yayımlanan basın açıklamaları oldu. Baro, “soykırım” sözünü kullanıldığı bu açıklamalarında yüzleşme davetinde bulundu.

SİHA raporu suçlama konusu oldu

Baro yöneticilerine yönelik suçlama konusu yapılan olaylardan biri, 31 Ağustos 2017 tarihinde TSK’ya ilişkin Tabancalı İnsansız Hava Aracı (SİHA) ile Hakkari’ye bağlı Oğul Köyü (Tale) Kanireş mevkiinde gerçekleştirilen ve 1 sivilin ömrünü yitirdiği, 3 sivilin yaralandığı operasyona dair hazırlanan rapor oldu. Diyarbakır Barosu, Hakkari ve Van Baroları ile birlikte yapılan incelemeler sonucunda hazırladıkları bu raporda, sivillere yönelik yaşanan ‘yaşam hakkı ihlali’ hasebiyle TBMM İnsan Hakları Komisyonu’nu vazifeye davet etmişti.

“Kürdistan sözünü cezalandırmak utançtır, kabul edilemez!”

Tekrar Meclis Genel Kurulu’nda “Kürdistan” tabiri kullandığı için HDP eski milletvekili Osman Baydemir’e “geçici çıkarma” cezası verilmesi üzerine 18 Aralık 2017’de yapılan “Kürdistan tabirini cezalandırmak utançtır, kabul edilemez!” başlıklı açıklama ile bu durumun kınanması, Baro yöneticilerine suçlama olarak geri döndü.

TCK’nin 301. hususuyla yargılama

Kelam konusu bu münasebetlerle devrin Baro yöneticisi 11 isim hakkında TCK’nin 301. Unsurunu oluşturan “Türk milletini, Türkiye Cumhuriyeti devletini, devletin kurum ve organlarını aşağılama” hatasından 2 kere olmak üzere yanı sıra “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik etme” cürmünü oluşturan 216. Hususu uyarınca iddianame hazırlanıp, 18 Kasım 2020’de yargılanmalarına başlandı.

Geçmişte şahıslara dönük misal yargılamalarla karşılaşılsa da Diyarbakır Barosu yöneticileri hakkında TCK 301’inci Madde’den dava açılması, Türkiye’de bir birincisi oluşturdu.

Mütalaa sürpriz oldu

Bugüne dek 7 duruşmaya sahne olan yargılamanın bugünkü duruşmasında, şimdi tüm sanık savunmaları tamamlanmamış olmasına karşın sürpriz bir halde mahkeme heyetine temel hakkındaki mütalaasını sunan tez makamı, sanıkların tümü hakkında beraat talep etti.

Savcılık mütalaasında beraat taleplerinin münasebeti olarak şunları kaydetti:

“İfadelerin söz özgürlüğü kapsamında kıymetlendirilmesi gerekir”

“Her ne kadar Diyarbakır Barosu’na bağlı olarak avukatlık yapan sanıklar, Ahmet Dağ, Ahmet Özmen, Cihan Ülsen, İmran Gökdere, Mahsum Batı, Muhammed Neşet Girasun, Nahit Eren, Nuşin Uysal Ekinci, Serhat Eren, Sertaç Buluttekin, Velat Alan hakkında ‘Türk milletini, Türkiye Cumhuriyeti devletini, Türkiye Büyük Millet Meclisini, Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ve devletin yargı organlarını alenen aşağılama” ve ‘Halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etme’ hatasını işlediklerinden bahisle cezalandırılmaları istemiyle kamu davası açılmış ise de;  yapılan yargılama, toplanan kanıtlar ve tüm evrak kapsamı dikkate alındığında, kullanılan tabirlerin kamu güvenliği açısından açık ve yakın bir tehlikeyi ortaya çıkarmadığı, cebir, şiddet yahut tehdit içermediği, yerleşik Yargıtay kararlarında da belirtildiği üzere söz özgürlüğü yalnızca memnuniyetle karşılanan zararsız yahut kıymetsiz sayılan insanların kayıtsız kalabileceği bilgi ve fikirler için değil, tıpkı vakitte demokratik toplumu şekillendiren çoğulculuğun, müsamahanın ve geniş fikirliliğin tabiatında bulunan bir gereklilik olarak saldırgan, şok eden, rahatsızlık veren yahut ayrılık yaratabilen fikirler içinde uygulanabilmelidir’ kararı ışığında da bu kullanılan sözlerin ifade özgürlüğü kapsamında kıymetlendirilmesi gerektiği, bu sebeple sanıkların üzerine atılı cürümlerin ögeleri bakımından oluşmadığı anlaşıldığından, CMK’nin 223/2-a unsuru yeterince atılı hatalardan sanıkların başka ayrı beraatlarına karar verilmesi kamu ismine talep ve mütalaa olunur” 

Mahkeme heyeti, savunmaların tamamlanmasının akabinde açıkladığı kararında beraatlarına kararıverdiği Baro yöneticilerine farklı ayrı 10 bin 250’şer TL vekâlet fiyatı ödenmesine de hükmetti.

Heyetin, savcılık mütalaasında olduğu üzere beraat kararlarının münasebetini 5271 sayılı Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun (CMK) Husus 223 2/a bendini oluşturan “Yüklenen fiilin kanunda cürüm olarak tanımlanmamış olması”na dayandırdı.