NATO tarihinde birinci sefer bir bayan genel sekreter mi misyona gelecek?

Jens Stoltenberg’in Norveç Merkez Bankası Başkanlığı’na getirilmesi nedeniyle boşalacak NATO Genel Sekreterliği için aday arayışı başladı.

NATO Genel Sekreterliği misyonu Eylül ayında sona erecek ve o tarihin akabinde Norveç Merkez Bankası Lideri olacak olan Stoltenberg sonrası NATO Genel Sekreterliği koltuğu için, yüklü olarak bayan adayların isimleri öne çıkıyor.

Tarihinde hiçbir vakit bir bayan genel sekreter tarafından yönetilmeyen ve bu nedenle “en erkek hâkim kurumlardan biri” sayılan ittifakın, bu kere bir birincisi gerçekleştirebileceği belirtiliyor.

Eski Norveç Başbakanı olan Jens Stoltenberg, 1 Ekim 2014 tarihinden bu yana NATO Genel Sekreteri olarak vazife yapıyordu. Lakin Norveç Merkez Bankası Başkanlığı’na atanması nedeniyle misyonundan ayrılma kararı aldı.

Stoltenberg’in, Eylül ayına kadar Brüksel’deki NATO karargahında misyonuna devam etmesi bekleniyor. 2023 yılından itibaren de yeni bir isim Stoltenberg’den boşalan koltuğa oturacak.

Bu nedenle Brüksel’de, Stoltenberg’in halefi olacak isime ait arayışlar da başladı. Kulislerde daha evvel ismi Avrupa Birliği (AB) Kurulu Başkanlığı için öne çıkan fakat bu misyonu kabul etmeyen Hollanda Başbakanı Mark Rutte’nin de ortalarında bulunduğu bir dizi isim tartışılmaya başladı.

Hollanda Başbakanı Mark Rutte, De Telegraaf gazetesine yaptığı açıklamada NATO Genel Sekreterliği adaylığını kesin bir lisanla reddetti. Şu an istediği bir pozisyonda bulunduğunu söyleyen Hollanda Başbakanı, “Bu yüzden Brüksel’e gitmiyorum. NATO Genel Sekreterliği için aday değilim” dedi.

Brüksel’deki kaynaklara nazaran, yeni seçilecek genel sekreterin bir bayan olması mümkünlüğü giderek öne çıkıyor. Kurulduğu 1949 yılından bu yana hiçbir bayan genel sekreter tarafından yönetilmeyen ve “en baskın biçimde erkek egemen” kurumların başında gelen ittifak, bu nedenle vakit zaman eleştiriliyor.

Diplomatik kaynaklara nazaran, NATO artık bu görünümünü yumuşatmak istiyor. Bu nedenle de, Stoltenberg sonrası ittifakın bir bayan başkana emanet edilmesi ihtimali yük kazanıyor.

Milletlerarası medyada adaylığı konuşulan başkanlar ortasında da şu isimler öne çıkıyor:

• Belçika Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Sophie Wilmes
• Eski İngiltere Başbakanı Theresa May
• Estonya Başbakanı Kaja Kallas
• Eski AB Dış Siyaset ve Güvenlik Siyasetleri Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini
• Eski Litvanya Ülke Yöneti̇ci̇si̇ Dalia Grybauskaitė
• Eski Estonya Ülke Yöneti̇ci̇si̇ Kersti Kaljulaid

Eski Belçika Başbakanı Charles Michel’in şu anda AB Kurulu Lideri olmasının, Sophie Wilmes’in bahtını azaltacağı konuşuluyor.

Bir devir AB dış siyasetine taraf veren ve NATO ile yakın işbirliği içinde çalışan İtalyan siyasetçi Mogherini ile eski İngiltere Başbakanı May’in de talihlerinin yüksek olduğu belirtiliyor.

Lakin son periyotta bilhassa Ukrayna krizi ve NATO – Rusya bağlantılarında yaşanan tansiyon nedeniyle, “Vladimir Putin’in lisanından anlayacak” bir ismin ittifakın başına geçebileceği de konuşuluyor.

Bu durumda da “eski Doğu Bloku’na”mensup Litvanya ve Estonyalı bayan önderlerin NATO Genel Sekreteri olma bahtı artacak.

• Rusya NATO temsilciliğini Kasım’dan itibaren askıya alacağını açıkladı
• Çin’den NATO’nun genişlemesine karşı Rusya’ya dayanak
• Rusya, NATO’ya neden güvenmiyor?

—

Ateş Çankaya

Ateş Çankaya 2