Rahip Andrew Brunson: Türkiye’nin uzun bir talep listesi vardı, ABD’nin veremeyeceği şeyler istediler

Türkiye ve ABD ortasında krize neden olan ABD’li rahip Andrew Craig Brunson, Türkiye hükûmetinin suçsuz olduğunu bildiğini söyledi. “Birini örnek yapmak istediler. Beni seçtiler” diyen Brunson, “Benim üzere misyonerler ve dinini paylaşmak isteyen yabancılar resen gitsin diye. Ve giden oldu. Kimi kardeşler korktu ve gitti” diye konuştu.

“Başta uzun vadeli tutmayı düşünmüyorlardı. Gitgide diğer şeyler eklendi. ‘Bakalım, kullanabilir miyiz?’ diye” diyen Brunson, Recep Tayyip Erdoğan‘ın “Papazımızı verin, biz de papazınızı…” sözünü hatırlatarak, “Birkaç kez anlaşmış hükümetler. Sonra Türkiye çekiliyor. ‘Hayır, daha fazla istiyoruz.’ Amerika’nın veremeyeceği bir şey istediler” dedi.

Muhalefeti de eleştiren Brunson, “Muhalif partiler ‘Adalet bağımsız değil, talimat geldi, bıraktınız’ dediler. Gitmeme müsaade vermelerini eleştiriyorlar. Aykırısını yapmaları gerekiyordu. Nitekim delil yoktu. Niçin iki yıl içeride kaldım? Bu utanç verici bir şey. Saf bir adam, iki yıl içeride kalıyor. Kimse itiraz etmedi muhaliflerden” diye konuştu.

Eylül 2016’da ikamet müsaadesi almak için gittiği karakolda “Milli güvenliği tehdit eden faaliyetlerde bulunmak” cürmünden gözaltına alına alınarak hakkında casusluk davası açılan ABD’li rahip Andrew Craig Brunson, Halk TV’den gazeteci İsmail Saymaz’a konuştu. Brunson’ın karşılıkları şöyle:

Türkiye’ye ne vakit geldiniz?

1993’te İstanbul’a geldik. Eşimle Marmara Üniversitesi’ne başladık Türkçe’yi daha âlâ öğrenmek için. 2000 yılında İzmir’e geldik. Yeni Doğuş Kilisesi’ni ve Diriliş Kilisesi’ni açtık. Türkiye’den gitmeyi düşünmüyorduk. 23 yıl oturduk.

Neden geldiniz?

İsa’yı anlatmak istedik.

“Hükûmet suçsuz olduğumu biliyordu””

Kasım 2016’da karakola çağrıldığınızda ne düşündünüz?

Biz süresiz ikamet için başvurmuştuk. İkamet vereceklerini düşünerek karakola gittik, farklı şeyle karşılaştık. Hudut dışı kararı vardı. Cuma günü gözaltına aldılar. Pazartesi aslında gidecektik. Biletimiz vardı, Londra’ya. “Madem gönderiyorsunuz, bırakın, gidelim” dedik. Bizi Işıkkent Geri Gönderme Merkezi’ne götürdüler. Eşimle birlikte 13 gün kaldık. Işıkkent’te IŞİD’li yabancı erkekler vardı. 13 gün sonra eşimi bıraktılar. Beni Harmandalı Geri Gönderme Merkezi’ne götürdüler. 50 gün kaldım.

Hükümet saf olduğumu biliyordu. 2016’nın Kasım ayının sonunda Amerikalı 17 senatör mektup gönderdi Başkan’a. (Ülke Yöneti̇ci̇si̇ Erdoğan’ı kastediyor) Beni bırakmasını istediler. O vakte kadar idari gözaltındaydım. Mektuptan sonra isimli gözaltına aldılar. Savcı dedi ki, “FETÖ’yü övdün, PKK’yı destekledin. Seni tutukluyoruz.”

“O vakte kadar bir Fetullahçı ile tanışmamıştım, palavra olduğunu biliyorlardı”

Amerika “Neden bırakmıyorsunuz?” diye soruyor. “Suriye’ye geldi”, “İnsan ticareti yapıyor” ya da “Gülen’in konferansına katıldı” deniliyordu. Beni cezaevine göndermek için “FETÖ” dediler. O vakte kadar bir Fetullahçı ile tanışmamıştım. Palavra olduğunu biliyorlardı.

Size nazaran tutuklanmanızın asıl münasebeti neydi?

Birini örnek yapmak istediler. Beni seçtiler.

Niye?

Benim üzere misyonerler ve dinini paylaşmak isteyen yabancılar bizatihi gitsin diye. Ve giden oldu. Kimi kardeşler korktu ve gitti. Bir de Türk kardeşlerimiz… “Amerikalıya bunu yapabilirsek, size her şeyi yaparız” bildirisi vermek istediler. Başta uzun vadeli tutmayı düşünmüyorlardı. Gitgide diğer şeyler eklendi. “Bakalım, kullanabilir miyiz?” diye.

Ne için kullanmak?

Uzun bir talep listesi vardı. FETÖ’yü istediler. Erdoğan, açıkça söyledi televizyonda. “Papazımızı verin, biz de papazınızı…” Birkaç kez anlaşmış hükümetler. Sonra Türkiye çekiliyor. “Hayır, daha fazla istiyoruz.” (diye) Amerika’nın veremeyeceği bir şey istediler.

Ne üzere?

Birçok şey. “Halk Bankası sıkıntısını çözelim” üzere. Suriye’de birtakım şeyler. Trump ise “Verebileceğim bir şey isteyin” dedi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Bu bir yargı süreci, Amerika’nın bırakılmasını istemesi hakarettir” diyordu. Bunları söylerken, biliyordum ki, perde gerisinden pazarlığımı yapıyorlar. Daima karşılık olarak bir şey istediler. “Bırakırız ancak şunu verin.” (gibi) Beni o denli kullandılar.

Dört duruşma oldu. Her duruşmayla bir bildiri veriliyordu. Duruşma tarihleri Hakan Atilla‘nın mahkemesine (ABD’deki Halk Bank Davası) nazaran alındı. Üçüncü duruşmada muahedeye vardı hükümetler. Bırakmaları gerekiyordu. Bir daha cezaevine gönderdiler. Trump çok kızdı. Zira İsrail’de Türk bir bayan gözaltına alınmıştı. (Haziran 2018’de tutuklanan Ebru Özkan) Trump ortaya girdi. Onu bıraktılar. Beni de bırakmaları gerekiyordu. Trump tehdit etmeye başladı.

21 ay içeride kalmıştım. Son iki ay mesken mahpusunda kaldım. Erdoğan, “Burada olduğum sürece o çıkmayacak” dedi. O vakit kim karar veriyor, yargıç mı, lider mı?

Casuslukla suçlandınız.

Biri casus olacaksa kilise başkanı olmamalı. Herkes kuşkuyla bakıyor. Casus olacaksa işadamı olsun. Kimse şüphelenmez. Devlet bizi takip ediyordu. Bana çok hata atıldı. Gülünç şeyler. Olağan bir vakitte mahkeme kabul etmezdi. Zira hiç tanışmadığım ve birebir yerde olmadığım şahıslar cürüm atıyordu.

Örgüte yardımdan ceza aldınız? Hangi örgüt?

Aşikâr değil. Bence hem PKK, hem FETÖ… Ben mahkemede tekrar tekrar söyledim: Polis bizi takip ediyordu. 2011’de biri kiliseye saldırdı ve bana ateş etti. Devlet müdafaa verdi. 23 yıl sorun yaşamadık polisle. Fakat mahkemede “Toplantılarında PKK’yı övüyorlardı, PKK bayrakları vardı, onların müziklerini söylüyorlardı” dediler. Toplantılarımız halka açık. Kilisemizin pencereleri sokağa açık. Tanımadığımız bireyler de giriyor. Bir fotoğraf yok, bildiri yok, görüntü yok, ses kaydı yok. Kapalı şahitler vardı, onları destekleyen bir şey yoktu.

Ama ceza aldınız.

Hatalı bulundum. Gitmemi istiyorlardı. Türkiye’nin iktisadı çok etkilendi. Bilhassa muhalifler hakkında konuşmak istiyorum. Muhalif partiler “Adalet bağımsız değil, talimat geldi, bıraktınız” dediler. Gitmeme müsaade vermelerini eleştiriyorlar. Karşıtını yapmaları gerekiyordu. Nitekim ispat yoktu. Niçin iki yıl içeride kaldım? Bu utanç verici bir şey. Suçsuz bir adam, iki yıl içeride kalıyor. Kimse itiraz etmedi muhaliflerden.

Sezgin Baran Korkmaz’ın ismini duydunuz mu? Tahliyenizde tesirli oldu mu?

Duydum. Ancak tanışmadım. O da kendi çıkarını arıyordu. Trump, yaptırım uyguladığında dolar 7 TL’yi geçti. İşadamları bu sorunu çözmek istiyordu. Dediğiniz adam da o kümenin içindeydi. Amerika’dan bir işadamı yanında bir papazla konutumuza geldi. Korkmaz’ın avukatı onlarlaydı. Bize “Erdoğan ile buluşmak istiyoruz. Umudumuz, bir iki gün sonra seni Amerika’ya götürmek” dediler. Lakin olmadı.

Yaşadıklarınızı nasıl yorumluyorsunuz?

Çok güç oldu. Her açıdan kırıldım. Lakin Türkiye’de yaşadığıma pişman değilim. Biz ayrılırken son sözlerimiz şuydu: “Türkiye’yi seviyoruz.” Yürekten söylüyorum.