Rumlardan reaksiyon çeken ‘hava savunma sistemi’ hamlesi! Memleketler arası krize sebep olabilir

Sercan DİNÇ / milliyet.com.tr
Rum basınında çıkan, Güney Kıbrıs Rum İdaresi Rum Ulusal Muhafız Ordusu’nun hava savunma sistemlerinin güçlendirileceğine dair haberler sonrası Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’dan reaksiyon geldi. Bu çeşit adımların Doğu Akdeniz’de gerginlikleri artıracağını söz eden Tatar, bu türlü teşebbüslerin barışa hizmet etmediğini söyledi.

Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin füze savunma sistemi alma teşebbüslerine ait KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar şunları söyledi, “Bu son derece yanlış. Şu anda Doğu Akdeniz’de olan gerginliği daha da arttırabilecek ve unutmamalılar ki Türkiye Cumhuriyeti, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin garantörüdür. Garantör olarak bunlara vereceği karşılıklar vardır. Aslında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar, Doğu Akdeniz’de ‘ne Türkiye’nin ne de Kuzey Kıbrıs Türk halkının haklarını asla yedirtmeyiz’ diyerek gerekli iletileri her vesile ile vermektedir. Kıbrıs’ın pozisyonuna baktığımızda Doğu Akdeniz’de gelişen konjonktürde gerek jeostratejik gerekse jeopolitik gelişmelere bağlı olarak Kıbrıs’ın ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin statüsü, kıymeti ve kıymeti her geçen gün artmaktadır. Dünya siyasetinde yaşananlar işi bu noktaya getirmiştir”

Pekala GKRY’nin savunma sistemlerini güçlendirmesi ne mana tabir ediyor? Bu adımlar Doğu Akdeniz’deki istikrarları nasıl tesirler? Türkiye ve KKTC’nin bu tıp teşebbüslerine tutumu ne olmalı?

TÜRKİYE BU SİSTEMLERİ İMHA EDECEĞİNİ AÇIKLAYINCA GKRY VAZGEÇMİŞTİ

Rum tarafının savunma sistemleriyle ilgili bu adımı sonrası Savunma Siyaseti Analisti Turan Oğuz milliyet.com.tr’ye değerli değerlendirmelerde bulundu. Oğuz şunları söyledi;

Dün KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar Rum Ulusal Muhafızları’nın yeni hava savunma sistemleri teşebbüsleri olduğunu söyleyip bunu eleştirdi ve bölgede gerginliği artıracağı konusunda Güney Kıbrıs Rum İdaresi’ni (GKRY) uyardı.

Geçmişten itibaren hava savunma sistemleri alma eforlarına baktığınız vakit GKRY, 1990’lı yıllarda Rusya ile S-300 uzun menzilli hava savunma sistemi almak için görüşmeler yaptı. Bu görüşmeler sonrasında muahede sağlanınca Türkiye buna itiraz etti. Uzun menzilli hava savunma sisteminin bölgedeki istikrarları bozacağını söyledi. Bölgede, Atina ve Moskova’nın da dahil olduğu, uzun süren büyük gerginlikler yaşandı. Türkiye gerekirse bir önleyici vuruş yapabileceğini ve bu sistemleri imha edebileceğini ısrarla beyan edince GKRY vazgeçti. Yunanistan ile bir muahede yapan GKRY o gün prestijiyle yaklaşık 450-500 milyon Avro bedelli S-300 PMU1 hava savunma sistemini Yunanistan’a verdi. Yunanistan da daha sonra Girit Adası’na yerleştirdi. Buna karşılık Yunanistan ise GKRY’ye kısa ve orta menzilli Rus TOR ve BUK hava savunma sistemlerini verdi. Bu transfer ile kriz atlatıldı.

“TÜRKİYE OPERASYON YAPIP SİSTEMİ YOK ETME ALTERNATİFİNİ DİLLENDİREBİLİR”

Medyaya sızdırılan açıklamalardan GKRY’nin bir müddettir İsrail ile Iron Dome sistemi almak üzere görüştüğünü okuyoruz. Bunun haricinde öteki görüşmeler de yaptıklarını duyuyoruz fakat bunların içeriğine dair rastgele bir bilgi yok. Iron Dome, 70 km.’ye kadar gayeleri tespit edip angaje olabilmekte. Iron Dome yahut kısa/orta menzilli sistemlere Türkiye müdahil olmayabilir. Lakin uzun menzilli bir hava savunma sistemi almak isterlerse, Türkiye içlerine kadar tehdit edebileceği için, bu noktada Türkiye yeniden GKRY’ye karşı çıkabilir. Operasyon yapıp sistemi yok etme alternatifini dillendirebilir. Lakin hangi seçenek olursa olsun GKRY’nin bu atağı âlâ niyetli değildir. Münasebetiyle bir düzeyde gerginliğe sebep olacaktır.

“ULUSLARARASI YENİ BİR KRİZE YOL AÇMAKTAN DİĞER BİR GETİRİSİ OLMAYACAK”

Öbür yandan ne alırlarsa alsınlar teknik olarak GKRY’yi korumayacaktır. Bir gereklilik durumunda, Türkiye bırakın havadan yok etmeyi karadan karaya atılacak füzelerle dahi tüm bu sistemleri birinci iş olarak yok edilebilir. Türkiye’nin envanterindeki 300 km.’ye kadar menzil ve 1 m.’ye kadar hassas vuruş kabiliyetine sahip füzeler bunun için ziyadesiyle kafidir. Hasebiyle GKRY’nin bu adımının, ortamı germekten ve memleketler arası yeni bir krize yol açmaktan diğer bir getirisi olmayacaktır.

“GKRY, BATI’YI YANINA İSTEDİĞİ HALDE ÇEKEMEDİ”

Güvenlik stratejisi açısından mantıklı bir adım olmadığına nazaran, akla, hedeflenenin Türkiye’yi agresif gösterme siyasetinin bir kesimi olabileceği gelmektedir. Türkiye, son vakitlerde hem kendi hem de garantör sıfatıyla KKTC’nin hak ve çıkarlarını korumak amacıyla GKRY’nin ada etrafında, belirlenen sonlar dışında, tek taraflı, provokatif hidrokarbon arama adımlarını sonlandırmak zorunda kaldı. Bu süreçte Batı’yı yanına istediği biçimde çekemeyen GKRY bu krizi bir ek kaldıraç olarak kullanmak isteyebilir. Buna ek öbür bir sebep de GKRY’nin Türkiye’nin askeri, siyasi ve diplomatik reflekslerini daima ölçerek en ufak bir zafiyet belirlediği anda daha evvelden yapılan planları devreye alma beklentisi olabilir.

Philenews gazetesi de geçtiğimiz haftalarda Rum Yönetimi’nin “Iron Dome” isimli hava savunma sisteminin alınması konusunda İsrail ile ileri seviyede görüşmeler içerisinde olduğunu yazmıştı.