Tarkan: Geççek müziğiyle gündeme oturan sanatkarın ‘kendi müzik formülünü’ yaratan başarılı mesleği

“Takmış takıştırmış/ Sürmüş sürüştürmüş/ Bir dağınıklık, bir rüküşlük/ Kıl oldum abi…”

1992 yılının son günlerinde yayımlanan birinci albümü Tekrar Sensiz’in birinci müziği “Kıl Oldum”a bu sözlerle başlıyordu Tarkan.

O günlerde şimdi 20’li yaşlarının başında olan ve yıllar içerisinde “megastar” diye anılacak genç müzisyen, geleceğinden habersiz ayrık ön dişleri, alnına bıraktığı birkaç tel saçı, köşeli çenesi, yeşil gözleri ve hiç değişmeyecek gücüyle albüm kapağı için poz veriyordu kameralara.

• ‘Geççek’: Tarkan’ın yeni müziği siyasi tartışma yarattı

90’lı yıllar günbegün birçok yıldızı doğururken Tarkan takip eden yaklaşık 30 yıl içerisinde 10 stüdyo albümü, single’lar, sayısız konserlerle hiç çıkmadı hayatımızdan.

Türk pop müziğinin en değerli isimlerinden biri olarak kabul edildi, şöhreti ülke sonları dışına çıktı, gittiği her yer, söylediği her şey gazetelerde haber oldu, taraflı tarafsız herkes tarafından çok sevildi. Ve de başta tabiat gayreti olmak üzere pek çok soruna itiraz ederek hak savunuculuğu yaptı.

Aslen Rizeli olan bir ailenin çocuğu olarak Ekim 1972’de Almanya’da doğdu.

İsmi, ailesinin çizgi roman karakteri Tarkan’dan esinlenmesiyle verildi. 14 yaşına kadar yaşadığı Almanya’dan ailesiyle birlikte ayrıldı ve Türkiye’ye, Kocaeli’nin Karamürsel ilçesine geldi.

Müzik hayatının temelleri de Türk Sanat Müziği’ne duyduğu ilgi ve Karamürsel İleri Musiki Derneği’nde aldığı eğitimle atılacak ve bu yol da onu evvel İstanbul’a akabinde da eğitimi için Üsküdar Musiki Cemiyeti’ne götürecekti.

Akabinde Unkapanı’nda İstanbul Plak’ın kapısını çalacaktı.

‘Genç popçulardan daha güzel olduğunu düşünüyordum’

BBC Türkçe‘ye konuşan plak şirketinin sahibi ve Tarkan’ın birinci prodüktörü Mehmet Söğütoğlu şu sözlerle bahsediyor o tanışmadan:

“Albüm çıkarmak için gelen bir sürü beşerden birisiydi. 90-91 yıllarında geldi ve müziklerini dinletti. Vazgeçemem de dahil olmak üzere çok beğendik müziklerini. Fakat dalda bir büyüğümü, dayımı kaybetmiştim. Çabucak çıkaramadık birinci albümü, biraz vakit aldı. Lakin Tarkan’ın yapımını yaparken, mevcut genç popçulardan daha âlâ olduğunu düşünüyordum.”

“Kıl Oldum” albümü de bugünlerin sonucunda uzun uğraşlar sonunda kaydedilecekti.

Albüm 700 binden fazla satsa da “İstediğimiz sesi getiremedik. Pek çok popçu daha yüksek tirajlar yaptı” diyor Söğütoğlu “Kıl Oldum” albümü için.

Peşi sıra gelen “Kimdi”, “Gelip de Halimi Gördün mü?”, “Vazgeçemem” ve “Çok Ararsın Beni” kliplerinin akabinde müzik piyasasının ve dinleyicinin gözü Tarkan’a dönüyordu.

Getty Images

1994 yılında tekrar İstanbul Plak etiketiyle çıkan Aacayipsin ise Tarkan’ı gerçek manada daha üstlere taşıyordu.

Neredeyse tüm müzikleri birer hite dönüşen albümde kelamlarını Sezen Aksu’nun yazdığı iki, Ümit Sayın’ın üç ve Yıldız Tilbe’nin bir müziği bulunuyordu. Ayrıyeten Sertab Erener, Özkan Uğur, Şebnem Ferah, Levent Yüksel ve Deniz Arcak üzere isimler de albüme vokalleriyle dayanak sunuyordu.

Bu albümdeki “Hepsi Senin mi?”, “Unutmamalı”, “Gül Döktüm Yollarına”, “Kış Güneşi”, “Şeytan Azapta”, “Dön Bebeğim” ve “Bekle” müziklerine ilişkin klipler de müzik kanallarında en sık çalanlar ortasında yer alıyordu.

‘Müziğin matematiği yok’

Söğütoğlu gelen müzikal muvaffakiyetin tesadüf olmadığını, Tarkan’ın ve kendilerinin büyük bir çalışmasının eseri olduğunu söylüyor ve ekliyor:

“Özen göstererek çalıştık daima. Yaratan da bize olumlu gücünü gönderdi. Sezen Hanım ‘Hepsi Senin Mi?’ müziğini verdi, ‘Bu müzik sana yakışır’ dedi. Gerçekten müzik planlanacak, matematiği olan bir şey değil. Tek müziği ünlü olan bir sürü insan vardı. Fakat Tarkan o denli değildi.”

Bu albümle birlikte kliplerindeki imajı, “seksi erkek” tariflerinin artık Tarkan üzerinden yapılmasını başlatmıştı bile.

‘Müziğinde yeni evre Amerika’ya gitmesiyle başladı’

Lakin maruz kaldığı şöhret ve medya baskısı, onu Amerika Birleşik Devletleri’ne gitmeye zorlayacaktı.

BBC Türkçe‘ye değerlendirmede bulunan Back On Stage mecmuasından müzik gazetecisi Ece Ulusum’a nazaran Tarkan bu devirde dans eden, her gün sevgili değiştiren, müstehcen olarak yorumlanan klipleriyle gündeme gelen magazinel bir ikona dönüşüyordu:

“Onu küresel müzisyene dönüştüren Şımarık kesimi sonrası ferdî hayatı o kadar deşifre edildi ki devrin siyasetçileri bile magazin programlarına hakkında görüş beyan ediyordu. Tarkan’ın müziğinden çok şahsî hayatı öne çıkınca ‘kırıldım’ dedi ve Amerika’ya gitti. Müziğinde yeni evre de bu devirle başladı.”

Tarkan’a dair güzelce yükselen beklenti 1997’de gelen İstanbul Plak etiketli “Ölürüm Sana” albümüyle de azalmıyor, bilakis üstüne konularak artıyordu.

Hem sahnedeki hem de albümlerindeki şekli artık güzelce barizleşen Tarkan, üzerinden yıllar geçse dahi bugün hala Avrupa gece kulüplerinde duyabileceğiniz “Şımarık” müziğini kaydediyordu bu albüm için.

Gerçekten müzik daha sonra yabancı lisanlarda de cover’lanacaktı.

Kelamlarına tekrar Sezen Aksu’ya ilişkin olan müzik, Hollanda’dan Fransa’ya, Azerbaycan’dan Rusya’ya kadar pek çok ülkede Tarkan’ın şöhret kazanmasına, çok sevilmesine imkan tanıyacaktı.

Tarkan bu albümle dünya genelinde 3,5 milyondan fazla satış başarısı gösterecekti.

Albüm kartonetinde iki albümü ortasında geçen üç yılı vurgulayan Tarkan, “Uzağınızda olmaktan duyduğum hasreti hep hissettim ve artık yeni albümümle sevişen hislerimizle yeni ufuklara yanlışsız yol almanın heyecanını yaşıyorum” diye yazacaktı.

‘Tilki kürkçü dükkanına ‘kuzu kuzu’ geri dönermiş’

Artık posterleri meskenleri süsleyen, dünya çapında verdiği konserlerine binlerin katıldığı Tarkan, “megastar” diye anılmaya başlamıştı.

Dört yıl sonra sahibi olduğu HITT Müzik etiketiyle evvel Mayıs 2001’de çıkan Kuzu Kuzu single’ı ve daha sonra Temmuz 2001’de bu müziğin da yer aldığı “Karma” albümü, “megastar”a yöneltilen övgüleri yükseltmeye yetecekti.

“Aşk”, “Ay”, “O’na Sor”, “Hüp”, “Sen Başkasın” müzikleri, “Kuzu Kuzu” müziğinin klibindeki dansı ile Tarkan yeniden insanların ve medyanın en çok konuştuğu isimler ortasındaydı.

Ulusum, “Karma” albümü ile tekrar Türkiye’ye geri dönen Tarkan hakkında şunları söylüyor:

“Dil eğitimi, ağır ideoloji okumaları yaptığını söyleyen Tarkan, yeni albümü için ‘Slogan müzik değil, bildirisi olan birinci albümüm’ dedi. Her albümünde en az bir müziği toplum eleştirisi içerdi. Tabiata, açlığa, insan bağlantılarına pop sound’larda, kulak verenin anlayacağı dokundurmalı sözlerle eğildi.”

Bir mühlet Fransa ve ABD’de yaşayan Tarkan, 2001 yılında 32. Gün programında Mehmet Ali Birand’ın “Neden tekrar Türkiye’ye geri geldin?” sorusunu ise şöyle yanıtlayacaktı:

“Zaten kalbim daima Türkiye’deydi. Tilki kürkçü dükkanına ‘kuzu kuzu’ geri dönermiş. Ülkemi çok seviyorum ben. Her ne kadar üzülsem de burada, yıpratılsam da kulak asmıyorum. Biliyorum benim öz dinleyicimin kalbi benimle atıyor.”

2002 yılında single çalışmaları “Özgürlük İçimizde” ve “Bir Oluruz Yolunda”yı yayımlayacak megastar, 2002 FIFA Dünya Kupası öncesinde Türkiye Ulusal Futbol Ekibi için “Bir Oluruz Yolunda”yı yine söylemesiyle birlikte “milli bir figür” haline gelecekti.

TDK’dan Türkçe övgüsü

Sonraki yıl ise HITT Müzik tarafından çıkarılan “Dudu” albümü, 1,5 milyondan fazla satacak ve münasebetiyle da Tarkan’ın sesi otomobillerden, dükkanlardan, barlardan tekrar eksik olmayacaktı.

Çalışmalarını sürdüren Tarkan, 2006 yılında birinci İngilizce albümünü Universal Music Almanya etiketiyle yayımlayacak ve Almanya, Hollanda ve İsviçre üzere Batılı ülkelerde listeleri süsleyecekti.

Sonraki yıl çıkardığı “Metamorfoz” albümünü yayımlayan Tarkan, TDK Lideri Şükrü Haluk Akalın’ın, “Türkçeyi çok güzel kullandığı” istikametindeki övgülerini de alacaktı.

TTNetMüzik platformu üzerinden toplamda 10 milyon indirme sayısına ulaşan bu albüm, dijital rekorları da kırmaya başlamıştı.

Metamorfoz’u 2010 yazında DMC tarafından yayımlanan 8. stüdyo albümü Adımı Kalbine Yaz takip edecek “Sevdanın Son Vuruşu”, “Öp” ve “Adımı Kalbine Yaz” albümün öne çıkan müzikleri olacaktı.

Alaturka albüm

Pop yıldızı, 2016 yılında hayranlarını şaşırtan bir atılım ile müzik eğitiminin temelini oluşturan bir Türk Sanat Müziği albümü yayımlayacaktı.

“Dönülmez Akşamın Ufkundayız”, “Sevmekten Kim Usanır” ve “Akşam Oldu Hüzünlendim Ben Yine” dahil olmak üzere 13 müziğin yer aldığı “Ahde Vefa” albümü, birinci haftasında 170 bin satışa ulaşacaktı.

Gazeteci Ece Ulusum, “Tarkan Türk pop müziğinde kendi tabiriyle slogan müziklerini yaptı” diyor ve ekliyor:

“Türk sanat müziği tecrübesi ile Alaturka ve pop sound’ları aşk müziklerine uyarladı. Vakitle bu, Tarkan’ın müzik formülüne dönüştü. Evvel müzikleriyle tanındı, fakat biçimi ve kişiliğiyle starlaştı.”

‘Ümitleri çalınan çocuklar’

Onuncu ve son stüdyo albümü “10”u 2017 yılında yayımlayan Tarkan, bu albümde “Yolla”, “Beni Çok Sev”, “Çok Ağladım” üzere alışık olduğumuz müzikleri söyledi.

Albümün son müziği “Affedin Bizi Çocuklar” savaş aksisi kelamlarıyla dikkat çekti:

“…Bir yangının orta yerinde/ Bir namlunun ucunda sönen hayatlar/ Tertemiz hayalleri ve/ Ümitleri çalınan çocuklar…”

Ceylan Önkol için müzik

Yazdığı ve bestelediği onca müzik, sahne gösterileri, dansları ve kıyafetleri ile her vakit büyük beğeni kazanan Tarkan, tıpkı vakitte kendisini bir tabiat, çocuk ve bayan hakları aktivisti olarak da tanımlıyor.

Tarkan, 2008 yılında klibinde Orhan Gencebay’ın da yer aldığı “Uyan” müziğiyle etraf felaketlerini, kuraklığı ve iklim krizini husus aldı:

“Uyan uyan uyan uyan/ Koy elini kalbine geç olmadan”

Tarkan, 9 Ekim 1993 tarihinde de İstanbul Açıkhava Tiyatrosu’nda nükleer zıddı konser verdi. Konserden para almayan Tarkan, konser gelirini ise Nükleer Tersi Platform’a verdi.

2013 yılında Tabiat Okulu’nun kurucuları ortasında yer alan sanatçı, okulun araştırma ve tahsil çalışmalarını başlatmak emeliyle İstanbul ve Seferihisar’da iki takviye konseri verdi.

Öte yandan Hayvanlara Etik Davranma Topluluğu’nun (PETA) da daimi destekçileri ortasında.

Orhan Gencebay, Aysel Gürel, Nazan Öncel ve Kayahan üzere sanatkarların tribute albümlerinde de müzikler söyleyen Tarkan, Sezen Aksu ile birlikte Yaşar Gaga’nın Alakasız Müzikler albümü için “Ceylan” isimli şarkıyı da seslendirdi.

Kelam ve müziği Sezen Aksu’ya ilişkin olan müzik Eylül 2009’da Diyarbakır’ın Lice ilçesine bağlı Şenlik köyü Hambaz mezrasında karakoldan atılan havan topuyla hayatını yitiren 12 yaşındaki Ceylan Önkol’a ithafen yapılmıştı:

“Gözlerime astılar seni/ Ceylanım kör oldum ben/ Ne havan topu ne mermi/ Senle vuruldum ben”

Rize’ye ve Sezen Aksu’ya takviye

Nisan 2021’de Rize’nin İkizdere’de yapılması planlanan taş ocağına karşı direnen köylülere de takviye veren Tarkan, Twitter paylaşımında, “Acılı feryadınızı duyuyorum. İçim yanıyor benim de. Doğanızı, yurdunuzu korumak istemekteki haklı isyanınızı derinden hissediyorum ve bu gayretinizde tüm kalbimle yanınızdayım” tabirlerini kullandı.

Canım memleketim Rize,
canım İkizdere, canım hemşehrilerim!
Acılı feryadınızı duyuyorum. İçim yanıyor benim de.
Doğanızı, yurdunuzu korumak istemekteki haklı isyanınızı derinden hissediyorum ve bu mücadelenizde tüm kalbimle yanınızdayım. pic.twitter.com/AHGm6zuX7E

— Tarkan (@tarkan) April 26, 2021

Tarkan, Sezen Aksu’nun “Şahane Bir Şey Yaşamak” müziğinde yer alan tabirleri nedeniyle hakkında cürüm duyurusunda bulunulmasının akabinde, Ocak ayında da Aksu’ya takviye verdi.

Instagram hesabında Aksu ile bir fotoğrafını paylaşan Tarkan, “Son günlerde kendisine yapılan haksızlık, saygısızlık ve ayıp hiç bir vakit unutulmayacak, tarihe yazılacaktır” diye yazdı.

https://www.instagram.com/p/CY9FxohNIQf/

Birinci albümünü çıkaralı neredeyse 30 sene oldu fakat hiçbir şey değişmedi. Son müziğini daha yeni yayımlayan Tarkan, yeniden gündemde ve yeniden konuşuluyor.

Bu kere ise ışıltılı ve seksi kostümleri, sahne gösterileri, klipleri ya da özel hayatıyla değil; yayımladığı “Geççek” müziğinin kelamları ile.

“Geççek” isimli müziğine ilişkin görüntü klip birkaç saat içinde 3 milyona yakın kişi tarafından izlenirken toplumsal medyada da gündem oldu.

Muhalefet parti mensupları müziğe sahip çıkarken, iktidar partisi mensupları ise hem müziğe reaksiyon gösterdi hem de muhalefetin şarkıyı sahipleniş biçimlerini eleştirdi.

İstanbul Plak’tan Mehmet Söğütoğlu ise bu durumu şu sözlerle açıklıyor:

“Sizce bu şarkıyı öbür birisi söyleseydi bu kadar gündem olur muydu? Tarkan bu türlü birisi.”