Usta oyuncunun bilinmeyen yönü! Hepsinde Fatma Girik imzası var

Can Şişman / Milliyet.com.tr – Türk sinemasının dört yapraklı yonca’sında birinci veda… Yeşilçam’ın usta oyuncusu Fatma Girik 79 yaşında hayata veda etti. Kovid-19’a bağlı zatürre tedavisi gören Girik’in çoklu organ yetmezliği sonucu hayatını kaybettiği açıklandı. Bugüne kadar 200’e yakın sinemada rol alan Fatma Girik, gerisinde bıraktıklarıyla hafızalarda ve kalplerdeki yerini muhafazaya devam edecek.

‘6 YAŞINDAYKEN KONUTUN BAKIMINI ÜSTLENDİM’

Türkan Şoray, Filiz Akın ve Hülya Koçyiğit’le birlikte Türk sinemasının dört yapraklı yoncasından biriydi o. Takvimler 1943 yılının 12 Aralık’ını gösterdiğinde İstanbul Sultanahmet’te dünyaya geldi. Girik ailesinin üç çocuğundan biriydi. Annesi Münevver Girik genç ve hoş, babası Hayri Girik ise bir lastik fabrikasında çalışan bir işçiydi. Sultanahmet’te iki katlı ahşap bir konutun odasında birlikte yaşıyorlardı.

Şimdi daha 6 yaşındayken kendi ayaklarının üzerinde durmaya kararlıydı. O günleri şöyle anlatıyordu: “6 yaşındayken kardeşimin ve konutun bakımını üstlendim, meskeni toparlar, akşam yemek sofrasını hazırlardım. Hatta komşulardan yardım isteyerek yaktığım gaz ocağında kuru fasulye yapardım. Sevdiğimden değil, bildiğim tek yemek olduğundan.”

‘BABA BEN ARTİST OLMAK İSTİYORUM’

12 yaşına geldiğinde büyüyünce ne olacağına karar vermişti. Aktris olacaktı. Kalplere kazınacak birçok sinemada rol alacak, onu en zorlayacak rolleri canlandıracaktı. Bir gün babası Hayri Bey’in karşısına geçti. Kararlı bir ses tonuyla, “Baba ben artist olmak istiyorum” dedi. Babası evvel gazetesini okumaya devam etti. Sonra gazeteyi katlayıp yanına koydu ve şimdi 12 yaşındaki Fatma Girik’in masmavi gözlerinin içine baktı. Kızına, “Ne olursan ol lakin adam üzere ol” dedi. Babasının bu kelamlarından sonra hayallerine bir adım daha yaklaşmak için birinci adımları atmaya başladı.

AKLINDA VİLLALARDA OTURMAK YOKTU

Birinci olarak küçük rollerde oynamaya başladı Fatma Girik. Setlere annesiyle birlikte gidip geliyordu. Heyecanlıydı. Büyük bir aktris olmak istiyordu. Annesi onun en büyük destekçisiydi. Komşuları Sezai Beyefendi, anne-kıza yardımcı oluyordu. Sezai Beyefendi bir personeldi lakin vakit buldukça figüranlık yapıyordu. Birtakım komşular anne ve kızın setlere gitmesine reaksiyon gösterse de onlar kararlıydı. Fatma Girik’in aklında villalarda oturmak, mükafatlar kazanmak yoktu. Kendi ayaklarının üzerinde durmak, meskene ekmek getirmek, büyük hayalini gerçekleştirmek ve âlâ bir oyuncu olmak istiyordu.

‘ONDA BİR IŞIK VAR, BİR GÜN ÇIKACAK ORTAYA’

1957 yılında bin TL karşılığında oyunculuğa başladı. Şimdi 14 yaşındaydı. Bu parayı meskene getirip annesine verdi. Mavi bir bluz ve muz istedi annesinden. Bu isteğini yıllar sonra, “Muz o kadar ulaşılmazdı ki bizim için bir vakitler. Birinci kere 14 yaşında yedim” kelamlarıyla anlatacaktı.

Birinci figüranlık yaptığı sinemanın direktörü Memduh Ün’dü. Memduh Ün, ondaki yıldız kumaşını birinci fark eden isimdi. Fatma Girik, yıllar evvel Memduh Ün ile Lütfi Akad ortasında geçen bir diyaloğu şöyle aktaracaktı: “Lütfi Akad bir gün Memduh Ün’ü bir kenara çekmiş, ona ‘Böyle yeteneksiz kızlarla ne uğraşıyorsun?’ demiş. Memduh Ün de ‘Hayır Lütfi, onda bir ışık var. O ışık bir gün çıkacak ortaya’ diye yanıt vermiş.”

‘SİNEMADA ÜN, SAHNEDE PARA KAZANDIM’

Sinemada 200’e yakın sinemada rol aldı Fatma Girik. Beyazperdede canlandırdığı bayanlar fedakar, samimi, dürüst karakterlerdi. Aşka ve gurura inanan, izleyicinin kalbini fetheden rollerde çıktı karşımıza daima. Sinema, her Yeşilçam emekçisinde olduğu üzere onda da büyük bir tutkuydu.

Sanılanın tersine hiçbir vakit sinemadan büyük paralar kazanmadı. Girik, yıllar sonra “Sahneye çıktım. Sinemada ün, sahnede para kazandım” diye anlatacaktı bu durumu. Ağır ve gerçek hislerle çekilen, tüm Türkiye’nin hafızasına kazınan o sinemalar ona şöhret kazandırsa da parayı sahnelerde kazanacaktı Girik.

‘KEDİLERİM, KİTAPLARIM VE MEMDUH (ÜN) OLMASA YAŞAYAMAM’

Aşk, Fatma Girik’in hayata tutunduğu en değerli kısımlardan biriydi. O denli ki bir röportajında, “Aşk olmazsa yaşayamam” diyecekti. Memduh Ün onun hem birinci hem de son aşkıydı. İkili birbirlerinin hayatına imza attılar, birbirlerini hiçbir vakit sevmekten vazgeçmediler. İkili o denli büyük bir aşk yaşayacaktı ki çocuk yapmak için çok geç kalacaklardı. “Çocuk yapmak çok uzun yıllar o tempoda aklıma bile gelmedi. Aklıma geldiğinde ise artık geç kalmıştım. Tedaviler sonuç vermedi. Fizikî olarak anneliği tadamadım” diyecekti Girik.

Manevi kızı Ahu Turanlı, yeğenleri ve etrafındaki çocuklar, içindeki anne olma isteğini bastırmaya yetmişti. Kedileri ve kitapları çok seviyordu. “Kedilerim, kitaplarım ve Memduh (Ün) olmasa yaşayamam” diyecekti bir röportajında. Dünyaya bir daha gelse tekrar sanatçı olacaktı, yeniden Memduh Ün’e aşık olacaktı, yeniden birçok kediye annelik yapacak, tekrar birçok kitap okuyacaktı.

1965’TE GELEN BİRİNCİ BÜYÜK ÖDÜL

Mesleğinde pek çok değerli sinemada rol aldı Fatma Girik. ‘Ezo Gelin’, ‘Keşanlı Ali Destanı’, ‘Acı’, ‘Boş Beşik’… Bu sinemalarda canlandırdığı bayanlar seyircinin ilgisini çekmeyi başardı. 1965 yılında birinci büyük mükafatını kazandı. Hem de Yeşilçam’ın en unutulmaz sinemalarından biriyle, ‘Keşanlı Ali Destanı’yla. Haldun Taner ve Atıf Yılmaz’ın kaleminden çıkan senaryoya Atıf Yılmaz’ın direktörlük başarısı eklenince ortaya unutulmaz bir klasik çıkmıştı.

Yapımcılığını Memduh Ün’ün yaptığı sinema, 1965 yılında düzenlenen Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği’nde direktör Atıf Yılmaz’a ‘En Âlâ Yönetmen’ mükafatını kazandırdı. Fikret Hakan ile birlikte sinemanın başrol oyuncusu olan Fatma Girik ise ‘En Güzel Bayan Oyuncu’ ödülüyle sinema mesleğinin birinci büyük mükafatını kazandı.

MÜKAFATLARIN DEVAMI GELDİ

1965’te gelen Altın Portakal’dan sonra peş peşe sinemalar çekmeye devam eden Fatma Girik, ikinci büyük mükafatını yeniden Antalya’dan kazandı. Hem de yalnızca iki yıl sonra. Başrollerinde Fatma Girik ve Lider Somer’in yer aldığı ‘Sürtüğün Kızı’, 1967’deki Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği’nde ona ikinci defa ‘En Güzel Bayan Oyuncu’ kısmında Altın Portakal kazandırdı. Bu başarılara Adana Altın Koza Sinema Şenliği’nden aldığı üç kıymetli ödül takip etti.

1969’da yayınlanan ‘Büyük Yemin’ ve ‘Ezo Gelin’ sinemaları Girik’e Altın Koza’dan ‘En Düzgün Bayan Oyuncu’ mükafatını kazandırdı. Tıpkı Altın Portakal’da olduğu üzere yeniden iki yıl sonra bu muvaffakiyet tekrar etti. 1971’deki 3’üncü Adana Altın Koza Sinema Şenliği’nde senaryosu ve direktörlüğü Yılmaz Güney imzalı ‘Acı’ ona üçüncü sefer Adana’dan ödül kazandırdı. Girik daha sonra Altın Portakal’da ‘Yaşam Uzunluğu Onur Ödülü’, Ankara Milletlerarası Sinema Şenliği’nde de ‘Aziz Nesin Emek Ödülü’nün sahibi oldu.

KAMERA GERİSİNDE DA MİSYON ALDI

Beyaz perdedeki muvaffakiyetini kamera ardındaki misyonlarıyla de devam ettirdi Fatma Girik. 1978 yılında Kemal Sunal’la birlikte Can Sinema isimli üretim şirketini kurup yapımcılık yapmaya başladı. Bu paydaşlığın birinci sineması ‘Yüz Numaralı Adam’ sinemasıydı. Girik, 1978 tarihli ‘Yüz Numaralı Adam’ ve ‘İnek Şaban’ ile 1979 tarihli ‘Bekçiler Kralı’ ve ‘Dokunmayın Şabanıma’ sinemalarda üretimci olarak karşımıza çıktı.

Yapımcılığının yanı sıra senaryoda 1986 yılında Kemal Sunal’ın başrolünde olduğu ‘Garip’ sinemasının senaryosuna imza atan isimlerden biriydi. Direktörlüğünü, yapımcılığını ve senaristliğini Memduh Ün’ün üstlendiği sinemada Fatma Girik, Memduh Ün ve Bülent Oran’la birlikte senaryoya katkıda bulundu. 1990 tarihli ‘Gün Ortasında Karanlık’ sinemasının sanat direktörlüğünü üstlenen Girik, 1984 tarihli ‘Postacı’ sinemasının dekor dizaynında misyon aldı.

PLAK KAYDETTİ, SİYASETE ATILDI

60’lı yılların sonu ve 70’li yılların başında üretkenliğinin tepesindeki Fatma Girik, o devirde Fikret Hakan’dan Suzan Avcı’ya, Yılmaz Köksal’dan Hülya Koçyiğit’e kadar pek çok sinema oyuncusunun kapıldığı plak yapma furyasına katıldı. 1965’te ‘Aguş / Aşka Şepke’, 1975’te de ‘Aşk Düğümü / Su Sızmazdı Aramızdan’ plaklarını kaydetti Girik.

Gazinolarda sahne aldı, oyunculukta gösterdiği başarıydı sahnelerde de devam ettirdi. 1970’lerden sonra televizyonun giderek daha çok yaygınlaşmasıyla birlikte pek çok reklam sinemasında oynadı. 80’li yılların sonunda siyasete atıldı, Şişli Belediye Lideri olarak seçildi. Bu vazifesi 5 yıl boyunca muvaffakiyetle sürdürdü.

‘SÖZ FATO’DA’ İLE HALKIN SEMPATİSİNİ BİR SEFER DAHA KAZANDI

90’lı yılların ortalarında ise televizyona adım attı. Kanal D’de yayınlanan ‘Söz Fato’da’ isimli reyting rekorlarını altüst etti. Memleket sıkıntılarına eğilen program Fatma Girik’i bir halk kahramanı haline dönüştürdü. 2000’li yıllara geldiğimizde Fatma Girik birçok dizide rol almaya başladı. ‘Gurbet Kadını’ ya da ‘Hasret’ üzere diziler ses getirmeyi başardı.

2009’da yayınlanan ‘Altın Kızlar’ dizisi ise dört yapraklı yoncanın üç yoncasını, Fatma Girik, Türkan Şoray ve Hülya Koçyiğit’i bir ortaya getirmişti. Filiz Akın’ın sıhhat sorunlarından dolayı takıma katılamamış olması Yeşilçam sevdalılarında hayal kırıklığı yaratsa da o tarihe kadar çoğunlukla dramalarda karşımıza çıkan dört yapraklı yoncayı bu sefer bir güldürü dizisinde izlemek izleyiciyi şaşırtmayı başarmıştı.

‘ONLARA İNAT YAŞIYORUM’

Takvimler 16 Ekim 2015’i gösterdiğinde Fatma Girik derin bir acıyla sarsıldı. “İlk ve son aşkım” dediği, yarım asırdan fazla bir müddettir hayatını paylaştığı Memduh Ün hayatını kaybetmişti. Ün’ü kaybetmenin acısını derinden yaşadı Girik. Yıllarca omuz omuza binbir zahmeti yenen çifti vefat ayırmıştı.

O tarihten itibaren kabuğuna çekilen Fatma Girik, Bodrum’da sakin bir hayatı seçti. Devir periyot sıhhat sorunlarıyla gündeme geldi. Geçirdiği beyin ameliyatlarından sonra hayranlarını korkutan Girik, toplumsal medyada sıklıkla dolaşan “Fatma Girik öldü” söylentilerini yayanlara, “Onlara inat yaşıyorum. Yaşamaya devam edeceğim. Ülkemi seviyorum. Daha yapılacak işlerim, çekilecek sinemalarım, yaşayacak hoş günlerim var” demişti 2020’nin ortalarında.

VASİYETİNİ AÇIKLAMIŞTI

Ocak 2021’de Posta gazetesinden Alev Gürsoy Cimin’e röportaj veren Fatma Girik, “Ölüm kavramıyla alakanız nasıl? Vefattan korkar mısınız?” sorusuna, “Hem de çok! Öleceğim diye ödüm kopuyor. Zira ardımda bana muhtaçlığı olan şahısları bırakmış olacağım. Mesela annemden evvel ölmek istemem. Ne yapacak bensiz? Ki yaşı da çok ilerlerde. Kızım var, Ahu, benden öbür kimsesi yok lakin öleceğim sonuçta. Allah sıralı mevt versin herkese” cevabını vermişti.

Usta sanatçı, “Herhangi bir vasiyetiniz var mı?” sorusunu ise, “Öldüğümde ardımdan makûs konuşmasınlar bana yeter! Kimsenin canını yakmadım, kimseye kötülük yapmadım, kul hakkı yemedim, kimseyi hor görmedim, kimseye şımarıklık ya da güç gösterisi yapmadım. En ehemmiyet verdiğim şey bu. Güzel insan olmak, dünyadaki her şeyden daha zordur. Sanatımın da hakkını verdim. Halkın sanatkarı oldum” biçiminde cevaplamıştı.

‘HAYATTAKİ EN BÜYÜK KAYGIM…’

Mayıs 2019’da Posta’ya verdiği bir röportajında “Hayattaki en büyük kaygım acı çekerek ölmektir” diyen, veliahtı olarak Tuba Büyüküstün’ü gördüğünü “Müthiş bir kız. Onu kendime de çok benzetiyorum. Dilerim bahtı daima açık olur” diye açıklayan Fatma Girik bugün sonsuzluğa uğurlandı. Kovid-19’a bağlı zatürre tedavisi gören Girik’in çoklu organ yetmezliği sonucu hayatını kaybettiği açıklandı.

Girik’in menajeri Bircan Sılan, katıldığı bir programda sanatçı için bir müddettir kitap hazırlığı yapıldığını, Girik’in 96 yaşındaki annesi Münevver Hanım’ın ise Alzheimer hastası olduğunu söyledi. Bugüne kadar 200’e yakın sinemada rol alan Fatma Girik, gerisinde bıraktıklarıyla hafızalarda ve kalplerdeki yerini muhafazaya devam edecek.