Altınlar sisteme kolay girer mi?

Vatandaş isterse daha sonra buraya yeni altınlar da getirebiliyor. Şu an net olmasa da vatandaşa bu hesap için bir vade faizi verilmesi de planlanıyor. Vatandaş daha sonra altınını almak istediğinde sertifikasıyla gidip verdiği altınları gram ya da çeyrek altın olarak geri alabiliyor. Fakat bilezik üzere altın eserlerini daha sonra tekrar bilezik olarak alamıyor. Bunu da muadil gram yükü kadar gram ya da çeyrek altın olarak alabiliyor. Sistemin mart ayında yürürlüğe girmesi planlanıyor lakin şimdi üzerindeki çalışmalar da devam ediyor.

Pekala vatandaşın bu sistemi anlaması ve katılması kolay olacak mı?

“3-4 yıldır üzerinde çalışılıyor”

Anadolu beşerinin altına verdiği ehemmiyeti ve altına bakış açısını çok yeterli bildiklerini söyleyen İstanbul Altın Rafinerisi (İAR) CEO’su Ayşen Esen, “Bu sistem bugün ortaya çıkmadı. Yaklaşık 3-4 yıldır üzerinde çalışılıyor ve son birkaç yıldır kısmen uygulanıyor. Şu an üzerinde revizeler yapıldı. Daha evvel altını fiziki olarak almak mümkün değildi. Vatandaşa da çok güzel anlatılması gerekiyor. Bilhassa bunun bir altın bozdurma süreci olmadığını anlatmamız lazım” sözlerini kullandı.

“Kuyumculara inanç önemli”

Ankara’da kuyumculuk yapan Ahmet Balaban, şu an için insanların bu hususta bir ilgisinin bulunmadığını söylüyor. Vatandaşların bu gelişmeden tam olarak haberdar olmadığını söyleyen Balaban’a nazaran burada en kritik nokta seçilecek kuyumculara duyulan inanç.

Balaban, “İnsanlar daha evvel altınlarını verdikleri kuyumcularla meseleler yaşadı. Birtakım esnaflar o altınları alıp kayboldu. Çok büyük mağduriyetler oldu. Bu örnekler insanların uygulamaya sıcak bakmasını engelleyebilir” diyor. Kuyumcu esnafının büyük bir kısmı ise uygulama hakkında tam olarak bilgisinin olmadığını belirtiyor.

İAR CEO’su Ayşen Esen projenin en değerli tarafının güvenilirlik olduğunu vurguluyor. Esen, şunları söylüyor: “Yıllardır tasarlanan bu sistemde her bir ayrıntı düşünüldü. Kapalı devre yazılımlarla işleyen bir sistem var. Her şey anlık olarak takip ediliyor. Çok sayıda kontrol yapılıyor. Vatandaş kuyumcuya fiziki altınını teslim ettiğinde daha kuyumcudan çıkmadan bankadan altın mevduat hesabı ile ilgili bildirimini alıyor.”

Kuyumcu esnafı Ertan Gülseren’e nazaran ise uygulamanın kıymetli bir avantajı da altınların hırsızlığa karşı teminata alınması. İnsanların altınlarını meskenlerinde sakladığını belirten Gülseren, “Vatandaşlar meskendeki altınlarını hırsız alıp gitmesin diye bu sisteme girmek isteyebilir” tabirlerini kullanıyor.

“Fiyatlar her yerde birebir olacak”

İAR CEO’su Ayşen Esen’in sistemde altını çizdiği başka bir nokta ise sistemde vatandaş için her kentte altının fiyatının tıpkı olması. Vatandaşların altın bozdurmak istediğinde yıllardır 4-5 kuyumcu gezerek en yeterli fiyatı bulmaya çalıştığına değinen Esen, “Bu sistemde altınlar Adana’da da tıpkı fiyat düzeyinde İstanbul’da tıpkı fiyat düzeyinde. Sistemden günlük olarak belirlenen bir fiyat var ve tüm kuyumcular bunu uygulamak zorunda. Bu da vatandaş için çok kıymetli bir avantaj olacak” formunda konuştu.

Esen, sistemin başarılı olması için en değerli ihtiyacın ise reklam olduğunu söylüyor. Esen’e nazaran ne kadar fazla reklam yapılırsa ve sistem ayrıntılı olarak tanıtılırsa vatandaşların iştiraki da o kadar artabilir.

Yapılan tanıtım çalışmaları ile yastık altındaki iddiası 5 bin ton altının değerli bir kısmının iktisada kazandırılması amaçlanıyor. Fakat ekonomistlere nazaran bu hususta bilhassa bayanların finansal davranışlarını değiştirmek ve altınları finansal sisteme çekmek hayli güçlü bir süreç olacak.

5 bin ton altının ekonomik pahasının 250 ila 300 milyar dolar ortasında olduğu hesaplanıyor.

Altın tahvili ve kira sertifikası ihraçları

Daha evvel iktisattan sorumlu eski bakanlardan Mehmet Şimşek periyodunda, 2017 yılında altınların finansal sisteme kazandırılması için altın tahvili ve kira sertifikası ihraçları uygulamaları başlatılmıştı. Şimşek emellerinin o periyotta 100 milyar doları bulan yastık altı altınları sisteme kazandırmak olduğunu söylemişti.

Hazine ve Maliye Üst Kurumu bilgilerine nazaran uygulama kapsamında 82,3 ton altın karşılığı tahvil ve altına dayalı kira sertifikası ihracı gerçekleştirildi. Ferdî yatırımcılara yönelik olarak Ekim 2017’de 2,5 ton, Nisan 2018’de 1,9 ton, Eylül-Ekim 2018’de 2,1 ton altına dayalı senet ihracı yapıldı.

Bireysellerle birlikte kurumsal yatırımcılara yönelik altına dayalı senet ihraçlarına başlanmasıyla 2019’da kurumsal yatırımcılara ihraçların büyüklüğü Şubat ayında 26,1 ton, Haziran ayında 8 ton, Eylül ayında 20,8 ton, Ekim ayında 15,6 ton ve Kasım ayında 10,3 ton oldu.

KKM devreye alınmıştı

Hükümet altın paketinden evvel Türk Lirası’nın dolar karşısında kıymet kazanması için kur muhafazalı mevduat (KKM) sistemi devreye almıştı.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) günlük bülteninde kur muhafazalı TL mevduata ait bilgileri de yayımlamaya başladı. BDDK bilgilerine nazaran 9 Şubat Çarşamba günü itibariyle KKM hesaplarının büyüklüğü 324 milyar 957 milyon lira olurken bu ölçünün 175 milyar 171 milyon lirası Hazine kapsamından yani TL mevduattan dönüşten gelirken 149 milyar 785 milyon lirası da TCMB kapsamında yani döviz mevduatının dönüşümünden oluştu.