Anayasa Mahkemesi, KHK’lıların pasaportlarının iptal edilmesini Anayasa’ya karşıt buldu

Anayasa Mahkemesi, kanun kararında kararnameyle kamu misyonundan çıkarmada şahısların pasaportlarının iptal edilmesinin Anayasa’ya ters olduğuna karar verdi.

Anayasa Mahkemesi, CHP’nin, 6 Şubat 2018 tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek maddeleşen 7086 sayılı Harikulâde Hal Kapsamında Birtakım Önlemler Alınması Hakkında Kanun Kararında Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun’un kimi unsurlarının iptali talebiyle açtığı davaya ait yeni bir karar verdi. Mahkeme, kamudan çıkarmaya münasebet gösterilen kanunun kimi hususlarını iptal etti.

“Masumiyet karinesine terslik oluşturmaktadır”

Kamudan çıkarma kararlarının yargılama süreci bitmeden verilmesinin masumiyet karinesine alışılmamış olduğunu belirten AYM, ihraç kararlarıyla ilgili, “Dava konusu kural kapsamında haklarında kesin bir mahkûmiyet kararı verilmediği hâlde şahısların hatalı sayılmasına neden olabilecek tabirlerin kullanılması, fevkalâde hâl kurallarında dahi dokunulması yasaklanan masumiyet karinesine terslik oluşturmaktadır” değerlendirmesini yaptı.

AYM, “Haklarında kesin bir mahkûmiyet kararı verilmediği hâlde bireylerin hatalı sayılmasına neden olabilecek tabirlerin kullanılması, harikulâde hâl koşullarında dahi dokunulması yasaklanan masumiyet karinesine terslik oluşturmaktadır” diyerek bu sözün Anayasa’ya alışılmamış olduğuna hükmetti.

“Ölçüyü aşan bir sınırlama getirmektedir”

AYM’nin Anayasa’ya alışılmamış olduğuna karar verdiği bir öbür düzenleme de pasaport iptallerine dair yapıldı. Pasaport iptaline dair kuralların iptaline hükmeden AYM, kararında, “Kamu misyonundan çıkarılan şahısların pasaportlarının iptal edileceğini öngören kurallar, bireylerin seyahat hürriyetine harikulâde periyotta durumun gerektirdiği ölçüyü aşan bir sınırlama getirmektedir” dedi.

Kararda yer alan değerlendirmeler şöyle:

“Hâkim kararına dayanmaksızın bireylerin pasaportunun iptal edilmesine imkân tanıyan kurallar, olağan devirde Anayasa’nın 23. hususunun üçüncü fıkrasındaki seyahat özgürlüğü için öngörülen garantilerle bağdaşmamaktadır. Bu nedenle kuralların harika devirlerde temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının durdurulması ve sınırlanmasını düzenleyen Anayasa’nın 15. unsuru kapsamında incelenmesi gerekir.”

“Seyahat özgürlüğünün inanılmaz periyotlarda kullanılmasının kısmen yahut büsbütün durdurulması yahut bunlar için Anayasa’da öngörülen garantilere muhalif önlemler alınabilmesi Anayasa’nın 15. hususu uyarınca mümkün olmakla birlikte bu konu, yapılacak düzenlemelerde sınırsız bir takdir yetkisi tanındığı manasına gelmemektedir. Anılan hususta harikulâde hâllerde durumun gerektirdiği ölçüde kelam konusu düzenlemelerin yapılabileceği belirtilmiştir. Bu nedenle seyahat özgürlüğüne getirilen sınırlamanın Anayasa’nın 15. hususu kapsamında durumun gerektirdiği ölçüde olduğunun kabul edilebilmesi bunu aşan keyfî müdahalelere müsaade verilmemesi gerekir.”