Çocukların hiç çıkmak istemediği masal âlemi

Habil Tangören – Mickey Mouse, Tom ve Jerry, Tenten, Sünger Bob, Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler… Daha yüzlerce çizgi sinema kahramanı Balat Oyuncak Müzesi’nde küçük ziyaretçileriyle buluşmayı bekliyor.Balat’ta yaklaşık bin metrekarelik tarihi bir binada yalnızca 7 ay evvel hizmet vermeye başlayan Balat Oyuncak Müzesi, çocuklarıyla birlikte eğlenceli bir gün geçirmek isteyen ebeveynlerin de favori yerleri ortasında yer alıyor.

50 yıllık bir koleksiyonla oluşturulan ve 15 farklı kategoride yaklaşık 17 bin oyuncağın bulunduğu müze, içinde geçmişten günümüze çok çeşitli oyuncakları buluşturan stant alanı, eski tarihi sinemaların oynatıldığı sinema, çocukların kendilerine özel oyuncaklara sahip olabileceği atölye çalışmalarıyla kısa müddette İstanbul’un beğenilen yerlerden biri haline geldi.

Az oyuncaklar

Dünyanın çeşitli ülkelerinden toplanan oyuncaklar, geldikleri bölgenin kültürünü de Balat’a taşımış. Çocuklarınız atölyede keyifli vakit geçirirken, siz de Balat’ın tarihi sokaklarında eski İstanbul’u deneyimleyebilirsiniz.

Farklı konseptlerde yapıtların yer aldığı müzenin alt katında ender oyuncaklar, eşsiz döküm (diecast) otomobiller, ayrıntılı bebek meskenleri, tanınan ve klasik çizgi sinemaların sahneleriyle zenginleşen 50 yıllık geçmişe sahip koleksiyon yer alıyor.

Müzenin üst katında dev tren konseptiyle süslenmiş, 7’den 70’e her yaş kümesine hitap eden oyuncaklar ziyaretçilerin büyük ilgisini çekiyor. Ayrıyeten meraklıları için 80’li yılların sinema sahnelerinin canlandırıldığı dioramalar ve Türkiye’nin en büyük kurşun asker koleksiyonuna göz gezdirebilirsiniz. Müzede yer alan dünyaca ünlü Arjantinli heykeltraş Forchino’nun komik bibloları da büyük ilgi gören nesnelerden.

Timur İnçoğlu’nun kurucusu olduğu Balat Oyuncak Müzesi’yle ilgili öğrenmek istediklerimizi, Müze Müdürü Bekir İnçoğlu’nun anlatımıyla dinleyelim.

Dedemin büyük hayali

Oyuncak müzesi fikri nasıl çıktı, nasıl gerçekleşti. Süreci anlatır mısınız.

– Dedem vaktinde orta ölçekli bir mekanik tasarım atölye sahibiymiş. Oğluna, yani babama oyuncak satın almak yerine kendisi yapmayı tercih etmiş. Yaptığı oyuncaklar yıllar geçtikçe çoğalmış meskene sığmaz hale gelmiş. Bunları atmaya da kıyamadığı için gelecekte bir oyuncak müzesi kurmayı hayal etmiş fakat bu türlü bir alan olmadığı için hayalini ertelemiş. Sonunda 3 yıl evvel dedemin hayalini gerçekleştireceği bir yer bulduk. Bu 3 yıllık süreçte müzeyi oluşmaya başladık. Elimizdeki koleksiyonların yanına çeşitli ülkelerden getirdiğimiz oyuncakları da ekledik ve yaklaşık 17 bin oyuncağa ulaştık.

Burada 50 yıllık oyuncakların yanı sıra, kurşun askerler üzere daha da yaşlı oyuncaklar bulunuyor. 3 yıllık bir hazırlıktan sonra müzeyi açtık ve 7 aydan beri ziyaretçilerimizi ağırlıyoruz.

Pandemi devrinde müzeyi ziyaret edenler oldu mu?

– Doğal ki pandemi herkesi olduğu üzere bizi de etkiledi. Lakin, bir biçimde müzemizin varlığını öğrenip merak edenler gelmeye başladı. Müze kulaktan kulağa yayılınca da ziyaretçi sayısı artmaya başladı. Açıkçası son birkaç aydan beri de bayağı yoğunuz. Okullardan öğrenci kümeleri gelmeye başladı, kimi aileler çocuklarının doğum gününü bu masal ortamında arkadaşlarıyla birlikte kutlamayı tercih ediyor. Bilhassa hafta sonları ziyaretçi sayısı oldukça ağır oluyor. Aileler, çocuklarıyla birlikte bu kültürü tanımak için geliyor.

7’den 70’e ziyaretçi

Bu müddette ziyaretçi sayısı kaç oldu?

– Aylık ortalama ziyaretçi sayımızı söyleyeyim, yaklaşık 2 bin-2 bin 500’ü geçiyor ve bu sayı aydan aya artış gösteriyor.

Ziyaretçi profili nasıl?

– Ekseriyetle aileler, çocuklarıyla geliyor. Ayrıyeten diorama hobisi olanlar buradaki minyatür kentleri görmeye geliyor. Sinema tutkunları sinemalardaki karakterleri yakından görmek istiyor. Araba meraklıları, çok geniş bir yelpazedeki maket otomobilleri inceliyor. Yani, 7’den 70’e her yaştan ziyaretçiye hitap ediyor müzemiz.

Müzede ne cins oyuncaklar bulunuyor?

– Burada 17 kategoriden oluşan bir oyuncak skalası var. Çeşitli çizgi karakterlerinden oyuncak bebeklere, minyatür kentleri canlandırdığımız diorama köşelerimiz var. Çeşitli sinema sahnelerini, tarihten kesitleri canlandırdığımız dioramalarımız ziyaretçilerin büyük ilgisini çekiyor. Çocuklar dakikalarca bu sahneleri inceliyor, o periyotları anlamaya çalışıyor.

Müzede ne üzere etkinlikler düzenleniyor?

– Şu anda 4 çeşit etkinliğimiz var. Bu sayı giderek artacak. Hatta, Hacivat-Karagöz şovlarımız de başlıyor. Bu hususta bir tiyatrocu arkadaşımız bu aktifliği üstleniyor. Esasen kendisi 14 yıldır okullarla bu gösteriyi gerçekleştiriyor.

Onun dışında ahşap maket birleştirme ve boyama aktifliği düzenleyeceğiz. Bunun da çocukların büyük ilgisini çekeceğini düşünüyorum. Hala küçük ziyaretçilerimizin el marifetini geliştirmeyi amaçlayan maske boyama etkinliğimiz var. Ayrıyeten ahşap üzerine günümüz çizgi sinema karakterlerini boyama aktifliği düzenliyoruz. Bir de fotoğraf boyama atölyemiz bulunuyor. Bu atölye de ziyaretçilerin oldukça ilgisini çekiyor. Çocuklar kendi yarattıkları yapıtı hayranlıkla seyrediyor, ortaya bir şey çıkarmanın gururunu yaşıyor.

Bunun dışında bir de diorama atölyemiz var. Lakin bu atölye şimdi çalışma basamağında. Hazırlıklarımız sürüyor. Burada da çocuklar minyatür meskenler, köprüler, yollar yapacak.

Teneke otomobiller köşesine büyük ilgi

“Müzede şu anda yaklaşık 170 civarında eski yıllardan kalma teneke oyuncak var. Bunlar dünyanın çeşitli ülkelerinden toplanarak müzemize kazandırıldı. Bir de diecast (metal) otomobiller köşemiz var. Burası da yaklaşık 20-30 yıllık bir koleksiyon. Kimi markaların birinci modelleri de bu köşede ziyaretçileri bekliyor.”

‘Diğer kentlerde de şubeler açacağız’

“Balat Oyuncak Müzesi’nin şubelerini başka kentlerde de açmayı planlıyoruz. Amacımız, müzemizi Avrupa’daki örneklerini aratmayacak, hatta onların da üzerine çıkacak düzeye ulaştırmak.”

‘Çocuklara oyuncak ikram edeceğiz’

“Oyuncaklarımızın sayısı da her geçen gün artıyor. Oyuncaklarını bağışlamak için bizi arayanlar oluyor, bizim topladığımız oyuncaklar oluyor. Ayrıyeten bir de toplumsal sorumluluk projesi hazırlığı içindeyiz. Günümüzde oyuncaklara ulaşamayan çocuklara oyuncak armağan edeceğiz. Bu proje üstünde çalışıyoruz.”