Gündem
DİAYDER davasında 3 kişi hakkında tahliye kararı verildi
İçişleri Üst Kurumu’nın, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) başlattığı özel teftişe destek gösterilen 8’i tutuklu 23 imamın yargılandığı …
İçişleri Üst Kurumu’nın, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) başlattığı özel teftişe destek gösterilen 8’i tutuklu 23 imamın yargılandığı DİAYDER davasında 3 kişi hakkında tahliye kararı alındı. DİAYDER üyelerinden Sefa Mehmetoğlu, Nezir Demirci ve Enver Karabey hakkında tahliye, 6 kişi hakkında ise tutukluluk halinin devamına karar verildi.
İstanbul’da faaliyet yürüten Din Alimleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (DİAYDER) Lideri Ekrem Baran ile dernek üye ve yöneticilerinin de olduğu 9 kişinin tutulu olduğu ve toplamda 23 imamın yargılandığı davanın birinci duruşmasının ikinci oturumu görüldü.
Çağlayan’da bulanan İstanbul 14’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmaya, tutuklu yargılanan DİAYDER Lideri Ekrem Baran ile birlikte 9 kişi bulundukları Silivri Cezaevi’nde Ses ve Manzara Bilişim Sistemi (SEGBİS) ile katıldı. Duruşmaya tutuksuz DİAYDER üyelerinin yanı sıra aileleri ile Halkların Demokratik Partisi HDP Milletvekili Hüda Kaya, Züleyha Gülüm, CHP Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, CHP İstanbul Vilayet Lideri Canan Kaftancıoğlu ve Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) avukatları ile birçok kişi katıldı.
“Bu İBB ile hesaplaşma problemiyle ilgilidir”
Kimlik tespitiyle başlayan duruşmada DİAYDER üyesi Fahrettin Ülgün savunmasını yaptı. Kürt ve şafi oldukları için gaye seçildiklerini belirten İmam Fahrettin Ülgün, “Gassal olarak çalışırken, ölüleri örgütleme kerametim yoktur. Hem Kürt hem de şafi olman birinin çıkıp seni terörist olarak lanse etmesine yetiyor. Bu İBB ile hesaplaşma problemiyle ilgilidir” dedi.
“Diyanet yalnızca Hanefi mezhebine hizmet vermektedir”
Ülgün, “Diyanet yalnızca Hanefi mezhebine hizmet vermektedir. Şafi mezhebi de olmak üzere başka mezhepleri ve inançları yok saymaktır. Şafilik, Hanefiliğe paralel bir mezhep değil. Bu yüzden Diyanet’e paralel de olamayız” diye konuştu.
“Açık ve hukuka uygun imtihanla işe girdik”
İBB’nin inançlar masasını kurduğunu ve pek çok inanç için takım açtığını belirten Ülgün imtihanlara girdiğini ve kazanıp işe başladığını söz etti. Ülgün, “Sadece şafi mezhebine dair alımlar olmayıp, açık ve hukuka uygun imtihanla işe girdik. Gassal olarak çalıştığım yerde üstüm AKP’liydi. Bugün gidip olanlara sorarsanız inanç ve siyasal birlikteliğimiz olmamasına karşın makûs bir kelam söylemeyecektir” diye konuştu.
“Yoksul insanlara ulaştırmam için yardım kartları verdi; bunun cürüm yanı nedir?”
Milletvekili Özgür Karabat’ın kendisine yardım kartlarını verdiğini paylaşan Ülgün, “Beni DİAYDER üyesi olarak bilmemektedir. Fakir insanlara ulaştırmam için yardım kartları verdi. Bunun hata yanı nedir? Anlamış değilim. Bu hoş işin iddianameye konulmasının nedeni işi kriminalize etme dışında bir maksat taşımamaktadır. İBB DİAYDER’e kart verdi. Biz bu kartları gereksinimi olan bireylere dağıttık. Buradan ‘değer aileleri’ üzerinden suçlama yapılması kabul edilemez. Yaşadığımız yerde yakınımızda olan insanlara yaptığımız yardımdır. Sav makamı herkesi terörist olarak yaftalıyor” sözlerini kullandı.
Bakiyesi 100 lira olan kartları dağıttığı bireylerin isimlerini paylaşan Ülgün, hepsinin ortak paydasının yoksulluk olduğunu kaydetti. Eşinden ayrılan bayanlara, yaşlılara ve çocukları çok olanlara yardım ettiklerini tabir eden Ülgün, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Yardım eden razı, yardım alan razı, lakin savcı razı değil”
“Kartları verdiğimiz bireyler ortasında mescidin eski hocalarından olan İlyas hocanın eşi de var. Eşinden ayrılan bayan, Suriyeli 6 kişi var. Bunları yoksul gördüğümüz için onlara verdik. Yardım eden razı, yardım alan razı, fakat savcı razı değil. Yardıma muhtaç olan birine nasıl gözümü kapatırım. Buna ne inancım ne de siyasi tutumum kabul etmez. Tekrar olsa yine yaparım. Size nazaran terörist ailesi olabilir.”
Sadaka kutularına dair suçlamalara karşılık veren Ülgün, her semtte esnafların dükkanında bu sadakaların masalarında olduğunu söyleyerek “Diyanette bağlı mescitlerde sadaka kutuları var. Bu sadaka kutuları saymanımız olan İstek Oğur’a verdim. Bunu yapmak hukuka nasıl muhalif oluyor?” dedi.
Ülgün’ün savunması akabinde mahkeme lideri Akın Gürlek, Ülgün’e İBB’ye ait sorular sordu. Gürlek, İBB’nin yardım kartlarının kimlere dağıttığını sordu. Ülgün, savunmasında bu konuya değindiğini hatırlattı. İBB’de gassal ilanının nereden öğrendiğini soran Gürlek’e Ülgün, bir arkadaşından öğrendiğini ve bu halde başvurduğunu söyledi.
Tutuksuz yargılanan İbrahim Yalın ise savunmasında suçlamaları reddetti. Yalın, gözaltında çocuklarının önünde tabancala tehdit edildiğini belirterek 7 gün boyunca gözaltında aç ve susuz bırakıldıklarını, iddianamenin ana akım medyaya servis edilmesinin akabinde amaç haline getirildiklerini söyledi.
“Din konusunda kimseden buyruk almam”
Daha sonra savunma yapan Lütfi Büyükefe, Muş’un Malazgirt ilçesinde 3 Temmuz’da gözaltına alınıp Maslak’a getirildiğini, buraya getirildiği saatte kadar ne ile suçlandığının kendisine söylenmediğini tabir etti. Güvercin Tepe’de bulunan Hz. Ömer mescidinde iki kez hutbe ve vaaz verdiğini belirten Büyükefe, “Bu hutbe ve vaazda zulüm üzerine olabilir. Şu anda hatırlamıyorum. Bunu imam ve insan olduğum için verdim. Buna dair gözaltında çapraz sorgu yapıldı. Çapraz sorguda, ‘talimatı kimden alıyorsunuz’ diye sorular soruldu. Lakin şunu belirtmek isterim din konusunda kimseden buyruk almam. Devlet ve örgüt olsun, kimse bana buyruk veremez” diye konuştu.
İddianamede “örgütün sivil sorumlusu” olarak suçlandığını belirten Büyükefe, tez makamının bunu ispatlaması gerektiğini söyledi. Verdiği vaazların öteki istikamete çekildiğini kaydeden Büyükefe, “Zalim kim olursa olsun, ayet beni kapsıyorsa, ben buna kızmam, kendimi düzeltirim. Hiçbir hutbede kimseyi gaye göstermedim” dedi. Mahkeme Lideri Gürlek’in, “Vaazda Ülke Yöneticisi barışçıl değilse cihat, savaş verilebilir, baş kaldırılabilir halinde şeyler söyledin mi?” formundaki sorusuna karşılık veren Büyükefe, vaazlerinin öteki istikamete çekildiğini lisana getirdi. Büyükefe’nin avukatı Serhat Çakmak ise, kelam konusu teze iliştin tutanak ve imajın sunulması talebinde bulundu. Çakmak, ayrıyeten isimli denetim koşulunun kaldırılması ya da daha uygun bir hale getirilmesi talebinde bulundu.
Toplumsal medya paylaşımları soruldu
Akabinde savunması alınmak üzere İbrahim Şek’in ismi okundu. Sek, yaşı nedeniyle yürümekte zorluk çekerken, tutuksuz yargılanan bir kişi, Şek’i sanık sandalyesine kadar götürdü. Şek, iddianamede geçen konuları hatırlamadığını söyledi. Daha sonra Şek’e, “Sosyal medya paylaşımların var. Ne diyorsun?” diye soruldu. Toplumsal medya paylaşımlarına dair soruyu “sosyal yardım” olarak anlayan Şek, insanlara yardım ettiğini söyledi. Bu esnada Mahkeme Lideri Gürlek, “Kabul ediyor musun?” diye sorduç Daha sonra yerine oturan Şek’e, “Yaşın kaç” diye soruldu. Şek, kimlikte 1940 doğumlu olduğunu söyledi.
Tutuksuz yargılanan Abdulhadi Öztekin’e soru soran avukat Fırat Epözdemir, iddianamenin “Değer Ailesi” tarifi yaptığını, çocuğunun ömrünü yitirmiş olması nedeniyle bu tanıma kendinin de dahil olduğunu tabir ederek, DİAYDER’in kendisine yardım kartı verip vermediğini sordu. Öztekin, DİAYDER’in kendisine bu taraflı bir yardımda bulunmadığını kaydetti.
“Suçlamaları kabul etmiyorum”
Mahkeme Lideri Gürlek, daha sonra kelam alan Fevzi Barış’a İBB’nin verdiği yardım kartlarının kime dağıtığını sordu. Barış, “İhtiyacı olanlara dağıttım. Bu cürüm değil. Cürümleri reddediyorum. DİAYDER’e dönük suçlamaları da kabul etmiyorum. Hanefi ve Şafi mezhebi birbirini tamamlayan mezheplerdir. İkisi de İslam’ın mezhebidir” diye konuştu.
Savcının talebi
Tutuksuz yargılananların savunmaları akabinde tez makamına kelam verildi. Tez makamı, tutuklu bulunan DİAYEDER Lideri ve 7 kişinin tutukluluk hallerinin devamını, Enver Karabey’in ise isimli denetim koşuluyla tahliyesini talep etti.
Verilen ortanın akabinde tez makamının mütalaasına karşı kelam alan DİAYDER Lideri Ekrem Baran, kelam konusu suçlamaların dernek faaliyetleri olduğunu söz etti. Yargılananların savunmalarıyla bunun ortaya çıktığını lisana getiren Baran, “Siyasi çekişmeye alet edilmememiz lazım. Hak ve hukuk ne ise o formda karar vermemiz lazım. 8 aydır buradayız. Bunun da göz önünde bulundurulması lazım” diye konuştu.
Argüman makamının hakkında isimli denetim talebiyle tahliye edilmesini istediği Enver Karabey, ağır hasta olduğunu lisana getirdi. Karabey, “Ev mahpusu ile değil, olağan biçimde tahliyemi talep ediyorum” dedi. Daha sonra kelam alan sanıklar da tahliyelerini talep etti.
“Anadilinde hutbe verilmişse, bu yerinde bir karardır”
Mütalaaya karşı savunmaların akabinde avukatlar kelam aldı. Kelam alan avukat Yunus Aldanmaz, suçlama konusu yapılan “mele” ve “seyda” kavramlarının tarihî art planında yer alan manasına değindi. Selahattin Eyyübi’nin Şafilik mezhebini kabul etmesi akabinde Kürtlerin Şafi mezhebine olan bağlılığının daha da artığını, medreselerde dini hizmetin yanı sıra eğitim veren bireylere Seyda denildiğini belirten Aldanmaz, “İşte Seydalarımız bu medreseleri yaşayan ve eğitim veren şahıslardır. Kürt kültürüne büyük katkıları olmuştur. Tıpkı biçimde Türk kültürüne de katkıları da olmuştur. Yeniden birçok Osmanlı padişahı da bu medreselerde eğitim görmüştür” diye konuştu.
Aldanmaz, “Atatürk, Sivas ve Erzurum Kongresi’ne giderken mele ve seydaları çağırmıştır. Birebir biçimde Kürt açılımı olarak bilinen açılımda hükümet mele, mola açılımı da yapmıştır. Bu süreçte onlardan faydalanmıştır. DİAYDER bu periyotta kurulmuştur. Ayrıyeten 2011’de Yeni Şafak gazetesi haberlerinde mele ve seydaların ‘toplumsal barıştaki rollerine’ işaret ediyordu. İmamların barış getirdiğini yazıyordu. Buna dair haberi burada dilekçemizde ibraz ediyoruz. Ayrıyeten ana lisanında hutbe verilmişse, bu yerinde bir karardır. Diyanet’inde birebirini yapması gerekiyor” diye belirtti.
“Sorun şafilik midir, yoksa Şafilerin Kürt olması mıdır?”
Jandarma sözü esnasında imamlara “Diyanete paralel bir yapı oluşturuyorsunuz” formunda ithamlarda bulunulduğunu söz eden Aldanmaz, “Bu soruyu nereye koyacağız? Pekala, Diyanet neden Suriye topraklarına kadar el uzatırken, kendi ülkesindeki Kürtler için bu hizmeti vermemektedir? Bir adım ötesine geçelim, vergisini veren ve vatandaşlık bağı ile bağlı olan, resmi tabirle Güneydoğu Anadolu’da yaşayan ve ülkenin kurucu ögesi olan bu milyonların ibadetine küçükte olsa neden bir katkı sunulmamaktadır? Sorarım size, sorun şafilik midir, yoksa Şafilerin Kürt olması mıdır?” diye sordu.
Aldanmaz, kelamlarını şu formda sürdürdü:
“Derneğe ilişkin mescitler sorgulanmaktadır”
“Dava özelimizde derneğe ilişkin mescitler sorgulanmaktadır. Bu mescitleri kim kurdu, bu mescitler neden DİAYDER’in yönetimindedir, yardımlar vs üzere bir sürü husus sorgulanmaktadır. Şafi mezhebine mensup beşerler kendi çarelerini aramış ve yine köydeki haliyle kendi mescitlerini kurarak, bodrum katlarında, adeta bir yeraltı inancı yaşarcasına derme çatma yerlerde ibadet etmek zorunda kalmışlardır. Pekala, bu hocalar kim olacaktır? Diyanet bırakın hoca vermeyi, o yeri ibadethane olarak bile kabul etmemektedir. Varlığını bilmekte lakin görmezden gelmektedir.”
“İBB’nin çok umurunda değillerdir ki, ‘terörist iseler alın yargılayın’ hali sergilemiştir”
“Çözüm Süreci”nde dernek üyelerinden devletin yardım istediğini anımsatan Aldanmaz, “Fakat devlet muhtaçlığı varken yere göğe sığdıramadığı bu melleleri, işi rast gitmeyince yahut gereksinimi bitince tıpkı Diyanetin şafi mezhebine yaklaşımı üzere, görmediği, gördüğünde ise ya kendi mezhebine dönüştürüp ya da yok sayması pragmatizmi sonucu yok saymaya başlamıştır. Hatta o kadar yok saymıştır ki, ‘bunlar bir meyyit bile yıkayamayacak yetersizlikte beşerler olup, İBB tarafından belediyeye sızdırılan teröristlerdir’ diyebilmiştir. Esasen İBB’nin çok umurunda değillerdir ki, ‘terörist iseler alın yargılayın’ tutumu sergilemiştir. Güya Şafi Kürtler ateştir de, eli değenin eli yanar üzere, herkes bir tuhaf ve anlamsız davranışlar sergilemektedir” tabirlerini kullandı.
Müvekkillerine yönelik tüm tezlerin çöktüğünü söyleyen avukat Pınar Bayram da cürüm kuşkusunun artmak yerine azaldığını söz etti. Bayram, bu nedenle müvekkillerinin tahliye edilmesini istedi. Daha sonra kelam alan avukat Banu Güveren Aslan, müvekkillerinin tutuklu olarak yargılanmasına dair münasebetlerin olmadığını kaydetti. Aslan, müvekkili hakkında iki hutbe ve iki programa katılmanın hata istinadı olarak önüne konulduğunu belirtti. DİAYDER’in hiçbir faaliyetinin kabahat olmadığını ve şiddet içermediğini belirten Aslan, “Suçlamaya bahis bir tez da DİAYDER’in ‘Barış Süreci’ne takviye vermesi olarak iddianamede duruyor” dedi. Aslan, iddianamenin mahkemeye sunulmadan evvel “merkez medyaya” servis edildiğini ve müvekkillerinin “terörist” olarak yaftalandığını, fotoğraflarının paylaşıldığını belirterek, bu içeriklerin kaldırılması tarafında karar verilmesi gerektiğini tabir etti.
“Anayasada Kürtçe hutbenin okunmasının hata olduğu yazılmıyor”
“Bir ayağımız uzay çağındayken, yeni gezegenler keşfedilirken müvekkillerimiz Kürtçe hutbe okumaktan yargılanıyor” diyerek kelamlarını sürdüren Banu Güveren Aslan, müvekkilinin vaaz verirken sarf ettiği kelamları mahkeme salonunda okuyarak, neyin cürüm olduğunu sordu. Aslan, “Yasada cami dışında bir yerde namaz kılmak yasaktır denilmiyor. Ayrıyeten anayasada Kürtçe hutbenin okunmasının da cürüm olduğu yazılmıyor” diye belirtti.
“Toplumun vicdanında yara açılmaması için tahliye kararı verilmesi gerekiyor”
Daha sonra kelam alan avukat Serhat Çakmak, “Somut bir tehlike arz eden bir durum var mı yok mu ona bakmak lazım. AYM ve AİHM stabil evraklarda tutuklama önleminin gereksiz olduğuna işaret ediyor. Bu nedenle tutuklama halinin son bulması gerektiğini düşünüyoruz. Şayet bu gün bir tahliye kararı verilmezse yargılamanın siyasi olduğunu kanaati katılaşmış olacak. Toplumun vicdanında yara açılmaması için tahliye kararı verilmesi gerekiyor” diye konuştu.
3 kişi için tahliye kararı verildi
Mahkeme, orta kararını açıklamak üzere duruşmaya orta verdi. Verilen kararının akabinde kararını açıklayan mahkeme, oy birliği ile karar alındığını söyledi. Mahkeme, ayrıyeten zımnî şahitlerin dinlenmesine dair karar oluşturdu. Mahkemeye ayrıyeten, 3 kişinin mesken mahpusunu de kaldırdı. Tutuksuz yargılanan imamların imza atma mecburiliği uygulamasının da kaldıran mahkeme, tutuklu bulunan Sefa Mehmetoğlu, Nezir Demirci ve Enver Karabey hakkında ise tahliye kararı verdi. Mahkeme, orta kararının akabinde duruşmayı erteledi. Bir sonraki duruşma 18 Mart’ta görülecek.