Ekonomi
EPGİS Lideri: Akaryakıt istasyonları litre başına ziyan ediyor, bu bizi iflasa gerçek götürüyor
Akaryakıt istasyonlarının kar marjında rastgele bir değişiklik olmadığını söyleyen EPGİS Lideri Fesih Aktaş “Bayiler çok önemli oranda badirede …
Akaryakıt istasyonlarının kar marjında rastgele bir değişiklik olmadığını söyleyen EPGİS Lideri Fesih Aktaş “Bayiler çok önemli oranda badirede. Çok net bir biçimde eksi konuma düştük. Litre başına 48.63 kuruş bize kalıyor fakat bayilerin sarfiyatı litrede 94 kuruş civarında. Bu bizi yavaşça iflasa yanlışsız götürüyor” dedi.
Güç Petrol Gaz İkmal İstasyonları Patron Sendikası (EPGİS) verilerine nazaran, 2021 yılında benzine 33, motorine 28, LPG’ye ise 18 sefer olmak üzere akaryakıta toplamda 79 defa artırım yapıldı. Lakin, yeniden sendikanın verdiği bilgilere nazaran, akaryakıtta dağıtıcı ve bayi hisseleri kesin olarak belirlenmiş durumda. Buna nazaran, istasyonlara kalan hisse akaryakıt fiyatı ne olursa olsun değişmiyor ve istasyonlar litre başına 45.37 kuruş zarar ediyor.
“Akaryakıt istasyonlarının bayi ve dağıtıcı kar marjları hala stabil halde, rastgele bir artış yok”
Sputnik’ten Burcu Okutan’a konuşan EPGİS Lideri Fesih Aktaş, gelen artırımların ve değişmeyen kar hisselerinin akaryakıt istasyonlarını iflasın eşiğine getirdiğini aktardı. Aktaş “Akaryakıt istasyonlarının bayi ve dağıtıcı kar marjları hala stabil halde, rastgele bir artış yok. Bayiler çok önemli oranda badirede. Bu kar marjlarının acilen artırılması gerekiyor aksi takdirde önümüze beğenilen olmayan tablolar çıkacak. Çok net bir halde eksi duruma düştük. Bizim toplam brüt marjımız dağıtıcıyla birlikte yüzde 8, en adil paylaşım olan yüzde 50-50 olan paylaşımda bayinin hissesine yüzde 4 düşüyor. Bunun da şu an gerçek kuruş karşılığı litrede 48.63 kuruş fakat şu anda bayilerin masrafı litrede 94 kuruş civarında. Bu artık yaşamsal orandan çıktı yavaşça iflasa yanlışsız götürüyor. İflas etmemek için kredi kullanıyoruz ya da elimizde atadan dededen kalma bir arsa ya da gayrimenkul varsa onu satıyoruz. Ancak sistemi artık besleyemez durumdayız zira tıpkı oranda eser satın alma maliyetlerimiz yükseldi” tabirlerini kullandı.
“Sattığımız malı tıpkı fiyata yerine koyamıyoruz, ya kredi çekiyoruz ya da atadan, dededen ne kaldıysa sermaye için satıyoruz”
Aktaş, sattıkları malı birebir fiyata yerine koyamadıklarını söz ederek “Haziran ayında 10 bin litre günlük satış yapan bir akaryakıt istasyonunun sermaye gereksinimi 2 milyon civarındayken, tıpkı malı yerine koymak için bugün sermaye gereksinimimiz 3 milyon 864 bin lira. Ya 2 milyon ile kalacağız, birebir malı yerine koyamayacağız, ki bu da teknik olarak imkansız, gelen müşteriye ‘hayır’ deme talihimiz yok ya da gidip kredi çekeceğiz. Kredi koşullarını da biliyorsunuz, kredi faiz oranları afaki oranda. Ya da elimizde kaldıysa atadan, dededen rica minnet bir şeyler satıp sistemi beslemeye çalışıyoruz. Fakat bu tahammül edilebilir oranlarda değil” diye konuştu.
Akaryakıt istasyonları için nasıl bir düzenleme getirilmeli?
Dağıtıcı firmalar ile bir arada ‘yandıklarını’ söyleyen Aktaş, yapılması gereken düzenlemeyi şu biçimde aktardı:
“Dağıtıcı firmaya da yüzde 4 kalıyor. O da bir ticarethane, bir süreç yapıyor. İkimize toplam yüzde 8 kalıyor. Yarı yarıya paylaşıyoruz. Onlar da yatırım yapamaz durumdalar. Dünyada hür piyasa ekonomilerinin hiçbirinde toptancının perakendeciden daha fazla kazandığı da görülmemiştir. Biz yüzde 50-50 deyip tevazu gösteriyoruz lakin burada da bir haksızlık mevcut. Burada 55’e 45 halinde bir oran vardı fakat bir derneğin açtığı dava sonucu bu karar iptal edildi. Şu anda tek başımıza yanmıyoruz, onlarla birlikte yanıyoruz. Yapılacak olan şey bu hissenin artırılması. Ya bunu devlet vergiden karşılayacak ya da mecburen kademeli olarak muhtaçlık olan kısmı pompa satış fiyatlarına yansıtacak. İki yoldan birini seçecek.”
“Sistem kendi koyduğu formülü bile uygulamıyor”
EPDK’nın bayi ve dağıtıcılar için kar marjı formülasyonu olduğunu da belirten Aktaş “EPDK bu formülasyonu uygulasa bugün bu türlü bir dert olmayacak. Fakat hür piyasa iktisadında olduğunu tez edip de bu verilen formülü dahi ki hür piyasalarda formül verilmez. Bu formüle nazaran bizim karımızın 1.8-1.9 lira civarında olması gerekiyor. Buna karşın hala 0.98 lirada. Sistem kendi koyduğu formülü bile uygulamıyor” dedi ve ekledi:
“Düzenleyici kurum ile ortak noktada bir an evvel, biz ölmeden buluşmamız gerekiyor”
“Düzenleme gelmek durumunda. Zira akaryakıt istasyonları Türkiye’nin yaşayan iktisadının ana damarı. Akaryakıt istasyonlarının kapatılmaması sistemin sistemli olarak çalışması için gerekli. Düzenleyici kurum ile bayiler bir ortak noktada buluşacak. Fakat ne vakit buluşacak? Ölmeden, bir an evvel buluşmalıyız.”