Fehmi Koru: İleride bu devri yazacaklar “Birbirlerine düşmüşlerdi” derken örnek olarak kullanabilecekleri o kadar garip olaylarla meşgul olunuyor ki; yazık oluyor ülkeye

İstanbul 1453’te fethedildiğine nazaran, fethin üzerinden 569 yıl geçmiş bulunuyor. ‘İstanbul’un fethi’ olayı bizde “Çağ kapayıp çağ açan” diye anılır. Hakikaten de öyledir. ‘Orta çağ’ karanlığından ‘yeni çağ’ aydınlığına geçişte rol oynayan birkaç olaydan biridir İstanbul’un fethi.

Bu husus, aklıma, olayın bir öbür anlatımını hatırladığım için geldi.

Kulağımda yer etmiş olan “İstanbul fethedilirken Bizans’ta papazlar ‘erkek mi dişi mi?’ diye meleklerin cinsiyetini tartışıyordu” deyişi sebebiyle…

Günümüzde milletlerarası arenada taşları yerinden oynatmaya aday değerli gelişmeler yaşanıyor. Birkaç atak sonrasında dünyamızdaki yüklü dengelerde önemli kaymalar yaşanabilecek. Yeni bir çağa geçilebilecek. Bunu sağlayacak birinci atak için ‘kibrit çakma’ yerine geçecek bir olay bekleniyor.

O denli bir gelişme sırasında biz ne halde olacağız?

Rusya ve Çin ile Ukrayna ve Tayvan

Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması, şayet saldırırsa, o kibriti çakabilir.

Soğuk Savaş yıllarında ideolojik tercih olarak birbirine en yakın durması gereken iki ülke olmalarına karşın, Sovyetler Birliği ile Çin ortasında derin ihtilaflar vardı. Günümüzde ise birbirinden farklı yol tutturmuş olan Rusya ile Çin tıpkı cephede yer alıyor.

Putin’li Rusya Ukrayna’yı yine eski coğrafik gücüne kavuşma yolunda en belirleyici stratejik amaç olarak gördüğünü aşikâr ediyor. Ukrayna’ya yönelik atağının mazereti çok farklı olsa bile, Sovyetler Birliği ismini taşırken sahip olduğu coğrafik genişliğe tekrar kavuşma isteği Moskova’nın benimsediği retorikten fazla zorlanmadan anlaşılıyor.

Ukrayna, Moskova’nın gözünde, vaktiyle Sovyetler Birliği içerisinde yer alan şimdinin bağımsız ülkeleri ile nüfuz alanı içerisinde bulunmuş coğrafya üzerinde, tekrar dikkatlerini kazanmaya yönlendirecek bir tesir ögesi olarak kıymetli.

Hele bir de Çin Tayvan’a birebir muameleyi yapmaya karar verirse zorlayıcı tablo tamamlanacaktır.

ABD ve NATO’daki müttefikleri, Rusya’nın Kırım’ı işgaline, bir bölgesinde (Donbass) kendisine yandaş ayrılıkçı bir idare kurmasına etkisiz yaptırımlarla mukabele etmişlerdi; Moskova ve Pekin’in iştahını artıran o yumuşak mukabele oldu.

Dikkat edilirse Washington’dan ihtar dışında Moskova’nın isteğini niyet seviyesinde bırakacak yüklü bir reaksiyon gelmiyor.

İşgale kalkışmanın ağır sonucu olarak savaşın öldürücülüğü hatırlatılıyor.

Moskova niyetini hayata geçirmekte telaşlı davranmıyorsa, bunun sebebini istek eksikliğinde değil, kendisinin bir tuzağa çekilmek istendiğinden kuşku duymasında aramak gerek.

Afganistan’da yaşadığı ve vaktiyle kendi hudutları içerisinde bulunan sayısız ülkeyi kaybetmesine yol açmış macerayı unutmuyor Ruslar…  

O macera çok değerliye mal olmuştu.

Sovyetler Birliğini yıkan Afganistan macerasıydı.

NATO’nun ve gerisindeki ABD’nin, vaktiyle Afganistan ne idiyse Ukrayna’yı günümüzde misal bir macera için ‘deneme kabı’ olarak kullanmak istediği kuşkusunda Moskova.

Haksız da sayılmaz. Çarlık devrinden beri stratejik maksat olarak belirlenmiş ‘sıcak denizlere inme’ fırsatı Moskova için birinci kere günümüzde gerçekleşti. Rusya’nın Akdeniz’de -Suriye ve Libya’da- askeri varlığı, üsleri var.

Bir yanlış atılım ve o hamleyi fırsat bilen bir karşı çıkış Putin’in hayallerinin sonunu getirebilir.

Rusya’nın Ukrayna’yı, Çin’in Tayvan’ı kolay lokma görerek atacakları adımlar ikisine de değerliye patlayabilir.

İçleri karışabilir bu iki ülkenin…

O denli yahut bu türlü, şimdiye kadar oluşmuş dengelerin tehdit altına düştüğünü belirli eden bir devirde yaşadığımızı düşündürecek gelişmelerle karşı karşıya dünyamız.

Bunlar olurken biz

Yakın vakitte -son lokal seçim öncesinde- siyasi gündemimize girmiş olan “Hiçbir şey olmasa bile kesin bir şeyler olmuştur” vecizesine misal bir durum var.

Şimdi bir şey olmasa bile bir şeyler olacak gibi…

Türkiye bu olacak şeylerden en fazla etkilenebilecek ülkeler ortasında.

‘En büyük stratejik değerimiz’ bildiğimiz coğrafik pozisyonumuz bizi o denli bir durumda tutuyor. Şimdi bir şey olmadığı halde olmuş üzere tesirlerini üzerimizde hissediyoruz.

Yarın hakikaten bir şeyler olmaya başladığında gelişmeleri kenardan izlemekle yetinemeyebiliriz.

Hal böyleyken içeride durumumuz hiç iç açıcı değil.

Nelerle meşgul olduğumuz -meşgul edildiğimiz- ortada. Tek tek sıralamaya gerek yok.

İşte ‘İstanbul’un fethi’ benzetmesi dünyamız bu haldeyken kendi durumumuza baktığımda aklıma geliyor.

Etrafları Osmanlı ordusuyla çevriliyken, Doğu Roma olmakla da övünen Bizans’ta idare üzerinde tesirli olan çevrelerin tartışma gündemi sahiden meleklerin cinsiyeti konusu muydu?

Bizim içine sıkıştırıldığımız politik gündemimizin hususları ona benziyor.

Politik hayata hakim olan jargon maalesef süfli.

Bahisler da günü kurtarma maksatlı; ülkenin geleceğinden umut kesen gençler ne yapacaklarını bilmez haldeler.

Problemler var ve giderek derinleşiyor, lakin tahlil üretmesi kendilerinden beklenenler ortada yok. Olanlar boş işlerle meşguller.

Kibrit çakılır ve ortalık karışırsa, bir tek biz -belki birlikte yan yana anılmayı istemeyeceğimiz birkaç öteki ülke daha- dünyamızın alacağı yeni biçimde kelam sahibi olmak bir yana, gelişmeden en olumsuz etkilenen ülke/ler olabiliriz.

Bir çağ kapanıp yeni bir çağ açılabilir ve biz bunu fark bile edemeyebiliriz.

İleride bu periyodu yazacaklar “Birbirlerine düşmüşlerdi” derken örnek olarak kullanabilecekleri o kadar garip olaylarla meşgul olunuyor ki…

Yazık oluyor ülkeye.

Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.