İBB araştırması: Eczanelerin neredeyse tümü ilaç tedarikinde zahmet çekiyor

İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) 39 ilçede 480 eczacıyla yaptığı araştırma da eczanelerdeki ilaç sorunu ortaya koydu. Eczacıların yüzde 99,6’sı ilaç tedarikinde zahmet çekiyor. Yüzde 26,3’ü ilacın yanısıra, tıbbi ekipman bulmada da düşünce çekiyor.  

Diken’den Mesude Erşan’ın aktardığına nazaran ‘İstanbul’da Eczacılar Araştırması’nda, son periyotta artan ilaç problemine eczacıların gözünden bakıldı. Eczacılarla 20-25 Aralık tarihleri ortasında, telefon üzerinden görüşüldü.

En büyük sorun çocuk ilaçlarında

Eczacılar en büyük sorunun, çocuk hastalıkları ilaçlarında yaşandığını söyledi. Birinci sırada çocuk hastalıkları ilaçlarında var. Teneffüs yolu,  kalp ve damar hastalıkları ile ilgili ilaçlar külfetli öbür iki büyük küme. Diyabet, kanser, ruh ve hudut hastalıkları ilaçları tedarikinde de kahır büyük. Eczacılar, tükenen ilaçların yenilerini ortalama üç haftada rafa koyabildiklerini söyledi. 

Eczacılara, ilaçlardaki tedarik meselesinin sebepleri sorulduğunda, üç neden öne çıktı. Yüzde 77,2’si en değerli sebebinin döviz kurundaki artışlar, yüzde 45,9’u sıhhat üst kurumunın uyguladığı ilaç fiyatlandırma siyasetleri, yüzde 34,9’uysa hammadde derdi olduğunu söyledi. Eczacılara nazaran, 161 ilaçta, yaklaşık üç aydır tedarik sorunu bulunuyor. Bunların yüzde 60’ı ithal ilaçlar.  

Yüzde 64,6’sı Sıhhat Üst Kurumu’nı sorumlu tutuyor

Eczacıların yüzde 64,6’sı Sıhhat Üst Kurumu’nı, yüzde 52,2’si yabancı ilaç şirketlerini, yüzde 47,8’i ise yerli ilaç firmalarını problemden sorumlu görüyor.

Pekala eczacılar sorunun tahliliyle ilgili ne düşünüyor? Yüzde 58,5’i ilaç fiyatlandırması için kullanılan sabit döviz kurunun yine düzenlenmesi gerektiğini belirtti. Şubat ortasında düzenlenen sabit kur fiyatlandırmasının (15 Şubat’ta 1 avro bedeli, yüzde 37,43’lük bir artışla 6,2925 TL’ye çıkarıldı) sene başında ve yılda üç yahut daha fazla kere yapılması gerektiğini söyledi. Eczacıların yüzde 19,6’sı ilaçlara artırım yapılmasının kaçınılmaz olduğunu belirtirken, yüzde 13,4’ü stokçuluk, üretim ve dağıtım üzere hususlarda kontrollerin artırılması gerekliliğinden bahsetti.

Eczane başına bir ilaç bile düşmüyor

İlaç teminindeki sıkıntılar, hasta ve yakınları kadar eczacıları da zora sokuyor. Vakit zaman karşı karşıya getiriyor.

Eczacılar, araştırmacılarla yaşadıklarını problemleri şöyle anlattı:

“Stokçuluk yapıyorlar üzere söylentiler oluyor fakat Türkiye’de 24 bine yakın eczane var”

“Yıllardır sorun yaşardık lakin bu sene inanılmaz boyutlara geldi.  Üç aydır sorun yaşıyoruz lakin son 2 aydır inanılmaz bir boyuta geldi. Stokçuluk yapıyorlar üzere söylentiler oluyor fakat Türkiye’de 24 bine yakın eczane var. 7 bini İstanbul’da. Türkiye’deki en büyük ecza deposuna bir eserden 200 tane geliyor. Eczane başına bir tane bile ilaç düşmüyor. Birer tane dahi alamadığımız ilaçlar var.”

“Depoya soruyoruz, birçok ilacın depoya gelmediğini söylüyorlar. Hastalarımız karşı biz de mahcup oluyoruz. Vermek istemediğimizi sanıyorlar lakin o denli bir şey yok. Hastalarımızı geri çevirmek zorunda kalıyoruz.”

“‘Bulunmayan ilaçtan eczacı sorumlu değil’ yazıları asıyoruz”

“Birçok ilaç piyasada yok şu anda. Salgının artığını düşünürsek, biz ve hastalar çok kasvet içerisindeyiz. Hastalara daima olarak ‘Bu ilacımız yok, öbür eczanelerden alabilirsiniz’ demek nitekim çok üzücü. Daima reçete geliyor ve en az iki üç ilaç piyasada yok. Beşerler ilaçlarına erişemiyor ve bu huzursuzluk yaratıyor. O yüzden biz her yere ‘Bulunmayan ilaçlardan eczacımız sorumlu değildir’ şeklinde bir bilgilendirme asmak zorunda kalıyoruz.”