İklim krizi: Amazon, Google ve Apple üzere büyük şirketler amaçlarına uymuyor

Yeni bir araştırmaya nazaran, dünyanın en büyük şirketleri, kendi belirledikleri iklim gayelerine uymuyor, bu gayelere yönelik çalışmalarını ise abartılı halde sunuyor.

Yeni İklim Enstitüsü ve Karbon Piyasalarını İnceleme isimli sivil toplum kuruluşlarının incelediği 25 şirketin ortasında Google, Amazon, Ikea, Apple ve Nestle bulunuyor.

Bu şirketlerin net sıfır karbon gayelerine ulaşmak ve sera gazı emisyonlarını azaltmak için kamuoyuna duyurdukları iklim stratejilerini inceleyen çalışma, şirketlerin büyük çoğunluğunun iklim krizinin gerektirdiği yeni çalışma şartlarına ve metotlarına gereğince süratli halde adapte olamadığını öne sürüyor.

Raporda yer alan şirketlerden kimileri BBC’ye araştırmanın formüllerini yanlışsız bulmadıklarını, aslında iklim krizinin tesirleriyle uğraş etmekte kıymetli yol kat ettiklerini belirtti.

Tüketiciler, dünyadaki en büyük şirketlerin iklim kriziyle uğraşta ön sırada olmasını bekliyor ve daha ‘yeşil’ olmasını talep ediyor. Fakat bu çalışmanın bulgularına nazaran incelenen 25 şirket, global sera gazı emisyonunun tamamının yüzde 5’inden sorumlu.

Kurumsal İklim Sorumluluğu isimli çalışmaya nazaran bu dev şirketlerin karbon ayak izleri çok büyük. Lakin bunun yanı sıra dünyada iklim krizinin tesirleriyle çaba etme çalışmalarında liderlik edebilecek pozisyondalar.

Lakin dünyada kurumsal iklim taahhütlerinin gitgide çoğaldığı bu periyotta iklim krizinde gerçek öncüleri ayırt etmek zorlaşıyor.

Araştırmanın baş müellifi Thomas Day, grubunun birinci etapta kurumsal şirketler ortasında iklim krizi ile gayrette uygun örnekleri tespit etmek için yola çıktığını, lakin inceledikleri şirketlerin kelamları ve hareketleri ortasındaki tutarsızlıkları görünce hayal kırıklığına uğradıklarını anlattı.

Amazon verdiği bir demeçte, “İklim krizinin çok önemli bir sorun olduğunun ve ivedilikle harekete geçmemiz gerektiğinin farkındayız. Bunu göz önünde bulundurarak iklim gayelerimizi belirledik. 2040 yılına kadar net sıfır karbon gayemize ulaşmak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz” dedi.

Nestle ise, “Taahhütlerimiz ve çalışmalarımızın incelenmesine sıcak bakıyoruz lakin Yeni İklim Enstitüsü’nün çalışmasında yanlışlıklar var, tıpkı vakitte bizim mevzuya yaklaşımımızı yansıtmıyor” sözünü verdi.

Hiçbir şirket yüksek puan alamadı

Uzmanlar, tüm dünyanın 2050 yılına kadar sıcaklık artışını durdurmak için net sıfır karbon gayesine ulaşması gerektiğini vurguluyor. Bunu başarmak için atmosfere salınan sera gazını önemli ölçüde azaltmak gerekiyor.

Şirketler kendi iklim maksatlarını kendi belirliyor ve uygulamaya koyuyor.

Google, 2030 yılına kadar ‘karbonsuz’ olmayı taahhüt ederken Ikea, 2030’a kadar ‘iklim pozitif’ olacağını öne sürüyor.

Çalışmada incelenen her şirkete bir ‘dürüstlük’ puanı verildi. Birtakım şirketlerin iklim maksatları doğrultusunda performanslarının başkalarından daha yeterli olduğu tespit edildi. Fakat hiçbir şirkete yüksek puan verilmedi.

Puanlama kriterlerinden kimileri karbon salım figürlerinin yayımlanması, karbon salım kaynaklarının belirlenmesi ve bütün bu bilgilerin anlaşılabilir bir formda sunulması.

Araştırma, şirketlerin iklim amaçlarının uygulanması durumunda karbon salımlarının sırf yüzde 40 civarında düşeceğini, yani hiçbir vakit ‘net sıfıra’ ulaşılamayacaklarını tespit etti.

İncelenen 25 şirketten yalnızca üçünün karbon salımlarını düşürmek konusunda önemli olduğu öne sürülüyor. Bu şirketler Maersk, Vodafone ve Deutsche Telekom.

Hırslı taahhütler yetersiz kalıyor

Çalışma tıpkı vakitte şirketlerin iklim gayeleri konusunda kullandıkları lisanın uygun olmadığını söz ediyor.

Day, “Şirketlerin hırslı taahhütleri artık yetersiz kalıyor” diyor.

Day ve araştırma grubu, şirket kullanıcılarının şirketlerin iklim amaçlarına ne kadar uyduğunu anlamakta zorlanacağına dikkat çekiyor, bilgi ve bilgilerin çok karışık olduğunu belirtiyor.

Day, kimi karbon salımı datalarının şirketin direkt operasyonlarından değil de kullanıcıların tüketiminden kaynaklandığını, şirketlerin bu tarafta sunduğu iklim maksatlarında eksiklikler olduğunu söylüyor.

Rapora nazaran Apple’ın karbon ayak izinin yüzde 70’i tüketicilerin kullanımından kaynaklanıyor.

İkea, BBC’ye verdiği demeçte şirketlerin iklim gayelerinin incelenmesini olumlu karşıladıklarını söz etti.

Google ise, “İklim amaçlarımızın kapsamını açıkça tanımlıyoruz ve bu gayelere yönelik çalışmalarımızı daima belgeliyoruz” açıklamasını yaptı.

• İklim sözlüğü: Krizi ve tahlil tekliflerini anlamak için bilmeniz gereken 15 kavram
• İklim krizi: Beş temel soru, beş kolay karşılık
• İklim testi: Karbon salımının azaltılmasına nasıl katkıda bulunabilirsiniz?