Karar müellifi Oğur: Ağrılılar neden Meksika’ya uçuyor?

Karar yazarı Yıldıray Oğur, birkaç yıldır, Ağrı’dan, binlerce gencin evvel Küba’ya, sonra Meksika’nın ABD hududundaki Ciudad Juarez kentine, gelmelerini orada bekleyen birilerine kişi başı 15 bin dolar ödeyerek karşı tarafa geçtiklerini ve kimilerinin da oradan Kanada’ya gittiğini yazdı. Oğur, Ağrılıların Kanada’yı tercih etme sebebini, 1996’daki HADEP Kongresi’ne dayandırdı. 

Oğur, bugünkü yazısında Ağrı’nın nüfusunun 10 bin 791 kişi azaldığına dikkat çekerek, bir aşiret kaynağının son yıllarda 3 bini aşkın Ağrılı gencin Meksika üzerinden Kanada’ya gittiğini söylediğini ve “Ağrı’da genç kalmadı, gidenlerin para kazandığını duyanlar peşlerinden gitti. Artık aileler yol masrafını biriktirip çocuklarını gönderiyor” dediğini aktardı. 

Oğur, sondan kaçak geçişler sırasında yakalananların Türkiye’den bireyler olduğunu gösteren dış basındaki haberlerden örnekler vererek, “Amerika’da yayınlanan birtakım haberlere nazaran bu Türkler; Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı Ağrılı Kürtler…” dedi. 

Oğur, Reason mecmuasında 2019 yılında çıkan bir haberde Ali, Murat, Dozan isimli Ağrılı üç gencin öyküsünü şöyle aktardı:

“Bu üç Ağrılı genç, uçak biletleri daha uygun olduğu için evvel turist olarak Küba’ya uçmuşlar, oradan Meksika’ya geçmişler. Direkt Meksika’ya gelenler de var.

15 bin dolara yakın para verdikleri şebeke onları Meksika sonundan kaçak olarak ABD’ye geçiriyor. ABD’de evvel hududu kaçak olarak geçtikleri için nezaret merkezlerine ya da cezaevlerine konuluyorlar. Fakat panik yok, bunların hepsi aslında planın içinde. Bu noktada şebekeye bağlı avukatlar devreye giriyor.

Bu etapta siyasi sığınma talebi için mülakata giriyorlar daha sonra da kararı verecek mahkemeye çıkıyorlar. Mülakatta geri iadelerinin güvenlikleri için riskli olduğunu ispatlamaları gerekiyor. Türkiye’den gelen bir Kürt olunca bu çok sıkıntı olmuyor. Fakat Türkiye’de hayatının risk altında olduğunu ispatlamak için tekrar de öncesinde bir hazırlık yapılıyor. Mesela yola çıkmadan evvel HDP’ye üye olmak üzere…

Gözaltı tutulurken yakın bir akrabadan gelen bir mektup de işe yarayabiliyor. Türkiye’den gelenler içinde sığınma talebi kabul edilenlerin üç ikna edici argümanı var: Kürdüm, Gülen cemaati mensubuyum yahut LGBT bireyim.

Siyasi sığınma talebi kabul edilmeyenler ya da geri gönderme merkezlerinde bekleyenlere ise tekrar şebekeye bağlı şahıslar gelip sponsor olarak çıkarıyor. Sponsor olmak demek, ben bu sığınmacıyı himayeme alıyorum demek. Lakin bu sığınmacıların ayaklarında elektronik kelepçe oluyor.

Meksika sonundan ABD’ye geçip, ABD’de bir biçimde hür kaldıktan sonra sıra geliyor temel maksada.

Zira Meksika sonundan ABD’ye geçmek için kaçakçılara para döken Ağrılıların temel amacı ABD değil, Kanada. Kanada’ya gitmek için bir durak daha var. ABD-Kanada hududunda polisin de girmediği kiliseler. Bu kiliselerde elektronik kelepçeler çıkarılıyor. Ve akabinde yeniden kaçak yollardan Kanada’ya geçiyorlar.”

“Ağrılıların Kanada öyküsünün başlangıcında 1996 yılındaki HADEP kongresi var”

Oğur, Ağrılıların neden Kanada’ya gitmeye çalıştığına yönelik ise şunları kaydetti:

“Neden insanları Meksika sonundan ABD’ye geçiren şebekenin bir ayağı Ağrı’da? İşte bunun yanıtı artık polisiye değil siyasi. Ağrılıların Kanada öyküsünün başlangıcında 1996 yılındaki HADEP kongresi var. Meşhur HADEP kongresi. Bir kişinin Türk bayrağını indirdiği kongre. Kongreden sonra ortalarında HADEP genel lideri Murat Bozlak’ın da olduğu onlarca kişi gözaltına alınmıştı. Sekiz ay sonra tutuklu olan 12 kişi tahliye edildi. Bu tahliye o periyotta devlet ile PKK ortasında başlayan tahlil müzakerelerinde atılmış bir adımdı. O tahliye edilenlerden biri Kocaeli’de inşaatlarda çalışan Karslı bir gençti.

1997 yılının yazında hakkında devam eden davadan beraat edince Türkiye’den ayrılmaya karar verdi ve 1997’yi 1998’e bağlayan gece Kanada’ya iltica etti. Evvel inşaatlarda çalıştı sonra Kanada’da Ararat isimli büyük bir inşaat şirketinin sahibi oldu. Olağan onun zenginleşmesiyle birlikte benzeri pek çok göç kıssasında yaşanan bir durum tekrarlandı. Ağrı’daki aşiretinden gençler Kanada’ya gitmeye başladılar.

Yıllardır süren bu göç, son yıllarda Türkiye’de iktisat bozulunca, Türkiye’deki özgürlük ve demokrasi standartları düşüşe geçince arttı. Türkiye’den Kanada’ya iltica eden ve orada zenginleşen Ağrılı genç, 2014’de tahlil sürecinin heyecanıyla artık olgun yaştaki bir işadamı olarak Türkiye’ye döndü ve bölgede de yatırımlar yaptı.

Tıpkı aşiretin mensubu olan kaynağım son yıllarda 3 bini aşkın Ağrılı gencin Meksika üzerinden Kanada’ya gittiğini anlatıyor: ‘Ağrı’da genç kalmadı, gidenlerin para kazandığını duyanlar peşlerinden gitti. Artık aileler yol masrafını biriktirip çocuklarını gönderiyor.’

İşte Ağrılıların hiç alışık olmadıkları bir iklime sahip Meksika’ya uçmalarının sebebi bu; İklimine yabancılık çekmeyecekleri Kanada’ya gitmek.”