‘Kumaş maskeyi yıkama’ uyarısı

MERT İNAN İstanbul – Cerrahi maske yerine halihazırda farklı kumaş çeşitlerinden yapılan ve birçok sefer yıkanıp kullanılan maskeler yaygın olarak tercih edilirken, bu alanda yapılan laboratuvar araştırmasından enteresan sonuçlar elde edildi. Farklı kumaşlardan hazırlanan maskelerin aerosol boyut kabul edilen 0.3-0.5 µm’lik (mikrometre) partikülleri yakalama kabiliyeti ve çoklu yıkama sonrası partikülleri tutma üzerindeki tesirinin incelendiği laboratuvar araştırmasında, partikülleri en tesirli biçimde yakalayan bez maskelerin pamuklu kumaşlardan yapılanlar olduğu saptandı. Araştırmada kumaş içeriği yüzde 100 saf ipek, yüzde 80 ipek-yüzde 20 polyester, yüzde 100 saten, yüzde 100 polyester, yüzde 100 pamuk, yüzde 100 bambu ve yüzde 50 polyester-yüzde 50 pamuk olmak üzere yedi farklı materyal seçildi. EN 14683 standardına nazaran üretilen cerrahi maskeler ile kumaş maskeler karşılaştırılırken, kumaş maskeler, yıkama öncesi, 10 yıkama sonrası olmak üzere test edildi.

En sağlamı ipek…

Yıkamadan evvel saf ipekten yapılan maskenin 0.3-0.5 µm aerosol partiküllerinin yüzde 9.1’ini, yüzde 80 ipek-yüzde 20 polyester kumaş maskenin ise yüzde 53.5, yüzde 100 saten kumaş maskenin yüzde 7.8, yüzde 100 polyester kumaş maskenin yüzde 51.9, yüzde 100 pamuklu kumaş maskenin yüzde 26.2 partikülleri yakalama oranına sahip olduğu saptandı. Araştırmada yüzde 80 ipek-yüzde 20 polyester karışımlı kumaş maskenin yıkanmadığı takdirde en muteber eser olduğu tespit edildi.

 Bilim Konseyi Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan’ın yanı sıra Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Gazi Üniversitesi Hastanesi’nden Ayşe Kalkancı, Hasret Hoş Tunçcan, Serpil Baş, Bedia Bostan, Figen Bay, Ülker Metin, Pınar Aysert Yıldız, Selçuk Özger ile Murat Dizbay’ın gerçekleştirdiği araştırmadan elde verilen bulgulara yönelik görüşler ise şöyle sıralandı: “Çalışmamızda yıkama öncesi inançlı bulunan yüzde 80 ipek-yüzde 20 polyesterden üretilen kumaş maskenin yıkama sonrası partikül tutma özelliği değerli ölçüde azalmıştır. Yıkama, polyesterin partikül tutma özelliğini değerli ölçüde azaltır. Bu nedenle polyester içeren sentetik kumaşların maske yapmaya uygun olmadığı gözlemlenmiştir. Tıbbi maskelerin polistiren ve polyester üzere hammaddeler içerdiği düşünüldüğünde yıkanıp tekrar tekrar kullanılmaya uygun olmadığı yorumlanabilir. Kumaş maskeler birden fazla yıkamaya güçlü olmalıdır. Bu çalışmada yıkandıktan sonra en inançlı kumaşların pamuklu kumaşlar olduğu bulunmuştur.”

Avrupa’da standart farklı

Tıbbi maskeler Avrupa standardı 14683’e (Avrupa Normu, EN 14683) uygun olarak üretiliyor. Bu standarda nazaran tıbbi maskeler dokumasız kumaştan yapılırken, hammadde olarak Polipropilen polistiren, polietilen ve polyester kumaş kullanılması gerekiyor. Standartlara nazaran tıbbi maskelerin, standartta belirtildiği üzere en az yüzde 95 bakteriyel filtrasyon randımanı içermesi gerekirken, bez maskenin en az 5 yıkamadan sonra 3 µm’den büyük partiküllerin yüzde 90’ından fazlasını tutması gerektiği belirtiliyor.