Novak Djokovic: Tenis yıldızına yapılan Covid testinin zamanlamasına dair kuşkular

Avustralya Açık Tenis Turnuvası’na katılmak için evvelki müspet, sonraki negatif iki Covid testi sonucu sunan ünlü Sırp oyuncu Novak Djokovic’in testlerinin zamanlaması kuşku yarattı. Olumlu testin seri numarası BBC’nin elde ettiği test örnekleriyle uyuşmuyor.

Sırp oyuncunun aşısız olması, vizesinin iptaline yol açmıştı.

Djokovic, mahkemeye yaptığı itirazda aşıdan muaf tutulmak için seyahat öncesi yaptırdığı Covid testlerinin sonuçlarını sundu.

Lakin itirazı reddedildi ve Djokovic Avustralya’dan hudut dışı edildi .

• Novak Djokovic, Covid testinin müspet çıkması sonrası karantina kurallarına uymadığını itiraf etti
• Kimi yıldız sportmenler neden aşı olmak istemiyor?
• Profesyonel Tenisçiler Birliği: Djokovic tartışmasının tesirleri her açıdan olumsuz oldu

İtirazın reddedilme münasebeti farklıydı, lakin BBC Reality Check kısmının yaptığı araştırmada, Covid testlerinin vakitleri konusundaki tutarsızlık da dikkat çekti.

Djokovic’in 16 Aralık tarihli Covid testi olumluydu. Altı gün sonra yaptığı ikinci test ise negatif çıkmıştı.

Lakin müspet testin seri numarası, BBC’nin Sırbistan’dan aldığı tıpkı periyoda ilişkin test örnekleriyle uyuşmadığı üzere, tarihi daha evvel gelmesine karşın, negatif çıkan ikinci testin seri numarasından da yüksek.

Zamanlama neden sorgulanıyor?

Ünlü oyuncunun avukatları Avustralya’daki federal mahkemeye iki PCR testinin sonuçlarını sundu.

Bunlardan olumlu olanı 16 Aralık, negatif olanı 22 Aralık tarihliydi.

Testlerin teyit numaraları ile ilgili uyumsuzluğu birinci olarak Zerforschung ismindeki Alman araştırma kümesi tespit etti.

Evvelki testin teyit numarasının, sonraki testten daha yüksek olduğunu bildiren Zerforschung, “Novak Djokovic’in vakit seyahati yapan PCR testleri” başlıklı bir blog yazdı ve olayı duyuran Alman haber sitesi Der Spiegel ile birlikte mevzunun üzerine gitti.

Avustralya’daki federal mahkemeye sunulan dokümanlar ortasında Sırbistan resmi sıhhat kurumu lider vekilinin test sertifikaları üzerindeki tarihlerin hakikat olduğuna dair bir yazısı da vardı.

BBC’nin araştırması

Djokovic Sırbistan’da test oldu ve test sonuçlarını Sırbistan Halk Sıhhati Enstitüsü’nden aldı.

Bütün bu test sonuçlarının kendine has bir teyit kodu var.

Bu numaraların tek bir ulusal data tabanından kronolojik bir sırayla mı çıktığını araştırmak istedik. Şayet öyleyse, evvelki testin daha yüksek bir seri numarasına sahip olması kuşkuluydu.

Bu teyit kodlarını bir vakit çizgisine oturtmak için, mümkün olduğu kadar çok test sertifikası inceledik.

Üstteki grafikte yer alan her nokta, elde ettiğimiz bir test sertifikası üzerindeki özel teyit kodunu gösteriyor.

Bunlardan 21’ni Sırbistan’daki BBC muhabirleri gönderdi. Hepsi de Sırbistan Halk Sıhhati Enstitüsü’nden.

Twitter’da elindeki dataları yayınlayan ABD’de oturan Sırp araştırmacı Milovan Suvakov’dan da 35 test sertifikası aldık.

Bize test sonuçlarının PDF evraklarını gönderdi. Kimlikleri bâtın tutmak için kimilerinde redaksiyon yapılmıştı.

Bütün testlerdeki teyit kodları Sırbistan’daki meslektaşlarımızdan aldığımız birinci kümenin kronolojik vakit çizgisine yerleştirildi ve test ne kadar evvel yapılmışsa, teyit kodunun da o kadar küçük bir sayı olduğunu gösterdi.

Bunun dışına çıkan tek test kodu Djokovic’in 16 Aralık’taki olumlu testine aitti.

İncelediğimiz örnekler ortasında 16 Aralık’ta, bu tarihin öncesinde ve sonrasında yapılan testler de vardı. Hepsi de teyit sayılarının kronolojik olarak yükseldiği çizelgeye uyuyordu.

Djokovic’in 16 Aralık tarihli müspet testinin teyit kodu (7371999), bizim 25 Aralık (7366969) ve 28 Aralık (7415312) için tespit ettiğimiz teyit kodları ortasına denk geliyor.

Bu nedenle testin, bu iki tarih ortasında yapıldığı izlenimi doğuyor.

Novak Djokovic halk sıhhatini korumak için Avustralya’dan hudut dışı edildi

Bu fark nasıl açıklanabilir?

Djokovic’in yaptığı testlerin birebir enstitüden olsa da farklı laboratuarlarda yapıldığını biliyoruz ve bu laboratuarların farklı teyit kodları olabilir.

Bu durum birinci testin neden ikincisinden daha yüksek bir kod numarasına sahip olduğunu açıklayabilir.

Fakat incelediğimiz teyit kodları ortasında Djokovic’in olumlu testini yapan laboratuardan alınan iki sonuç var. Bunlardan biri Djokovic’in testinden iki gün sonra, oburu dört gün sonra yapılmış. Her ikisinin de teyit numarası Djokovic’in testinden düşük.

Ayrıyeten, topladığımız test sonuçları sekiz başka laboratuardan çıkmasına karşın, farklı laboratuarların farklı teyit kodları kullandığını gösterecek bir data yok.

Bilgi ve dijital güvenlik alanında uzman olan Djordje Krivokapic, “Her vakit bir aksaklık mümkünlüğü vardır” diyor. “Eğer öyleyse, kolay bir açıklaması vardır, yetkililer neden bunu söylemiyor anlamıyorum.”

Bu haberdeki tüm bulguları Sırbistan Halk Sıhhati Enstitüsü’ne ve hükümetin Enformasyon Teknolojisi dairesine sorduk.

Çeşitli kanallardan birçok defa denedik, fakat şimdiye kadar bir karşılık alamadık.

Djokovic’in grubuyla de temas kurduk ve bu hususta açıklama yapmalarını istedik. Fakat onlardan da karşılık gelmedi.

Lazar Covs ve Daniele Palumbo da bu habere katkıda bulundu.

BBC