Peygamberimizin (s.a.) süt kardeşi İstanbul'da

Sahâbeler semti: Eğrikapı ve Ayvansaray

İstanbul’un tarihi semtlerinden Ayvansaray ve Eğrikapı’da pekçok sahâbenin makamı bulunmaktadır. Bunlar Hâfir (r.a.), Abdüssâdık Âmir (r.a.), Şû’be (r.a.), Ebû Zerr el-Gıfârî (r.a.), Câbir  (r.a.), Muhammed el-Ensârî (r.a.), Kâb (r.a.), Hamdullah el-Ensârî (r.a.) ve Ebû Şeybe el-Hudrî Hazretleri’dir.

Peygamberimizin süt kardeşi

İstanbul’un manevî sultanlarından Ebû Şeybe el-Hudrî (r.a.) Hazretleri sahâbe-i kirâmdan olup Peygamber Efendimizin (s.a.v.) süt annesi Hazret-i Hâlime’den olan süt kardeşi olduğu rivayet edilmektedir. Bu nedenle İstanbul halkı Ebû Şeybe el-Hudrî’yi “Süt Kardeş” olarak anmaktadır. Sefer sırasında 85-90 yaşlarında olduğu ve fetih Hadîs-i Şerîfine mazhar olabilmek için Konstantıniyye’nin fethi seferine katılmış sahâbelerdendir. Surların önünde vefât etmiş ve oraya defnedilmiştir.

Sahâbeler Haziresi

Mübarek türbesi Fatih-Ayvansaray’da, Toklu Dede Sokağı’nın bitimindeki surlar arasında bulunan Toklu İbrahim Dede Haziresi içinde yer almaktadır. Kaynaklarda “Toklu Dede Haziresi” olarak bilinen mezarlıkta İstanbul’un fethine gelen bini aşkın sahâbenin defnedildiği kayıtlıdır. Bu inançtan dolayı söz konusu mezarlık “Sahâbeler Hazîresi” olarak da bilinmektedir.

Surların arasında ulu bir makam

Türbe Sultan II.Mahmud Han tarafından 1835 yılında inşa ettirilmiştir. Giriş kapısı üzerinde bulunan manzum kitâbe, II.Mahmud tarafından ihyâ edildiğini göstermektedir. Kitâbenin metni Vak’anüvis Sahhaflar Şeyhi-zâde Mehmed Es’ad Efendi’ye ait olup, yazısı Hattat Yesârîzâde Mustafa İzzet Efendi tarafından ta’lik hat ile yazılmıştır. 168 x 63 cm. ebadındaki 1835 tarihli kitâbenin metni şöyledir:

“Dâver-i ashâb-ı sîret Şâh-ı Mahmûdü’ş-şiyem

Zâtıdır girdâr-ı hayr-âsâr ile her dem elîf

Hazret-i Bû Şeybeti’l-Hudrî’ye ta’zîm eyledi

Türbesin tecdîd ile ol şâh-ı âgâh u arîf

Gel hulûs üzre duâ kıl zâirâ tebcîlile

Merkâd-ı pâk-i sahâbidir bu me’vâ-yı şerîf

Tasliye zeylinde yâd oldukça ashâb-ı güzîn

Nazm-ı ahdi ol şehinşâhın ola nusret-redîf

Oldu dildâde melâik Es’adâ târihine

Merkâd-ı Bû Şeybe’yi Şâh-ı cihân yapdı latîf

Sene: 1251 (1835)”

Türbe, dikdörtgen plânlı, taştan bir yapıdır. Hemen bitişiğinde, ortak çatı altında yine sahâbe-i kirâmdan olan Hamdullah el-Ensârî (r.a.) Hazretlerinin türbesi bulunmaktadır. Türbenin girişi kapısına bakan alanda hazire içerisinde sahâbe olduğu iddia edilen Abdullah el-Ensârî’nin (r.a.) kabri bulunmaktadır. Hazire ve türbelerin etrafı tamamen surlarla çevrilidir. Hazire içerisinde dar bir geçiş yolu bulunmaktadır. Ebû Şeybe el-Hudrî Hazretlerinin sandukası oldukça büyük olup ayak ucu tarafında bir kuyu bulunmaktadır. Türbeye giriş kapısının hazireye bakan iç yüzünde kapı üstündeki tahtanın üzerinde eğri olarak konulmuş olan kitâbede Yesârîzâde’nin hattı ile “Tevekkel alallah” (Allah’a tevekkül et) yazısı vardır.

Toklu İbrahim Dede Haziresi’ndekimler medfun

Türbenin hemen yanındaki hazirede Ebû Şeybe el-Hudrî Türbesi türbedârı ve fetih Gâzilerinden Şeyh Toklu İbrâhîm Dede, İbn-i Sinâ’nın el-Kânûn adlı eserinin mütercimi Tokatlı Hoca Mustafâ Efendi (vefât:1782), Şeyhü’l-islâm Sıdkî-zâde Hâcı Ahmed Reşid Efendi (vefât:1834), Kefeli Mehmed Efendi (vefât:1828), İstanbul Câmileri ve Mescidlerini konu alan Hadîkatü’l-Cevâmi’ adlı eserin müellifi Ayvansaraylı Hâfız Hüseyîn Efendi’nin babası Ayvansaraylı İsmail Efendi (vefât:1752), Hattat Mustafa Efendi gibi birçok meşhur zâtın kabirleri bulunmaktadır.

Doğan Pur haber verdi